*Προσοχή: Το άρθρο που ακολουθεί αφορά στην προχειρότητα με την οποία νομοθετεί η Κυβέρνηση. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί από τους αναγνώστες ως προτροπή για μη χρήση μάσκας. Φοράμε μάσκα, μένουμε ασφαλείς.
Ο Κώστας Αχ. Καραμανλής έχει ήδη περάσει επάξια τις εξετάσεις για να γίνει κάποια στιγμή Πρωθυπουργός. Το μπάχαλο στα ΜΜΜ και το μπάχαλο με τους κανόνες του κορωνοϊού στις μεταφορές, είναι βαριές περγαμηνές που θα μετρήσουν όταν έρθει η ώρα να σώσει κι αυτός την Ελλάδα.
Όπως διαβάζουμε σε διάφορα ΜΜΕ, τις τελευταίες ημέρες έχει δημιουργηθεί μια σύγχυση σχετικά με το αν τα ισχύοντα μέτρα περιλαμβάνουν και το μέτρο της χρήσης μάσκας στα ΙΧ. Στο άρθρο αυτό προσπαθούμε να δούμε αν η θέσπιση τέτοιου μέτρου έχει γίνει ρητά στη νομοθεσία ή εάν προκύπτει με άλλους τρόπους.
ΑΣ ΤΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ
Από τις 12 Οκτωβρίου 2020 με την ΚΥΑ υπ’ αρ. Δ1α/Γ.Π.οικ. 64450 – ΦΕΚ B 4484/11.10.2020, ενεργοποιήθηκε το σύστημα των επιπέδων προληπτικών μέτρων για την αποφυγή της εξάπλωσης του κορωνοϊού ήτοι
-Επίπεδο 1: ετοιμότητα (πράσινο)-Επίπεδο 2: επιτήρησης (κίτρινο)-Επίπεδο 3: αυξημένης επιτήρησης (πορτοκαλί) και
-Επίπεδο 4: αυξημένου κινδύνου (κόκκινο)
Τα επίπεδα προληπτικών μέτρων στην ΚΥΑ Δ1α/Γ.Π.οικ. 64450
Σε κάθε επίπεδο προβλέπεται και μία δέσμη προληπτικών μέτρων. Με Κοινή Υπουργική Απόφαση, οι περιφερειακές ενότητες της χώρας εντάσσονται σε ένα από τα τέσσερα επίπεδα και ενεργοποιούνται τα τυποποιημένα μέτρα για το εκάστοτε επίπεδο.
Το σύστημα των επιπέδων θα μπορούσε να είναι ένα καλό σύστημα για την αποφυγή της σύγχυσης των πολιτών σε ό,τι αφορά στα μέτρα. Υπό το προηγούμενο καθεστώς, οι πολλές και διάσπαρτες Υπουργικές Αποφάσεις δημιουργούσαν σύγχυση σχετικά με τους ισχύοντες κανόνες. Πλην όμως, παρά τις καλές προθέσεις, το σύστημα των επιπέδων είναι σύστημα του ποδαριού. Φαίνεται να έγινε με βιασύνη και προχειρότητα. Για κάποιο λόγο, δεν γίνεται λεπτομερής αναφορά στα μέτρα που ισχύουν σε κάποιους τομείς με αποτέλεσμα να υπάρχει και πάλι σύγχυση, όπως έγινε και με τις μεταφορές.
ΤΙ ΙΣΧΥΕ ΠΡΙΝ?
Πριν την εισαγωγή του συστήματος με τα επίπεδα υπήρχαν:
-οι αποφάσεις με γενικούς κανόνες και οριζόντια μέτρα για όλη την επικράτεια (πρόκειται για αποφάσεις 100+ σελίδων η κάθε μία) και
-ειδικότερες αποφάσεις με ειδικότερα μέτρα για Περιφερειακές ενότητες και Δήμους που παρουσίαζαν αύξηση κρουσμάτων.
Η τελευταία απόφαση που περιείχε οριζόντια μέτρα για όλη την επικράτεια, πριν την εισαγωγή του συστήματος των επιπέδων, ήταν η ΚΥΑ Δ1α/Γ.Π.οικ. 56435 – ΦΕΚ B 3958/15.09.2020. Φυσικά,προηγήθηκαν αρκετές αντίστοιχες αποφάσεις αφού όπως είπαμε η ισχύς τους ήταν για 14 ημέρες. Οπότε, με την λήξη τους, είτε εκδίδονταν αποφάσεις παράτασης τους είτε εκδίδονταν νέες αποφάσεις που περιείχαν επιπλέον μέτρα και αντικαθιστούσαν τις προηγούμενες.
Το μειονέκτημα των ειδικότερων αποφάσεων με τοπικά μέτρα ήταν πως, προϊόντος του χρόνου, αυξάνονταν η πολυπλοκότητα. Τα μέτρα ίσχυαν συνήθως για 14 ημέρες και κατόπιν εκδίδονταν νέες αποφάσεις που είτε τα παρέτειναν είτε τα τροποποιούσαν. Η πολυπλοκότητα αφορούσε και την Πολιτεία και τους πολίτες. Η μεν Πολιτεία έπρεπε να παρακολουθεί και να ανανεώνει μια σειρά από νομοθετήματα. Περίπου 65 τέτοιες Υπουργικές Αποφάσεις, με ειδικότερα τοπικά μέτρα είχαν εκδοθεί μέχρι την εισαγωγή του συστήματος των επιπέδων. Στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται και οι αποφάσεις με τις παρατάσεις των μέτρων για ακόμα 14 ημέρες κ.ο.κ. Οι δε πολίτες, εάν ήθελαν να ενημερωθούν για το τί ισχύει στην περιοχή τοους έπρεπε να ψάξουν σε ένα χάος από αποφάσεις.
ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ?
Παραδόξως, το προηγούμενο καθεστώς ήταν πιο τακτοποιημένο και σαφές.
Η ΚΥΑ Δ1α/Γ.Π.οικ. 56435 – ΦΕΚ B 3958/15.09.2020 περιείχε ξεχωριστά άρθρα για τις μεταφορές ανά κατηγορία μεταφορών και ειδικότερα
-Κανόνες για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (άρθρο 6) & κανόνες πληρότητας (άρθρο 9)
-Κανόνες για τα επιβατηγά οχήματα, δημόσιας χρήσης (πχ ταξί) και ιδιωτικής χρήσης με οδηγό (άρθρο 7)
-Κανόνες για τα επιβατηγά ιδιωτικής χρήσης (Ι.Χ.) οχήματα (άρθρο 8).
Α) Για τα ΜΜΜ προβλέπονταν ρητά ότι στους χώρους προσέλευσης και αναμονής των ΜΜΜ, καθώς και εντός των οχημάτων και των συρμών, το προσωπικό και οι επιβάτες υποχρεούνται να φέρουν μη ιατρική μάσκα προστασίας.
Β) Για τα επιβατηγά οχήματα, δημόσιας χρήσης (πχ ταξί) και ιδιωτικής χρήσης με οδηγό προβλέπονταν ρητά ότι το οδηγός και οι επιβάτες υποχρεούνται να φέρουν μη ιατρική μάσκα προστασίας.
Γ) Για τα ΙΧ δεν προβλέπονταν η χρήση μάσκας παρά μόνο ρυθμίζονταν το πόσοι επιβάτες επιτρέπονται σε αυτά.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΤΩΡΑ?
Δυστυχώς, η απάντηση δεν είναι σαφής και πρέπει να αναζητήσουμε σε παραθεσμικό επίπεδο τη βούληση του νομοθέτη και, ειδικότερα, σε χρησμούς Χαρδαλιά. Και γι’ αυτό αξίζουν συγχαρητήρια στον Κώστα Αχ. Καραμανλή και όλα δείχνουν ότι θα είναι το ίδιο άξιος και ως Πρωθυπουργός.
Η πλέον πρόσφατη απόφαση με τα μέτρα ανά επίπεδο είναι η Δ1α/Γ.Π.οικ. 67924 ΦΕΚ B 4709/23.10.2020. Η απόφαση αυτή αντικαθιστά την αμέσως προηγούμενη Δ1α/Γ.Π.οικ. 64450 – ΦΕΚ B 4484/11.10.2020).
Σύμφωνα λοιπόν με την πλέον πρόσφατη απόφαση, οι κανόνες για τις μεταφορές περιγράφονται στο άρθρο 1 παρ. 1 περ. 18.
Σε ό,τι αφορά στη χρήση μάσκας στις μεταφορές, καταγράφονται τα παρακάτω:
“Υποχρεωτική χρήση μάσκας σε όλα τα ΜΜΜ” (για όλα τα επίπεδα)
“Υποχρεωτική χρήση μάσκας και στον χώρο αναμονής των ΜΜΜ” (επίπεδα 3 και 4).
Σε καμία διάταξη της ισχύουσας ΚΥΑ δεν αναφέρεται ρητά η χρήση μάσκας στα ΙΧ.
Γίνεται ρητή αναφορά μόνο για τα ΜΜΜ. Πολλώ δε μάλλον, δεν γίνεται καμία αναφορά σε εξαιρέσεις από τη χρήση μάσκας στα ΙΧ για συγγενείς Α’ Βαθμού, όπως θεσμοθέτησε προφορικά ο Νίκος Χαρδαλιάς.
Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι οι διατάξεις για τα ΜΜΜ αφορούν και τα ΙΧ. Τα ΙΧ όμως δεν είναι ΜΜΜ. Εξάλλου, αν ίσχυε κάτι τέτοιο τότε γιατί υπό το προηγούμενο καθεστώς υπήρχαν ξεχωριστές διατάξεις για ΜΜΜ και ΙΧ και δεν ήταν όλα σε μία διάταξη? Γιατί υπήρχε ξεχωριστή διάταξη και για τα ΤΑΞΙ και τα ΕΔΧ?
Είναι ανεξήγητη η λακωνικότητα της ισχύουσας ΚΥΑ όταν στο καθεστώς πριν τα “επίπεδα προστασίας” υπήρχαν ολόκληρες διατάξεις σε αυτοτελή άρθρα που εξηγούσαν με ακρίβεια τί ισχύει. Αναρωτιέται κανείς, γιατί δεν έκαναν ένα απλό copy paste τις προηγούμενες διατάξεις αυτές στην ισχύουσα ΚΥΑ.
ΠΩΣ ΜΑΘΑΜΕ ΟΜΩΣ ΟΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΟΡΑΜΕ ΜΑΣΚΑ ΣΤΑ ΙΧ ΟΤΑΝ Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΡΗΤΑ ΤΙΠΟΤΑ?
Με χρησμό Χαρδαλιά!!
Ναι, η Ελλάδα απέκτησε προφορική νομοθεσία.
Όπως αναφέρθηκε σε πολλά ΜΜΕ, επικρατούσε ένα αλαλούμ.
Τη λύση έδωσε ο Νίκος Χαρδαλιάς. Συγκεκριμένα, στις 23/10/2020, στην ενημέρωση διαπιστευμένων συντακτών Υπουργείου Υγείας από τον Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων Νίκο Χαρδαλιά και τον Eπίκουρο Καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκα Μαγιορκίνη, ο Νίκος Χαρδαλιάς ανέφερε:
“Σχετικά με την υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους που ισχύει για το επίπεδο 3 και 4, δηλαδή τις πορτοκαλί και κόκκινες περιοχές, εξαιρούνται από αυτή οι συμμετέχοντες σε ομαδική ή ατομική άσκηση σε εξωτερικό χώρο και κατά την διάρκεια της άσκησης αποκλειστικά και μόνο.
Του μέτρου εξαιρούνται επίσης, οι οδηγοί που βρίσκονται μόνοι τους στο αυτοκίνητο ή μαζί με μέλη της οικογενείας τους, Α΄ βαθμού, που και αυτά εξαιρούνται από την χρήση μάσκας”
Δηλαδή, ο Νίκος Χαρδαλιάς νομοθέτησε επί τόπου και προφορικά. Κι όχι μόνο νομοθέτησε επί τόπου μέτρα, αλλά τα εξειδίκευσε και θέσπισε και εξαιρέσεις για συγγενείς Α’ Βαθμού.
Μόνη η απάντηση Χαρδαλιά αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι δεν ξέρουν τί τους γίνεται. Αγνοούν τί έχουν νομοθετήσει. Ή, ακόμα χειρότερα, είχαν τη βούληση να νομοθετήσουν έτσι, αλλά δεν το έκαναν. Το ξέχασαν?
Μήπως όμως είμαστε υπερβολικοί? Μήπως εάν ψάξουμε καλύτερα στην Υπουργική Απόφαση θα βρούμε κάποια διάταξη ειδικά για τις μάσκες?
Η απάντηση είναι ναι. Το άρθρο 2 προβλέπει την γενική υποχρέωση χρήσης μασκας, υπό την επιφύλαξη τυχόν ειδικότερων διατάξεων.
Όσο όμως και αν το ψάξαμε ΔΕΝ ΒΡΗΚΑΜΕ ειδική διάταξη για χρήση μάσκας στα ΙΧ. Υπάρχουν ειδικότερες διατάξεις για τομείς δραστηριοτήτων όπως:
-στις Δημόσιες Υπηρεσίες (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 2),
-στις Ιδιωτικές Επιχειρήσεις (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 3),
-στα Δικαστήρια, τις Εισαγγελίες και τα Υποθηκοφυλακεία (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 4),
-στα Νοσοκομεία (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 5),
-στα Σχολεία (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 8),
-στα Πανεπιστήμια (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 9),
-στις Εκκλησίες πλην ιερέων ((άρθρο 1 παρ. 1 περ. 10)
-σε Μουσεια & Αρχαιολογικούς χώρους (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 11)
κλπ.
Πουθενά όμως δεν γίνεται ρητή πρόβλεψη για μάσκα στα ΙΧ.
ΤΟ ΚΕΡΑΣΑΚΙ ΣΤΗ ΤΟΥΡΤΑ 1
Η ισχύουσα απόφαση Δ1α/Γ.Π.οικ. 67924 ΦΕΚ B 4709/23.10.2020 αντικατέστησε την αμέσως προηγούμενη Δ1α/Γ.Π.οικ. 64450 – ΦΕΚ B 4484/11.10.2020).
Λογικά η αντικατάσταση έγινε επειδή σκλήρυναν τα μέτρα, σωστά? Μάλλον ναι και μάλλον όχι.
Στην προηγούμενη, λοιπόν, απόφαση και σε κάθε προηγούμενη προβλέπονταν ότι στα καταστήματα τροφίμων και Σούπερ Μάρκετ θα έπρεπε να μην σχηματίζονται ουρές άνω των 5 ατόμων. Υπογραμμίζεται ότι μέτρο για μη σχηματισμό ουράς ίσχυε ήδη από την αρχή της πανδημίας. Ήρθε όμως η ώρα να καταργηθεί. Όπως θα δείτε, με την νέα ΚΥΑ απαλείφθηκε η διάταξη για μη σχηματισμό ουράς.
Όπως επίσης θα παρατηρήσετε, στις διατάξεις παρπάνω γίνεται ρητή αναφορά για χρήση μάσκας από προσωπικό σούπερ μάρκετ και πελάτες.
Μια ακόμα αλλαγή αφορά στα κολυμβητήρια. Μειώθηκε ο αριθμός των αθλούμενων στην πισίνα? Όχι. Αυξήθηκε.
ΤΟ ΚΕΡΑΣΑΚΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΤΑ 2 – ΑΣΠΙΔΕΣ ΠΡΟΣΩΠΟΥ
Διαβάζουμε ότι τα ελεγκτικά όργανα όχι απλώς θα ελέγχουν αν φοράμε μάσκα αλλά θα ελέγχουν και αν την φοράμε σωστα. Τί γίνεται όμως με τις ασπίδες προσώπου? Προστατεύουν?
Σύμφωνα με ρεπορτάζ στα ΝΕΑ, ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου κος. Εξαδάκτυλος, ο οποίος είναι και μέλος στην Επιτροπή Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από Λοιμογόνους Παράγοντες, δήλωσε στις 7 Αυγούστου 2020:
«Η ασπίδα δεν προστατεύει. Ειδικά η μικρή ασπίδα είναι τελείως άχρηστη. Κακώς τη φοράνε. Οι προσωπίδες, αυτές οι ασπίδες, δεν έχουν γίνει για να αντικαθιστούν τη μάσκα… Είναι ελλιπής η ασπίδα».
Άρα, λογικά, δεν θα πρέπει να υπάρχει διάταξη η οποία να υπαγορεύει τη χρήση ασπίδας προσώπου, έτσι δεν είναι?
Κι όμως υπάρχει. Βρίσκεται στο παράρτημα XV της ΚΥΑ με τα ισχύοντα μέτα, το οποίο αφορά στην ασφαλή λειτουργία των Καζίνο!
Παράρτημα XV της ΚΥΑ Δ1α/Γ.Π.οικ.67924 (ΦΕΚ B 4709/23.10.2020)
Βέβαια, αν ήθελε να το μπαλώσει κάπως η Κυβέρνηση θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι το μέτρο αφορά συνδυασμό μάσκας και ασπίδας προσώπου κι όχι διαζευκτικά ή μάσκα ή ασπίδα προσώπου. Όμως, δημιουργείται η εξής απορία:
Η γενική υποχρέωση είναι για χρήση μάσκας κι όχι για ασπίδα προσώπου. Εφόσον κάποιος φοράει μάσκα τότε μπορεί να βάλει και ασπίδα προσώπου χωρίς να χρειάζεται υπόδειξη της Πολιτείας. Αν η ΚΥΑ ήθελε να προβλέψει συνδυασμό μάσκας και ασπίδας προσώπου, γιατί δεν το έκανε ρητά? Γιατί δεν έγραψε “Για το προσωπικό των Καζίνο είναι υποχρεωτικξή η χρήση μη ιατρικής μάσκας ΚΑΙ ασπίδας προσώπου” παρά μόνο προτίμησε να εισάγει μια κάθετο μεταξύ μάσκας και ασπίδας?
Επιπλέον, αν υποθέσουμε ότι το μέτρο αφορά συνδυασμό μάσκας με ασπίδα προσώπου γιατί τότε τόσο “σκληρά” μέτρα μόνο στα Καζίνο κι όχι για παράδειγμα και στα σχολεία?
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Το άρθρο αυτό έχει σκοπό να αναδείξει την προχειρότητα με την οποία νομοθετεί η Κυβέρνηση και όχι να υποδείξει ποια συμπεριφορά πρέπει να ακολουθούν οι πολίτες. Σε καμία περίπτωση το άρθρο αυτό δεν υποδεικνύει στους πολίτες να μην φοράνε μάσκα και θα ήταν λάθος να το χρησιμοποιήσουν ως τέτοιο οι αναγνώστες. Το άρθρο αυτό στέκεται στην νομοθετική προχειρότητα της Κυβέρνησης και μόνο.
Η Κυβέρνηση δείχνει να μην ξέρει το αριστερό της χέρι τί κάνει το δεξί. Είναι λες και δεν μιλάνε μεταξύ τους.
Το πλέον οξύμωρο και χωρίς καμία λογική είναι ότι υπό το προηγούμενο καθεστώς, που η νομοθεσία αφιέρωνε 2 σελίδες ΦΕΚ και 5 άρθρα για τις μεταφορές (και ήταν πράγματι λεπτομερής), δεν υπήρχε η υποχρέωση χρήσης μάσκας στα ΙΧ ενώ τώρα που η νομοθεσία αφιερώνει μερικές ελάχιστες γραμμές, όχι απλά ακούγεται ότι είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας στα ΙΧ (χωρίς ρητή νομοθετική αναφορά) αλλά θεσπίζονται προφορικά και εξαιρέσεις από τον Νίκο Χαρδαλιά. Γιατί δεν αποτυπώθηκαν και γραπτώς όλα αυτά αλλά πρέπει να συναχθούν συμπερασματικά?
Οι απαντήσεις μπορεί να είναι δύο
- Ήθελαν να θεσμοθετήσουν τέτοια διάταξη αλλά είτε το παρέλειψαν/ξέχασαν είτε σκέφτηκαν ότι καλύπτονται ήδη από τις λοιπές διατάξεις, χωρίς να χρειάζονται πολλά λόγια (!!!)
– Δεν υπήρχε βούληση για νομοθέτηση τέτοιας διάταξης αλλά επειδή η Κυβέρνηση και οι διάφοροι παράγοντες της δεν ξέρουν τί έχουν νομοθετήσει, φαντάζονται ότι υπάρχει ήδη αυτή η ρύθμιση.
Οι πολίτες, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να ακολουθούν τις υποδείξεις της Πολιτείας για τη χρήση μάσκας. Εφόσον η Πολιτεία θέλει να την φοράμε και στα αυτοκίνητα μας, φυσικά και θα το κάνουμε. Και περιμένουμε να το καταγράψουν και ρητά.
Photo by Glen Carrie on Unsplash
