Στο άρθρο αυτό θα ασχοληθούμε με την νομοθετική πρωτοβουλία των πολιτών (λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία) η οποία προβλέπεται στο άρθρο 73 παρ. 6 του Συντάγματος του 2019. Πρόκειται για έναν θεσμό άμεσης δημοκρατίας και αφορά στο δικαίωμα που έχουν οι πολίτες να ξεκινήσουν με πρωτοβουλία τους την διαδικασία θέσπισης ενός νόμου. Θα δούμε ότι η Κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε αντισταθεί σθεναρά στην θέσπιση της συγκεκριμένης συνταγματικής διάταξης και ότι μέχρι σήμερα δεν έχει καταθέσει καν τον εκτελεστικό νόμο που απαιτείται για την εφαρμογή του. Θα διαπιστώσουμε ότι ο Μητσοτάκης έβρισκε επικίνδυνη εξέλιξη το να έχουν δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας οι πολίτες. Ότι οι υπόλοιποι βουλευτές της ΝΔ έσπευσαν να κατηγορούσαν ως ανώριμους τους πολίτες οι οποίοι δεν αξίζουν τέτοιο δικαίωμα. Και όταν είδαν ότι δεν μπορούν να εμποδίσουν την θέσπιση της συνταγματικής διάταξης, έθεσαν εμπόδια ώστε να μην μπορέσουν ποτέ οι πολίτες να αναλάβουν πρωτοβουλία να νομοθετήσουν. Έθεσαν ένα υπερβολικό όριο συγκέντρωσης μισού εκατομμυρίου υπογραφών όταν το αντίστοιχο όριο για όλη την Ε.Ε. των 500+ εκατομμυρίων πολιτών είναι ένα εκατομμύριο υπογραφές. Ταυτόχρονα παραβίασαν το Σύνταγμα με την παράλειψή τους να νομοθετήσουν τον εκτελεστικό νόμο ο οποίος οργανώνει την άσκηση του δικαιώματος αυτού.
Ακολουθήστε μας στο twitter και στο Facebook
Ο θεσμός της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας στην Ε.Ε.
Νομοθετική πρωτοβουλία είναι ο τρόπος έναρξης της νομοθετικής διαδικασίας. Κατά το άρθρο 73 παρ. 1 του Συντάγματος, το δικαίωμα να προτείνουν νόμους το έχουν η Bουλή και η Kυβέρνηση. Όταν η πρόταση προέρχεται από βουλευτή αποκαλείται πρόταση νόμου και όταν προέρχεται από υπουργό αποκαλείται νομοσχέδιο.
Ο θεσμός της λαίκής νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι ήδη γνώριμος σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με αυτήν, μπορούν ένα εκατομμύριο πολίτες της Ε.Ε. που διαμένουν στο ένα τέταρτο των κρατών μελών, να καλέσουν την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση νομικής πράξης για την εφαρμογή των Συνθηκών της ΕΕ. Η λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία προβλέπεται:
- στο άρθρο 11 παράγραφος 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ)
- στο άρθρο 24 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)
- στους κανονισμούς (ΕΕ) αριθ. 211/2011 και 2019/788
- στα άρθρα 222 και 230 του Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο θεσμός της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας στην Ελλάδα
Με την Συνταγματική αναθεώρηση του 2019 (άρθρο 73 παρ. 6) μπορούν και στην Ελλάδα 500.000 πολίτες να καταθέσουν πρόταση νόμου η οποία εισάγεται υποχρεωτικά προς συζήτηση και ψήφιση στην Ολομέλεια του Σώματος.
Η αρχική πρόταση, όπως διατυπώθηκε από ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ, αφορούσε σε 100.000 υπογραφές πολιτών. Η ΝΔ, προκειμένου να εμποδίσει την άσκηση του δικαιώματος, έθεσε το όριο στο μισό εκατομμύριο υπογραφές.
Δηλαδή, όταν για όλη την Ε.Ε. των 500+ εκ. πολιτών απαιτούνται ένα εκατομμύριο υπογραφές για να ενργοποιηθεί η λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία, στην Ελλάδα των 10 εκ. πολιτών απαιτούνται 500.000 υπογραφές.
Ταυτόχρονα, η ίδια συνταγματική διάταξη προβλέπει ότι νόμος ορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις εφαρμογής της παρούσας παραγράφου.
Ο νόμος αυτός αποκαλείται "εκτελεστικός του συντάγματος νόμος". Μέχρι και την στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, η Κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει ψηφίσει τέτοιο νόμο. Από την μία, λοιπόν, υπάρχει το συνταγματικό δικαίωμα των πολιτών και από την άλλη δεν υπάρχει ο εκτελεστικός νόμος που να καθορίζει τον τρόπο άσκησής του.
Μπορείτε να βρείτε όλο το υλικό της συνταγματικής αναθεώρησης στο άρθρο μας Συνταγματική Αναθεώρηση 2019 - Προτάσεις & Πρακτικά.
Το περιεχόμενο της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας
Η λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία είναι θεσμός άμεσης δημοκρατίας. Είναι δηλαδή θεσμός που αναγνωρίζει την άσκηση εξουσίας, η οποία κανονικά ανήκει στην νομοθετική εξουσία (Βουλή) και η οποία ασκείται από τους αντιπροσώπους (βουλευτές), απευθείας από τους πολίτες χωρίς την παρεμβολή των αντιπροσώπων.
Ο θεσμός αυτός αφορά μόνο το πρώτο στάδιο της νομοθετικής διαδικασίας και συγκεκριμένα την έναρξή της, μέσω της νομοθετικής πρωτοβουλίας. Είναι περίπου το αντίστοιχο της κατάθεσης πρότασης νόμου.
Η πρόταση νόμου των πολιτών που θα συγκεντρώσει 500.000 υπογραφές δεν γίνεται απευθείας νόμος. Πρέπει κατόπιν να εισαχθεί κατά τη συνήθη νομοθετική διαδικασία προς συζήτηση και ψήφιση στην Βουλή από τους βουλευτές.
Ο εκτελεστικός νόμος που δεν υπάρχει
Ένα πρώτο ερώτημα το οποίο προκύπτει είναι το εξής: Μπορεί να ασκηθεί το δικαίωμα της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας χωρίς την ύπαρξη εκτελεστικού νόμου που να καθορίζει την διαδικασία με την οποία θα γίνεται?
Ο συνταγματολόγος Ξενοφών Κοντιάδης μάλλον είναι αρνητικός. Σε άρθρο του την 23η Απριλίου 2021 (pdf), τοποθετείται υπέρ της άποψης ότι ο εκτελστικός νόμος είναι "οργανικός" ή "οργανωτικός" νόμος, ο οποίος είναι αναγκαίος για την εφαρμογή ενός ατομικού ή πολιτικού δικαιώς" και τίθεται ζήτημα παράβασης του Συντάγματος εξαιτίας της μη θέσπισής του. Ωστόσο αυτή η αντισυνταγματική παράλειψη δεν μπορεί να αρθεί με την επιβολή από ένα δικαστικό όργανο στον κοινό νομοθέτη της άσκησης του νομοθετικού έργου. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, το συνταγματικό δικαίωμα της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας δεν μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς την ύπαρξη του εκτελεστικού νόμου και η αδράνεια του νομοθέτη να θεσπίσει αυτόν τον εκτελεστικό νόμο θέτει ζήτημα παράβασης του Συντάγματος.
Από την άλλη, σε άρθρο του την 9η Φεβρουαρίου 2021 (pdf) ο Γρηγόρης Αυδίκος, αναγνωρίζει ότι το συνταγματικό δικαίωμα προφανώς και υφίσταται, διότι "αντίθετη άποψη θα είχε το δικαιϊκά μη αποδεκτό αποτέλεσμα της εκ των πραγμάτων ανενέργειας του κανονιστικού περιεχόμενου του ίδιου του Συντάγματος, καθώς στην περίπτωση αυτή το νομοθετικό Σώμα, δια της παράλειψής του να θέσει σε ισχύ εκτελεστικό νόμο, στην ουσία αντιστρατεύεται τη βούληση του αναθεωρητικού ή συντακτικού νομοθέτη, και τελικά τη βούληση του κυρίαρχου λαού". Ταυτόχρονα, ως προς την ανυπαρξία του εκτελεστικού νόμου και ως προς το ερώτημα αν η ανυπαρξία αυτή επηρεάζει την άσκηση του δικαιώματος θέτει τον εξής εύλογο προβληματισμό "Αν για παράδειγμα, η παραπάνω πρωτοβουλία (ή κάποια άλλη πρωτοβουλία) κατόρθωνε δόκιμα να συγκεντρώσει πεντακόσιες χιλιάδες υπογραφές πολιτών για την κατάθεση μιας συγκεκριμένης πρότασης νόμου στη Βουλή, θα ήταν σύμφωνο με μια τελολογική ερμηνεία του Συντάγματος η Βουλή να απορρίψει την πρόταση αυτή επικαλούμενη τυχόν διαδικαστικό απαράδεκτο, μιας και δεν έχει ψηφισθεί ο σχετικός εκτελεστικός νόμος, ο οποίος να καθορίζει την προσήκουσα διαδικασία; Θέλω να πιστεύω πως όχι, για τους λόγους που ήδη αναπτύχθηκαν και επιπλέον γιατί μια τέτοια ενέργεια θα στερούνταν πολιτικής νομιμοποίησης και θα μπορούσε ενδεχομένως, υπό κάποιες περιστάσεις, να έδειχνε σοβαρή περιφρόνηση στις δημοκρατικές διαδικασίες. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν κανείς, εμμένοντας σε μια τυπολατρική προσέγγιση του ζητήματος, εστίαζε στην απουσία του εκτελεστικού νόμου, θεωρώ ότι η Βουλή θα όφειλε όχι να απορρίψει την σχετική πρόταση αλλά να σπεύσει το ταχύτερο δυνατό να καλύψει το κενό ψηφίζοντας τον εκτελεστικό νόμο με μεταβατική μάλιστα πρόβλεψη".
Σε άρθρο του την 10η Φεβρουαρίου 2021 (pdf) ο καθηγητής Δημήτρης Καλτσώνης στέκεται σε μια σειρά από προβλήματα της ελληνικής εκδοχής της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας.
Αρχικά, αναφέρεται στο ότι δεν έχει ψηφιστεί ο εκτελεστικός νόμος και στην θεματολογία στην οποία μπορεί να αφορά η λαϊκή πρωτοβουλία καθώς εξαιρούνται θέματα δημοσιονομικά, εξωτερικής πολιτικής και εθνικής άμυνας. Δηλαδή, τρεις ζωτικοί τομείς, "ως να μη θεωρείται ο λαός ικανός να προτείνει λύσεις για τα ζητήματα αυτά".
Προβληματική βρίσκει και την κατάθεση μόνο μέχρι δύο προτάσεων ανά κοινοβουλευτική περίοδο, δηλαδή ανά τετραετία. Ίσως η πιο σημαντική του παρατήρηση είναι ο αριθμός των 500.000 υπογραφών που απαιτούνται τον οποίο θεωρεί υπερβολικό "και καθιστά ουσιαστικά ανέφικτη μια τέτοια προσπάθεια". Και πράγματι, αν λάβουμε υπόψη ότι σε επίπεδο Ε.Ε. απαιτούνται ένα εκατομμύριο πολίτες είναι υπερβολικό να απαιτούνται οι μισοί για την Ελλάδα και μόνο.
Η συνταγματική μεταρρύθμιση
Η πρόταση για την εισαγωγή της νέας διάταξης περί λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας κατατέθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ στις 5 Νοεμβρίου 2018 (βλ. Πρόταση Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ 02.11.2018 σελ. 6). Η προτεινόμενη διάταξη προέβλεπε όμως την συγκέντρωση 100.000 υπογραφών κι όχι 500.000.
Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία συγκέντρωσε 168 ψήφους στην πρώτη ψηφοφορία (12-14/02/2019) της προτείνουσας Βουλής (ΙΖ Βουλή, 2015-2019).
Στην ψηφοφορία εκείνη, ο νυν Πρόεδρος της Βουλής και τότε βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας κος. Τασούλας ήταν κατά της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας μιλώντας υποτιμητικά για αυτήν. Είπε ότι "αποσκοπεί εις το να αλλάξετε και τον τίτλο του πολιτεύματος της χώρας από «Πολίτευμα της Προεδρευομένης Δημοκρατίας» σε «Πολίτευμα της Συνταγματικής Ακυβερνησίας»".
Το ΚΙΝΑΛ υποστήριξε την πρόταση. Ο κος Δουζίνας είχε πει: "Προτείνουμε, επομένως, την επέκταση της λαϊκής συμμετοχής με τη διενέργεια δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία για κρίσιμα θέματα ή για ψηφισμένο νομοσχέδιο, αλλά και τη θεσμοθέτηση της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας. Τα μέτρα αυτά φέρνουν τον λαό στο προσκήνιο, αλλά φέρνουν και τον διάλογο, τη διαβούλευση στον λαό".
Στην δεύτερη ψηφοφορία (14/03/2019), η τροποποίηση του άρθρου 73 συγκέντρωσε 171 ψήφους.
Όταν ήρθε η Νέα Δημοκρατία στα πράγματα
Κατόπιν, μεσολάβησαν οι εκλογές του Ιουλίου του 2019 και η ΙΗ Βουλή που προέκυψε από αυτές (Θ' Αναθεωρητική) θα αναλάμβανε να ολοκληρώσει την αναθεωρητική διαδικασία που ξεκίνησε η προηγούμενη Βουλή.
Μητσοτάκης: "Επικίνδυνη η λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία"
Στην συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, ο Μητσοτάκης έδωσε τον τόνο για το πώς αντιμετωπίζει η Νέα Δημοκρατία το δικαίωμα των πολιτών να καταθέτουν προτάσεις νόμων. Με μία λέξη: ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ. Και ως φιλεύσπλαχνος μονάρχης αποφάσισε τελικά να μας παραχωρήσει το δικαίωμα με κάποιους περιορισμούς. Είπε (σελ. 437):
"Με συναινετική διάθεση η Κοινοβουλευτική μας Ομάδα ενσωμάτωσε στην τελική της πρόταση και τη λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία, την οποία πρότεινε η Αντιπολίτευση. Συμφωνήσαμε, οι υπογραφές πεντακοσίων χιλιάδων πολιτών, με δικαίωμα ψήφου, να οδηγούν στην κατάθεση προτάσεων, οι οποίες θα συζητούν ται υποχρεωτικά στη Βουλή. Βεβαίως, μια διαδικασία όπως αυτή, η οποία σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται ανοικτή στη λαϊκή συμμετοχή, εγκυμονεί και κινδύνους -μπορεί να κρύβει κινδύνους- για την αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Γι’ αυτό και περιορίζουμε τον αριθμό τέτοιων προτάσεων σε δύο ανά βουλευτική περίοδο και θέτουμε κάποια απολύτως -εκτιμώ- αυτονόητα όρια, ώστε να μην αφορούν θέματα όπως η Εθνική Άμυνα, η δημοσιονομική πολιτική και η εξωτερική πολιτική"
Βουλευτές ΝΔ: "Οι πολίτες είναι ανώριμοι & ανίκανοι"
Στην Επιτροπή για την Αναθεώρηση του Συντάγματος της νέας Βουλής, στην οποία την πλειοηψηφία είχε πλέον η Νέα Δημοκρατία, συνεχίστηκε η αντίσταση των δεξιών Βουλευτών ενάντια στην λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία. Ο πυρήνας της άρνησής τους ήταν ότι οι πολίτες είναι ανώριμοι & ανίκανοι και ως εκ τούτου επικίνδυνοι για τους παραχωρηθεί τέτοιο δικαίωμα. Λες και τους ανήκει η χώρα και το Σύνταγμα και οι πολίτες είναι απλοί περαστικοί από την Ελλάδα.
Στην συνεδρίαση της Τετάρτης 16 Οκτωβρίου 2019 ο Βουλευτής της ΝΔ κος. Τζαβάρας (σελ. 197) είχε πει:
"Είναι, λοιπόν, καθαρό ότι δεν είμαστε σήμερα σε θέση να αποδεχθούμε ως ενίσχυση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας μορφές άμεσης δημοκρατίας, γιατί αυτές οι συγκεκριμένες προτάσεις δεν εισηγούνται την ίδρυση ενός καινούργιου συστήματος αμεσοδημοκρατικού, που να είναι ανταγωνιστικό με το αντιπροσωπευτικό".
Δεν ξέχασε επίσης να πει υποβαθμίσει μία πρωτοβουλία 100.000 πολιτών διότι δεν συνιστούν "λαό" οι εκατό χιλιάδες που θα καταθέσουν μία πρόταση νόμου και θα μπρούσαν απλά να πάνε να ζητιανέψουν με ένα διάβημα στους βουλευτές (σελ. 233):
"Οι εκατό χιλιάδες, λοιπόν, που θα υπογράψουν μια νομοθετική παρέμβαση ή μια πρόταση νόμου δεν είναι ο λαός. Βέβαια, υπό αυτή την έννοια και το λάθος δεν είναι λάθος του λαού, ως λαού, αλλά είναι μια απαίτηση ενός μέρους του πληθυσμού της χώρας. Κανένας δεν μπορεί να τους εμποδίσει αυτούς. Είναι άνθρωποι που ζουν στη χώρα μας, μπορεί να κάνουν ένα διάβημα στο Κοινοβούλιο και να έρθουν και να πουν αυτό που θέλουν να ισχύσει ως νόμος".
Ο Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Ευρυπίδης Στυλιανίδης στάθηκε περισσότερο στο πόσο ρηχοί και ανώριμοι είναι οι πολίτες οι οποίοι δεν μπορούν να λάβουν μια ορθή απόφαση διότι επηρεάζονται από δημαγωγούς και fake news. Είχε πει χαρακτηριστικά (σελ. 204):
"Η επιδίωξη επιστροφής στην άμεση δημοκρατία με λαϊκές νομοθετικές πρωτοβουλίες και γενικευμένα δημοψηφίσματα μπορεί να ξυπνά τους πολίτες και πιθανόν να τους καθιστά πιο ενεργούς, αυτό όμως δεν σημαίνει αυτόματα ότι τους οδηγεί οπωσδήποτε στην ορθή κρίση και απόφαση".
Ο Στυλιανίδης δεν σταμάτησε εκεί. Είπε και το αμίμητο "Υπ’ αυτήν την έννοια, πιστεύω ότι δεν είναι ακόμα ώριμες οι συνθήκες για μια τέτοια αλλαγή". Ως ένας άλλος μπαμπάς που νουθετεί τα ανώριμα παιδιά του αντιμετώπισε τον ελληνικό λαό.
Συνεχίζοντας το κρεσέντο του καλού μπαμπα που πρέπει να αποτρέψει τους ανεύθυνους πολίτες από κακοτοπιές, είπε:
"Εγώ νομίζω ότι πρέπει να υπάρξει τέτοια διαδικασία, η οποία όμως να μελετηθεί σοβαρά, δηλαδή επί ποιων θεμάτων μπορεί να πραγματοποιηθεί , πόσες φορές μπορεί να γίνει, ώστε να μην μπλοκάρει την εκάστοτε κυβέρνηση και να θεωρείται αντιδημοκρατική η κυβέρνηση, όταν συγκεντρώνονται πεντακόσιες χιλιάδες προτάσεις από πεντακόσιες χιλιάδες πολίτες για την εισαγωγή, για παράδειγμα, στο Κοινοβούλιο ενός σχεδίου νόμου –προφανώς, με μη δημοσιονομικό χαρακτήρα- ή για την αντίθεση σε ένα σχέδιο νόμου. Αυτό πρέπει να τύχει της ιδιαίτερης προσοχής μας και να το εξετάσουμε ενδελεχώς -αν συμφωνούν βέβαια, όλα τα κόμματα- για να γίνουν όλα προσεκτικά, ώστε να μη δημιουργηθούν προβλήματα αντίστοιχα με αυτά που δημιουργούνται για τα δημοψηφίσματα, διότι εάν πεντακόσιες χιλιάδες άνθρωποι -το μίνιμουμ πρέπει να είναι τόσοι- την εποχή των «social media», που ξέρετε ότι οι υπογραφές συγκεντρώνονται πολύ εύκολα, ζητήσουν κάτι και αρχίσει στα «media» μία διαδικασία ότι δήθεν η κυβέρνηση, η Βουλή είναι αντιδημοκρατική, δεν σέβεται τη βούληση του λαού κ.λπ., τότε δεν θα έχουμε πραγματικά έκφραση της βούλησης του λαού, αλλά θα δημιουργηθούν τεράστια προβλήματα".
Το πρόβλημα του Στυλιανίδη είναι ότι δεν μπορεί να εμπιστευεί τους πολίτες που αποτελούν την πηγή όλων των εξουσιών.
Βέβαια, σε μια Δημοκρατία πρέπει να συμβαίνει ακριβώς το ανάποδο, δηλαδή οι βουλευτές δια της ψήφου ζητούν την εμπιστοσύνη των πολιτών. Δεν αποζητούν οι πολίτες να τύχουν της εμπιστούνης των βουλευτών ή του πρωθυπουργού. Είναι απίστευτα αντιδημοκρατική και προσβλητική αυτή η άποψη.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Δεν έκρυψε τον φόβο του στο να αποκτήσουν οι πολίτες τέτοιο δικαίωμα και επιχειρηματολόγησε υπερ των περιορισμών στο δικαίωμα αυτό τους οποίους αποκάλεσε "φίλτρα". Σημαντικό για τον κύριο Γεραπετρίτη ήταν να μην δεσμεύεται από τις πρωτοβουλίες των πολιτών. Ανέφερε (σελ. 212):
"Η λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία έχει ένα στοιχείο, το οποίο πράγματι, δημιουργεί συνθήκες ευαισθητοποίησης των πολιτών πάνω στα μεγάλα ζητήματα. Εκεί υπάρχουν, βεβαίως, προβλήματα. Τι θα συμβεί αν η νομοθετική πρωτοβουλία αφορά ένα ζήτημα, το οποίο υποβαθμίζει τις επόμενες γενεές ή τι θα γίνει αν είναι ένα θέμα, το οποίο είναι παράνομο, αντισυνταγματικό; Θα πρέπει να υπάρξουν εκτεταμένες δικλίδες ασφαλείας εκεί, έτσι ώστε να υπάρχει το φίλτρο να μην δεσμευόμαστε από τη λογική ότι, επειδή υπάρχουν ένα εκατομμύριο υπογραφές, υποχρεωτικά αυτό είναι και το ορθό να συμβεί. Πρέπει να υπάρχει ένα σοβαρό φίλτρο".
Ο Βουλευτής της ΝΔ Βασ. Νικ. Υψηλάντης (σελ. 227) θεωρούσε κι εκείνος ανώριμους τους πολίτες για να τους παραχωρήσει, ως ένας άλλος αυτοκράτορας, το δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας:
"Σήμερα, υπό αυτό το πρίσμα μπορεί να αξιοποιηθούν και οι δυνατότητες της ηλεκτρονικής, θα έλεγα εγώ, διακυβέρνησης για την προαγωγή της άμεσης δημοκρατίας ως μέρος της νομοθετικής πρωτοβουλίας. Ωστόσο, αυτές οι διαδικασίες, όπως και του συναφούς δικαιώματος πρότασης νόμου με λαϊκή πρωτοβουλία του άρθρου 73, προϋποθέτουν μια ωριμότερη, θα έλεγα, δημόσια διοίκηση και ευρύτερη οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών που τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή δεν μας επιτρέπει η συγκυρία να πούμε ότι μπορεί να είναι χρήσιμη και μπορεί να υφίσταται".
Κατόπιν, η αναθεωρητέες διατάξεις συζητήθηκαν στην Ολομέλεια της Βουλής. Εδώ μπορείτε να βρείτε τα Πρακτικά των συζητήσεων στην Ολομέλεια της Βουλής
Ο κος. Γεραπετρίτης συνέχισε να μιλα για περιορισμούς. Για φρένο στη λαϊκή βούληση. Ποιος? Ο μη εκλεγμένος Γεραπετρίτης έκανε μαθήματα στον ελληνικό Λαό! Είπε (σελ. 237):
"Η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας είναι κατ’ αρχάς θετική στο να υιοθετήσει την πρόταση αυτή στο πλαίσιο του διαβουλευτικού πνεύματος, το οποίο έχουμε επιδείξει, θέλω να πιστεύω, καθ’ όλη τη διάρκεια της παρούσας διαδικασίας στην Ολομέλεια και στις επιτροπές. Βεβαίως η δική μας πρόταση θα εμπεριέχει και όρους και περιορισμούς για την άσκηση αυτής της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας".
Το ντελίριο αμετροέπειας συνεχίστηκε και από τον Ευρυπίδη Στυλιανίδη. Η άποψη του κόμματός του συνοψίζεται στο δόγμα "περιορισμοί μην τυχόν και γίνει πραγματικό δικαίωμα της κοινωνίας των Πολιτών". Ανέφερε (σελ. 251):
"Ωστόσο, διατυπώσαμε κάποιες ουσιώδεις επιφυλάξεις, γιατί θεωρούμε ότι δεν πρέπει να κλονιστεί επ’ ουδενί ο αντιπροσωπευτικός και κοινοβουλευτικός χαρακτήρας του πολιτεύματος, εξαιρώντας απ’ αυτό το πεδίο τα θέματα που άπτονται της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας και πιστεύω και τα δημοσιονομικά ζητήματα και περιορίζοντας, βεβαίως, και τον αριθμό των νομοθετικών πρωτοβουλιών, των προτάσεων νόμου, δηλαδή, που μπορεί να προέλθουν από την ενεργοποίηση των πολιτών".
Η ΝΔ δεν προκειται να φέρει εκτελεστικό νόμο
Βλέποντας την στάση της ΝΔ στο ζήτημα και την δυσανεξία τους στο να μπορούν οι πολίτες να ξεκινήσουν την νομοθετική διαδικασία, πώς είναι δυνατόν να περιμένουμε από αυτούς να φέρουν εκτελεστικό νόμο ο οποίος θα οργανώνει στην άσκηση του συνταγματικού δικαιώματος των πολιτών?
Πώς είναι δυνατόν να περιμένουμε να νομοθετήσουν σε αυτή την κατεύθυνση αυτοί που θεωρούν τους πολίτες ανώριμους και επικίνδυνους?
UPDATE 25/02/2024: Έγκλημα Τεμπών & συλλογή υπογραφών από την κα. Καρυστιανού
Το ζήτημα της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας ήρθε στην επιφάνεια στις αρχές του 2024 με την πρωτοβουλία της κας. Καρυστιανού της οποίας το παιδί σκοτώθηκε στο έγκλημα των Τεμπών. Η κυρία Καρυστιανού ξεκίνησε την διαδικτυακή συλλογή υπογραφών με το εξής περιεχόμενο
Οι Έλληνες πολίτες απαιτούν από την Βουλή, την έναρξη των διαδικασιών, για την αναθεώρηση του Συντάγματος και την ενεργοποίηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών, καθώς και την κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας, όταν προκύπτει ποινική ευθύνη πολιτικών προσώπων. Η ατιμωρησία πολιτικών προσώπων δεν συνάδει με την ηθική, ούτε με τη δημοκρατία, αρετές για τις οποίες είμαστε περήφανοι!
Την στιγμή που γράφεται αυτή η επικαιροποίηση του άρθρου, έχουν υπογράψει 730.000 πολίτες.
Θα πρέπει να επισημανθεί κάτι πραγματικά αξιοπερίεργο. Η Κυβέρνηση Μητσοτάκη προφανώς θέλει την συσκότιση της υπόθεσης του εγκλήματος των Τεμπών σε ό,τι αφορά σε ποινικές ευθύνες Υπουργών της. Όμως, παρά το γεγονός ότι η αντιπολίτευση τάσσεται ανοιχτά υπέρ της πρωτοβουλίας της κας. Καρυστιανού, δεν έχει αναδείξει το ζήτημα της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας. Δεν έχει αναδείξει το ζήτημα της ανυπαρξίας εκτελεστικού του Συντάγματος νόμου το οποίο παρεμποδίζει την άσκηση του συνταγματικώς κατοχυρωμένου αυτού δικαιώματος. Πολύ περισσότερο, η αντιπολίτευση δεν ανέλαβε κάποια πρωτοβουλία όπως για παράδειγμα να κατεθέσει πρόταση νόμου για τον εκτελεστικό νόμο. Δηλαδή, να τον συντάξει και να τον καταθέσει η αντιπολίτευση τον εκτελεστικό νόμο, μήπως και ψηφιστεί. Δεν μπορεί κόμματα της αντιπολίτευσης να διοργανώνουν εκδηλώσεις για το έγκλημα των Τεμπών αλλά να μην αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την διευκόλυνση της άσκησης του δικαιώματος την λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας.
Με τον τρόπο αυτό αφήνουν το περιθώριο στην Κυβέρνηση Μητσοτάκη να προσπεράσει τις 730.000 υπογραφές και να τις θεωρήσει σαν να μην έγιναν, με την δικαιολογία ότι δεν υπάρχει εκτελεστικός νόμος. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη κρύβεται πίσω από την ανυπαρξία εκτελεστικού νόμου και απορρίπτει την συλλογή υπογραφών ως ένα μη θεσμικό γεγονός. Βέβαια, η συλλογή 730.000 υπογραφών σίγουρα δεν είναι ένα αμελητέο γεγονός.
Ακολουθήστε μας στο twitter και στο Facebook
