Τέμπη: Χάος στο Υπ. Μεταφορών | Υφυπουργοί σε ρόλο Υπουργού & Γεραπετρίτης σε ρόλο τρενάρχη

 

Στο άρθρο αυτό προσπαθούμε να καταλάβουμε τί γίνεται στο Υπουργείο Μεταφορών. Ειδικότερα, προσπαθούμε να χαρτογραφήσουμε (σε έναν βαθμό) τί απέγιναν οι αρμοδιότητες του παραιτηθέντος Καραμανλή. Το πρόβλημα ξεκινάει από το δεδομένο ότι επί της παρούσης δεν υπάρχει Υπουργός στο Υπουργείο Μεταφορών ο οποίος να έχει αναλάβει τις αρμοδιότητες αυτές. Όχι, ο Γεραπετρίτης δεν είναι Υπουργός Μεταφορών. Από την παραίτηση του Καραμανλή και έπειτα, ξεκίνησε η μεταφορά αρμοδιοτήτων προς τους Υφυπουργούς και τους Γενικούς Γραμματείς του Υπουργείου. Ιδίως ως προς το ζήτημα της αρμοδιότητας υπογραφής συμβάσεων για έργα και προμήθειες, ενώ υπό το παλιό καθεστώς ο Καραμανλής την αρμοδιότητα να υπογράφει τέτοιες συμβάσεις, πλέον έχει εξ ολοκλήρου μεταφερθεί στους Υφυπουργούς και τους Γεν. Γραμματείς. Παράλληλα, οι Υφυπουργοί έχουν αναλάβει και την αρμοδιότητα εποπτείας των φορέων οι οποίοι υπάγονται στο Υπ. Μεταφορών. Ανάμεσα σε αυτούς τους φορείς είναι και ο ΟΣΕ, η ΕΡΓΟΣΕ αλλά και ο Οργανισμός Διερεύνησης Ατυχημάτων. Επομένως, τίθεται το ερώτημα γιατί δεν έκαναν κάτι για να ενεργοποιηθεί ο Οργανισμός ΔΙερεύνησης Ατυχημάτων και διόρισαν νέα επιτροπή την οποία εξόπλισαν και με το ακαταδίωκτο? Τέλος, ο Γεραπετρίτης κρατά για τον εαυτό του την αρμοδιότητα για τον "συντονισμό όλων των ενεργειών για την αναβάθμιση της ασφάλειας και της λειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας". Αναρωτιόμαστε όμως αν "στέκει" τέτοια αρμοδιότητα και αν έχει άλλες αρμοδιότητες στο Υπ. Μεταφορών ο Γεραπετρίτης. Και αν ναι, ποιες είναι αυτές.

Το χάος στο Υπ. Μεταφορών συνεχίζεται. 

Την Πέμπτη 2 Μαρτίου 2023 παραιτήθηκε από το αξίωμα του (ΦΕΚ Α 46/02.03.2023) ο Υπ. Μεταφορών Κων. Αχ. Καραμανλής, "αναλαμβάνοντας την ευθύνη" για το σιδηροδρομικό δυστύχημα το οποίο έγινε στα Τέμπη το βράδυ της Τρίτης 28 Φεβρουαρίου 2023. Έκτοτε, στο Υπουργείο Μεταφορών δεν διορίστηκε Υπουργός. Όχι, ο Γεραπετρίτης ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Υπ. Μεταφορών. Εξηγούμε αναλυτικά την κατάσταση στο άρθρο μας Τέμπη: Σκιώδης Υπουργός & Σκιώδης Επιτροπή.

Έκτοτε, με μία σειρά αποφάσεων, η κατάσταση στο Υπουργείο Μεταφορών ξεκίνησε να γίνεται χαοτική και πολυδαίδαλη. 

Η χαρτογράφηση των αρμοδιοτήτων στο Υπ. Μεταφορών, όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση, φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο έργο. Αμφιβάλλουμε αν κάποιος μπορεί να δώσει υπεύθυνη απάντηση στο ποιος κάνει τί στο Υπουργείο.

Το πλάνο της κυβέρνησης περιλαμβάνει την μη στελέχωση του Υπουργείου με Υπουργό, την ανάθεση Υπουργικών αρμοδιοτήτων στους Υφυπουργούς Μεταφορών και έναν ακαθόριστο ρόλο του Υπουργού Επικρατείας Γεραπετρίτη.

.... ΜΑΡΤΙΟΣ 2023 :::...

::: Υφυπουργός Παπαδόπουλος :::

Tο Σάββατο 4 Μαρτίου 2021, με την υπ' αρ. 69883 απόφαση (ΦΕΚ Β 1193) του Πρωθυπουργού και του σκιώδους Υπ. Μεταφορών - Επικρατείας Γεραπετρίτη, ανατέθηκαν κάποιες από τις αρμοδιότητες του παραιτηθέντος Υπ. Μεταφορών Κ. Αχ. Καραμανλή στους Υφυπουργούς Μεταφορών Μιχ. Παπαδόπουλο και Γεώργιο Καραγιάννη. Η προηγούμενη πράξη με την οποία είχαν ανατεθεί αρμοδιότητες στον Υφυπουργό Μεταφορών Μιχ. Παπαδόπουλο ήταν η  317/2021 (ΦΕΚ Β 4383/22.09.2021).

Κάνουμε σύγκριση των διατάξεων των 2 πράξεων ώστε να διαπιστώσουμε σε τί άλλαξαν οι αρμοδιότητες του Υφυπουργού Παπαδόπουλου.

Αριστερά το άρθρο 1 στο ΦΕΚ Β 4383/2021 και δεξιά το άρθρο 1 στο ΦΕΚ Β 1193/2023

Αριστερά το άρθρο 2 στο ΦΕΚ Β 4383/2021 και δεξιά το άρθρο 2 στο ΦΕΚ Β 1193/2023

Αριστερά το άρθρο 3 στο ΦΕΚ Β 4383/2021 και δεξιά το άρθρο 3 στο ΦΕΚ Β 1193/2023

Κάνοντας σύγκριση των 2 πράξεων διαπιστώνουμε ότι τον Μάρτιο του 2023, μετά την τραγωδία των Τεμπών:

• Ανατέθηκε πλέον στον Υφυπουργό Παπαδόπουλο η εποπτεία των εποπτευόμεων φορέων του Τομέα Μεταφορών του Υπ. Μεταφορών του άρθρου 11 του ΠΔ 123/2017.
• Ανατέθηκε πλέον στον Υφυπουργό Παπδόπουλο η εποπτεία όλων των αρχών  του άρθρου 9 του ΠΔ 123/2017, 
• Ανατέθηκε πλέον στον Υφυπουργό Καραγιάννη η νομοθετική πρωτοβουλία
• Η εποπτεία του ΟΣΕ ήταν ήδη από το 2021 αρμοδιότητα του Υφυπουργού Παπαδόπουλου
• Ο Υφυπουργός Παπαδόπουλος έχει αναλάβει από τον Μάρτιο του 2023 την εποπτεία φορέων οι οποίοι έχουν σχέση με τις σιδηροδρομικές μεταφορές και των αρχών οι οποίες έχουν σχέση με την διερεύνηση σιδηροδρομικών ατυχημάτων.

Οι αρχές του άρθρου 9 του ΠΔ 123/2017 οι οποίες κανονικά υπάγονταν στον Υπ. Μεταφορών, είναι οι εξής:

• Εθνική Αρχή Συντονισμού Πτήσεων.
• Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων.
• Επιτροπή Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Συμβάντων.
  
• Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων.
  
• Ρυθμιστική Αρχή Επιβατικών Μεταφορών.
• Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας.

Οι εποπτευόμενοι φορείς του Τομέα Μεταφορών άρθρου 11 του ΠΔ 123/2017 είναι οι εξής:

• Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών Α.Ε. (Ο.Α.Σ.Α. Α.Ε.).
• Οδικές Συγκοινωνίες Α.Ε. (Ο.Σ.Υ. Α.Ε.).
• Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε. (ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε.).
• Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος Α.Ε. (Ο.Σ.Ε. Α.Ε.).
• ΤΡΑΙΝΟΣΕ Μεταφορές – Μεταφορικές Υπηρεσίες Επιβατών και Φορτίου Ανώνυμη Σιδηροδρομική Εταιρεία (ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε.).
• Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού (Ε.Ε.Σ.Σ.Τ.Υ.).
• Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Δικαιωμάτων Πνευματικής και Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας Ελληνικού Δημοσίου Α.Ε.
• Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.
• Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (Ο.Α.Σ.Θ.), όπως αναδιοργανώθηκε με τις διατάξεις του ν. 4482/2017 (Α’ 102).
• Αστικές Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης (Α.Σ.Υ.Θ. Α.Ε.).

Αφού ο Υφυπουργός Παπδόπουλος έχει αναλάβει την εποπτεία των επιτροπών

• Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων
• Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Συμβάντων

είναι απορίας άξιο γιατί δεν κινητοποιήθηκε ώστε οι επιτροπές αυτές να αναλάβουν την διερεύνηση του δυστυχήματος στα Τέμπη. Υπενθυμίζουμε ότι με τον Ν. 5014/2023 έχει συσταθεί νέος Οργανισμός Διερεύνησης Ατυχημάτων αλλά δεν έχει στελεχωθεί. Πλην όμως, με τις μεταβατικές διατάξεις του Ν. 5014/2023 προβλέπεται ότι ο νέος Οργανισμός Διερεύνησης Ατυχημάτων έχει ως μεταβατική διοίκηση την διοίκηση της Επιτροπής Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων.

::: Υφυπουργός Καραγιάννης :::

Σε ό,τι αφορά στον Υφυπουργό Καραγιάννη, η αρχική προηγούμενη ανάθεση αρμοδιοτήτων σε αυτόν είχε γίνει με την Απόφαση 312/2021 (ΦΕΚ Β 4346/20.09.2021). Με την υπ' αρ. 69887απόφαση (ΦΕΚ Β 1193) του ανατέθηκαν κάποιες από τις αρμοδιότητες του παραιτηθέντος Υπ. Μεταφορών Κ. Αχ. Καραμανλή.

Κάνουμε σύγκριση των διατάξεων των 2 πράξεων ώστε να διαπιστώσουμε σε τί άλλαξαν οι αρμοδιότητες του Υφυπουργού Καραγιάννη.

Αριστερά το άρθρο 1 στο ΦΕΚ Β 4346/2021 και δεξιά το άρθρο 1 στο ΦΕΚ Β 1193/2023

Αριστερά το άρθρο 2 στο ΦΕΚ Β 4346/2021 και δεξιά το άρθρο 2 στο ΦΕΚ Β 1193/2023

Αριστερά το άρθρο 3 στο ΦΕΚ Β 4346/2021 και δεξιά το άρθρο 3 στο ΦΕΚ Β 1193/2023

Από την σύγκριση των διατάξεων προκύπτει ότι:

• Ανατέθηκε η αρμοδιότητα της νομοθετικής πρωτοβουλίας στον Υφυπουργό Καραγιάννη
• Του ανατέθηκε η εποπτεία των εποπτευόμενων φορέων του Τομέα Υποδομών άρθρου 11 του ΠΔ 123/2017
• Έχει αναλάβει από τον Μάρτιο του 2023 την εποπτεία φορέων οι οποίοι έχουν σχέση με τις σιδηροδρομικές μεταφορές

Οι εποπτευόμενοι φορείς του Τομέα Υποδομών άρθρου 11 του ΠΔ 123/2017 είναι οι εξής:

• Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ).
• Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (Ο.Α.Σ.Π.).
• ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.
• ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.
• ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Α.Ε.
• Ινστιτούτο Εκπαίδευσης και Επιμόρφωσης Μελών Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Α.Ε. (ΙΕΚΕΜ ΤΕΕ Α.Ε.).
• Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε. (Ο.Α.Κ. Α.Ε.).

Υπάρχουν όμως και οι παρακάτω εποπτευόμενοι φορείς του Τομέα Υποδομών/Μεταφορών του άρθρου 11 του ΠΔ 123/2017 για τους οποίους δεν είναι κατανοητό αν τους έχει αναλάβει κάποιος Υφυπουργός ή ο Υπουργός Επικρατείας:

• Έργα Ο.Σ.Ε. Α.Ε. (ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε.).
• Ανώνυμη Εταιρεία Εκμετάλλευσης Ακινήτων Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε.).
• Συμβούλιο Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (Σ.Α.Σ.Θ.), όπως αναδιοργανώθηκε με τις διατάξεις του ν. 4482/2017 (Α’ 102

...::: ΠΟΙΟΣ ΥΠΟΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΑ ΛΕΦΤΑ? :::...

Μέχρι και πριν την παραίτηση του Κων. Αχ. Καραμανλή από το αξίωμα του Υπουργού Μεταφορών, υπέγραφε ο ίδιος για δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών, προμηθειών και υπηρεσιών του ν. 4412/2016 με εκτιμώμενη αξία σύμβασης άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ και με την απόφαση 301258 (ΦΕΚ Β 6778/31.12.2021) προβλέπονταν ότι μεταβιβάζεται η εξουσία υπογραφής «Με εντολή Υπουργού» στην Γενική Γραμματέα Υποδομών Γεράρδη Μαρία – Έλλη 

• στη διαδικασία σύναψης συμβάσεων έργων, από το ποσό άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000,00) ευρώ μέχρι του ποσού των τριών εκατομμυρίων (3.000.000) ευρώ χωρίς ΦΠΑ διατηρούμενης σε κάθε περίπτωση της δυνατότητας του Υπουργού να ασκεί συντρεχόντως τις αρμοδιότητες αυτές
• για συμβάσεις που αναθέτουν υπηρεσίες, κατά τον ν. 4412/2016 από το ποσό άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000,00) ευρώ και μέχρι του ποσού των δύο εκατομμυρίων (2.000.000,00) ευρώ χωρίς ΦΠΑ, διατηρούμενης σε κάθε περίπτωση της δυνατότητας του Υπουργού να ασκεί συντρεχόντως τις αρμοδιότητες αυτές

Με την απόφαση 81689 (ΦΕΚ Β 1573/15.03.2023) του Υπουργού Επικρατείας Γεραπετρίτη, ορίζονται ως αποφαινόμενοι και διατάκτες για δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών, προμηθειών και υπηρεσιών του ν. 4412/2016 με εκτιμώμενη αξία σύμβασης άνω των εκατό χιλιάδων (100.000,00) ευρώ τον Γενικό Γραμματέα Υποδομών, τον Γενικό Γραμματέα Μεταφορών, τον Υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Γεώργιο Καραγιάννη, και τον Υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών,  Μιχαήλ Παπαδόπουλο.

Δηλαδή, από 15 Μαρτίου 2023, δεν υπογράφει Υπουργός τις δημόσεις συμβάσεις του Υπ. Μεταφορών αλλά οι Υφυπουργοί και οι Γενικοί Γραμματείς.

....::: ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2023 :::...

Ένα μήνα αργότερα, τη Δευτέρα 3 Απριλίου 2023, με νέα απόφαση Πρωθυπουργού και Γεραπετρίτη (102555 ΦΕΚ Β 2133), έγινε ακόμα μία μεταφορά αρμοδιοτήτων, που κανονικά είναι του Υπουργού Μεταφορών, προς τον Υφυπουργό Μεταφορών Μιχ. Παπαδόπουλο.  Οι αλλαγές παρατηρούνται στα άρθρα 1 και 3. 

Αριστερά το άρθρο 1 στο ΦΕΚ Β 1193/2023 και δεξιά το άρθρο 1 στο ΦΕΚ Β 2133/2023

Αριστερά το άρθρο 3 στο ΦΕΚ Β 1193/2023 και δεξιά το άρθρο 3 στο ΦΕΚ Β 2133/2023

Προστέθηκε ότι αναλαμβάνει και την "υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένων όλων των ζητημάτων που κατά την κείμενη νομοθεσία καταλοίπονται στον Υπ. Υποδομών & Μεταφορών" των αρχών του άρθρου 9 του ΠΔ 123/2017 και της Πολιτικής Αεροπορίας.

Το πρόβλημα είναι ότι κάποιες αρμοδιότητες παραμένουν στον Υπουργό Μεταφορών. Τέτοιος όμως επί της παρούσης δεν υπάρχει αφού ο Γεραπετρίτης δεν έχει διοριστεί με Προεδρικό Διάταγμα Υπουργός Μεταφορών αλλά παραμένει Υπ. Επικρατείας. 

Παρόλα αυτά, στο άρθρο 3 της νέας απόφασης Πρωθυπουργού και Γεραπετρίτη (102555 ΦΕΚ Β 2133), γίνεται η πρόβλεψη ότι ο Γεραπετρίτης αναλαμβάνει τον "συντονισμό όλων των ενεργειών για την αναβάθμιση της ασφάλειας και της λειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας". 

Με την απόφαση αυτή γίνεται κάτι πρωτοφανές: ανατίθενται αρμοδιότητες στον Γεραπετρίτη μέσω του αποκλεισμού και του ετεροπροσδιορισμού. Καταγράφονται δηλαδή ότι τα παραπάνω ΔΕΝ αποτελούν αρμοδιότητα του Υφυπουργού χωρίς ωστόσο να είναι κατανοητό όχι το ποιες δεν είναι αλλά το ποιες είναι αρμοδιότητες του Γεραπετρίτη. 

Από όλα τα παραπάνω προκύπτει ότι οι αρμοδιότητες οι οποίες κανονικά ήταν του Υπουργού Μεταφορών, έχουν μεταφερθεί στους Υφυπουργούς και στους Γενικούς Γραμματείς του Υπουργείου. Δεν μπορούμμε να κατανοήσουμε ποιες αρμοδιότητες έχουν παραμείνει στον Υπουργό Μεταφορών τις οποίες υποτίθεται ότι ο ασκεί ο Υπ. Επικρατείας Γεραπετρίτης. 

Υπενθυμίζουμε την άποψη του καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών και Προϊσταμένου της Νομικής Υπηρεσίας της Βουλής Κων. Μαυριά*: "Ως προς το θεμιτό της μεταβίβασης σε Υφυπουργό του συνόλου των αρμοδιοτήτων Υπουργού, το ΣτΕ έχει, ορθά, αποκλείσει αυτή τη δυνατότητα, γιατί, τότε, ο Υπουργός θα μετατασσόταν στην κατηγορία του Υπουργού χωρίς χαρτοφυλάκιο, πράγμα το οποίο αποτελεί αντικείμενο αποκλειστικά νομοθετικής ρύθμισης". 

(Κων. Μαυριάς, "Συνταγματικό Δίκαιο", σελ. 593, Εκδόσεις Αντ. Σάκκουλα 2005)