Με την Υ2/2023 (ΦΕΚ B 4162/27.06.2022) Απόφαση του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, καθορίστηκε η σειρά τάξης των Υπουργείων η οποία έχει ως εξής:
- Υπουργείο Οικονομικών (Κωνσταντίνος Χατζηδάκης),
- Υπουργείο Εξωτερικών (Γεώργιος Γεραπετρίτης),
- Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (Νικόλαος Δένδιας),
- Υπουργείο Εσωτερικών (Νίκη Κεραμέως),
- Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού,
- Υπουργείο Υγείας,
- Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών,
- Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας,
- Υπουργείο Ανάπτυξης,
- Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης,
- Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη,
- Υπουργείο Δικαιοσύνης,
- Υπουργείο Πολιτισμού,
- Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου,
- Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας,
- Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,
- Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής,
- Υπουργείο Τουρισμού,
- Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης,
- Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Μπορείτε να δείτε όλα τα μέλη της νέας κυβέρνησης Μητσοτάκη, η οποία προέκυψε από τις εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023, στο άρθρο μας Δημοσιεύτηκε το Προεδρικό Διάταγμα διορισμού της νέας Κυβέρνησης Μητσοτάκη | 62 Υπουργοί, Υφυπουργοί και Αναπληρωτές.
Όπως θα δούμε παρακάτω, ο Κωστής Χατζηδάκης θα είναι εκείνος ο οποίος, εφόσον παρουσιαστεί τέτοια ανάγκη, αντικαθιστά ή αναπληρώνει τον Πρωθυπουργό. Αναμφίβολα πρόκειται για αναβάθμιση του Κωστή Χατζηδάκη.
ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΤΗΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο πρώτος τη τάξει Υπουργός είναι και εκείνος ο οποίος αντικαθιστά τον Πρωθυπουργό αν αυτός παραιτηθεί, εκλείψει ή αδυνατεί για λόγους υγείας να ασκήσει τα καθήκοντά του. Εάν υπήρχε Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης τότε αυτός θα αντικαθιστούσε τον Πρωθυπουργό. Στην νέα κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει διοριστεί Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης.
Επομένως, αν παρουσιαστεί περίπτωση αντικατάστασής του τότε τον αντικαθιστά ο πρώτος τη τάξει Υπουργός ο οποίος είναι ο Κωστής Χατζηδάκης ως Υπ. Οικονομικών διότι το Υπουργείο Οικονομικών είναι πρώτο στην σειρά τάξης των Υπουργείων, σύμφωνα με την Απόφαση του Πρωθυπουργού.
Πρέπει να σημειωθεί ότι άλλο είναι ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και άλλο είναι ο Αντιπρόεδρος Κόμματος. Το Σύνταγμα αναφέρεται σε Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και όχι κόμματος. Συνεπώς, ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος είναι αντιπρόεδρος κόμματος κι όχι της κυβέρνησης, δεν είναι αντικαταστάτης Πρωθυπουργός.
Η αντικατάσταση γίνεται μέχρι να εκλεγεί νέος Πρωθυπουργός από την Κοινοβουλευτική Ομάδα από την οποία προέρχονταν ο Πρωθυπουργός ο οποίος αντικαταστάθηκε, εφόσον διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Αν δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών τότε
Ειδικότερα, το άρθρο 38 παρ. 2 του Συντάγματος προβλέπει:
2. Αν ο Πρωθυπουργός παραιτηθεί, εκλείψει ή αδυνατεί για λόγους υγείας να ασκήσει τα καθήκοντά του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει Πρωθυπουργό αυτόν που προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος στο οποίο ανήκει ο απερχόμενος Πρωθυπουργός, εφόσον αυτό διαθέτει στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Η πρόταση γίνεται το αργότερο σε τρεις ημέρες από την παραίτηση ή την έκλειψη του Πρωθυπουργού ή από τη διαπίστωση της αδυναμίας του να ασκήσει τα καθήκοντά του. Αν κανένα κόμμα δεν διαθέτει στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, εφαρμόζεται αναλογικά η παράγραφος 4 και στη συνέχεια το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 και η παράγραφος 3 του προηγούμενου άρθρου.
Η αδυναμία του Πρωθυπουργού να ασκήσει τα καθήκοντά του για λόγους υγείας διαπιστώνεται από τη Βουλή με ειδική απόφασή της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, ύστερα από πρόταση της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος στο οποίο ανήκει ο Πρωθυπουργός, εφόσον αυτό διαθέτει στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Σε κάθε άλλη περίπτωση η πρόταση υποβάλλεται από τα δύο πέμπτα τουλάχιστον του όλου αριθμού των βουλευτών.
Εωσότου διοριστεί ο νέος Πρωθυπουργός τα καθήκοντα του Πρωθυπουργού ασκεί ο πρώτος κατά σειρά Αντιπρόεδρος και εφόσον δεν έχουν διοριστεί Αντιπρόεδροι ο πρώτος κατά σειρά Υπουργός.
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ
Επιπλέον ο Κωστής Χατζηδάκης θα αναπληρώνει τον Πρωθυπουργό. Η διαφορά της αναπλήρωσης με την την αντικατάσταση έγκειται στο ότι στην δεύερη περίπτωση δεν νοείται αναπλήρωση σε πρωθυπουργό ο οποίος έχει πεθάνει, παραιτηθεί ή έχει αντικατασταθεί για λόγους υγείας. Αναπλήρωση νοείται σε Πρωθυπουργό ο οποίος διατηρεί τα καθήκοντά του.
Σύμφωνα με το άρθρο 81 παρ. 5 του Συντάγματος:
5. Aν δεν υπάρχει Aντιπρόεδρος, ο Πρωθυπουργός ορίζει έναν από τους Yπουργούς προσωρινό αναπληρωτή του, όταν παρουσιάζεται ανάγκη.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. 1 του Ν. 4622/2019 περί Επιτελικού Κράτους:
1. Τον Πρωθυπουργό αναπληρώνει, σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματός του ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης. Αν έχουν διορισθεί περισσότεροι Αντιπρόεδροι, η αναπλήρωση του Πρωθυπουργού καθορίζεται από τον χρόνο διορισμού των Αντιπροέδρων και, σε περίπτωση ταυτόχρονου διορισμού, από τη σειρά του ονόματός τους στην πράξη διορισμού. Αν δεν έχει οριστεί Αντιπρόεδρος, ο Πρωθυπουργός μπορεί με απόφασή του να ορίσει έναν εκ των Υπουργών, ως αναπληρωτή του, άλλως αναπληρώνεται κατά τη σειρά τάξης των Υπουργείων.
Στην προηγούμενη Κυβέρνηση (2019-2023), ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε διορίσει ως Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης τον Παναγιώτη Πικραμμένο (ΠΔ 832019 ΦΕΚ Α 121/09.07.2019) ο οποίος θα αντικαθιστούσε ή θα αναπλήρωνε τον Μητσοτάκη. Επειδή σε αυτήν την κυβέρνηση δεν διορίστηκε Αντιπρόεδρος Κυβερνήσεως, η αναπλήρωση γίνεται σύμφωνα με την σειρά τάξης των Υπουργείων.
Και στην περίπτωση της αναπλήρωσης του Πρωθυπουργού ισχύουν τα ίδια, δηλαδή η αναπλήρωση γίνεται από Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης κι όχι του Κόμματος. Συνεπώς, το γεγονός ότι ο Άδωνις Γεωργιάδης είναι αντιπρόεδρος της ΝΔ (pdf) δεν παίζει κανένα ρόλο ως προς την αναπλήρωση του Πρωθυπουργού.
