Η ψήφιση του (αντισυνταγματικού) νομοσχεδίου για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια έγινε την Παρασκευή 8 Μαρτίου 2024. Μπορείτε εδώ να βρείτε όλο το σχετικό υλικό. Αμέσως έσπευσαν ΜΜΕ και Νεοδημοκράτες να πουν ότι το νομοσχέδιο έγινε, σχεδόν αυτόματα, "νόμος του κράτους". Είναι όμως έτσι τα πράγματα?
Η "είδηση" για "νόμο του κράτους" (sic!)
Σχεδόν αμέσως μόλις ψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, τα ΜΜΕ ξεκίνησαν να μεταδίδουν την "είδηση" ότι δήθεν το ψηφισθέν νομοσχέδιο έγινε "νόμος του κράτους", υπονοώντας ότι κάθε νομοσχέδιο γίνεται αυτομάτως και νόμος αμέσως μόλις το ψηφίσει η Βουλή.
Βέβαια, αυτό είναι κάτι που το περιμέναμε από τα ΜΜΕ που κάνουν δημοσιογραφία του copy-paste και μεταδίδουν ανακρίβειες για να τις καταναλώσει το κοινό.
ΝΔ: "Νόμος του κράτους"
Τα ίδια όμως ειπώθηκαν και από την Νέα Δημοκρατία. Υποστήριξαν ότι με την ψήφισή του από την Βουλή, το νομοσχέδιο έγινε με κάποιον μαγικό τρόπο "νόμος του κράτους".
Αλλά και από αυτούς, το περιμέναμε. Δεν είχαν δώσει δικαιώματα ότι είναι σχετικοί με τα θέματα Δημοκρατίας και τήρησης του Συντάγματος. Δεν έχουν δείξει ποτέ ότι ντρέπονται να επιδεικνύουν την ασχετοσύνη τους. Και μπράβο τους που έχουν τόσο θράσος να λένε δημοσίως ανακρίβειες. Η περιφρόνησή τους για τους θεσμούς και τις θεσμικές διαδικασίες είναι γνωστή.
Μπράβο τους που δεν έχουν τέτοια προβλήματα και έχουν την τόλμη να μιλούν δημοσίως όπως θα μιλούσαν και σε ένα καφενείο. Δεν έχουν κανέναν απολύτως ενδοιασμό να μιλούν δημοσίως λες και ζούμε σε μια χώρα που δεν υπάρχουν θεσμοί και διαδικασίες πλην της Νέας Δημοκρατίας η οποία ταυτίζεται με το κράτος και την πατρίδα.
Όχι, ΔΕΝ είναι νόμος του κράτους
Μέχρι και την στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο (13.03.2024, 23:20), το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που ψηφίστηκε πριν από 5 ημέρες, ΔΕΝ είναι (ακόμα) νόμος του κράτους. Τεχνικά, προς το παρόν παραμένει στο status "ψηφισθέν νομοσχέδιο".
Ένα οποιοδήποτε νομοσχέδιο, δεν γίνεται αυτόματα νόμος με την ψήφισή του από την Βουλή. Απαιτείται η σύμπραξη του Προέδρου της Δημοκρατίας ο οποίος εκδίδει και δημοσιεύει τους νόμους, μέσα σε ένα μήνα από την ψήφισή τους (άρθρο 42 παρ. 1 του Συντάγματος).
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι για να γίνει νόμος το ψηφισθέν νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, θα πρέπει να το υπογράψει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας και να δημοσιευτεί στην Εφημερα της Κυβερνήσεως. Μέχρι τότε ΔΕΝ υπάρχει νόμος.
Στην προκειμένη περίπτωση, δεν γνωρίζουμε εάν η ΠτΔ έχει υπογράψει το ψηφισθέν νομοσχέδιο αλλά γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι δεν έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Και αυτό προκαλεί εντύπωση. Για παράδειγμα, το νομοσχέδιο Φλωρίδη για τον Ποινικό Κώδικα, ψηφίστηκε από την Βουλή την Πέμπτη 22 Φεβρουαρίου 2024 και ο νόμος δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αργά το βράδυ της επόμενης ημέρας.
Στο νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια έχουν περάσει ήδη 5 ημέρες από την 8η Μαρτίου 2024 οπότε και ψηφίστηκε από την Βουλή.
Δικαίωμα αναπομπής από την ΠτΔ
Σύμφωνα με το άρθρο 42 παρ. 1 του Συντάγματος, μέσα στον 1 μήνα που έχει στην διάθεσή του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για να εκδώσει & δημοσιεύσει ένα ψηφισθέν νομοσχέδιο, μπορεί να το αναπέμψει στην Βουλή. Αν γίνει κάτι τέτοιο και επιψηφιστεί και πάλι από την Βουλή με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας το εκδίδει και το δημοσιεύει υποχρεωτικά μέσα σε δέκα ημέρες από την επιψήφισή του.
Μερίδα της θεωρίας δέχεται την άποψη ότι αναπομπή ψηφισμένου νομοσχεδίου μπορεί να γίνει μόνο για ζητήματα τυπικής αντισυνταγματικότητας ενώ μια άλλη μερίδα της θεωρίας δέχεται την άποψη ότι μπορεί να γίνει η αναπομπή και για ζητήματα ουσιαστικής αντισυνταγματικότητας.
Αν και το νομοσχέδιο είναι ουσιαστικά αντισυνταγματικό, θεωρούμε πως δεν υπάρχει περίπτωση να το αναπέμψει η ΠτΔ. Εξάλλου, όταν την είχε επισκεφθεί στις 22 Δεκεμβρίου 2023 ο Μητσοτάκης για να της ανακοινώσει ότι πρόκειται να παραβιάσει το Σύνταγμα, εκείνη αρκέστηκε να του ευχηθεί καλά Χριστούγεννα. Λες και της είχε ανακοινώσει το πιο αδιάφορο πράγμα στον κόσμο.
Ακόμα και εάν της το ζητούσαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, η απάντηση της ΠτΔ θα ήταν, σχεδόν σίγουρα, αρνητική. Και πιθανολογούμε ότι θα βάσιζε την άρνηση της στην ερμηνεία της συνταγματικής διάταξης σύμφωνα με την οποία αναπομπή γίνεται για λόγους τυπικής αντισυνταγματικότητας μόνο κι όχι ουσιαστικής. Θα ήταν ο πιο κομψός τρόπος άρνησης τοποθέτησης εκ μέρους της. Παρόλα αυτά, ένα τέτοιο αίτημα προς την ΠτΔ από τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα ήταν ένας τρόπος για να προκληθεί η τοποθέτησή της επί του θέματος. Και θα έπρεπε να το έχουν ήδη κάνει αυτό.
Παρόλα αυτά, η καθυστέρηση στην δημοσίευση του ψηφισθέντος νομοσχεδίου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως προκαλεί απορίες.
Υπάρχει περίπτωση η ΠτΔ να μην θέλει να συνδεθεί η θητεία της με μια τόσο μάυρη σελίδα στην πολιτική και συνταγματική ιστορία της χώρας? Υπάχει περίπτωση να μην θέλει να συνδεθεί το όνομά της με μια τόσο καραμπινάτη παραβίαση του Συντάγματος? Να σκέφτεται, άραγε, η ΠτΔ την αναπομπή και να γίνονται συζητήσεις στο παρασκήνιο ώστε να την μεταπείσουν? Να γίνεται κάτι άλλο?
Μπορεί τελικά η καθυστέρηση να οφείλεται σε φόρτο εργασίας του Εθνικού Τυπογραφείου και να μην συμβαίνει τίποτα από τα παραπάνω.
UPDATE 14.03.2024: Δεν πρόλαβε να κλείσει 24 ώρες το άρθρο μας και τελικά δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο αντισυνταγματικός νόμος Ν. 5094/2024 (ΦΕΚ Α 39/13.03.2024) για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Δείτε επίσης το άρθρο μας Ιδιωτικά Πανεπιστήμια: Δημοσιεύτηκε το σχέδιο (αντισυνταγματικού) νόμου
Ακολουθήστε μας στο twitter και στο Facebook
Photo by Mathieu Stern on Unsplash
