Τα οικονομικά του ΣΥΡΙΖΑ απασχόλησαν την κοινή γνώμη, ιδίως μετά την πρόταση δυσπιστίας κατά του προέδρου Στέφανου Κασσελάκη. Στο άρθρο αυτό αναλύονται τα οικονομικά δεδομένα του ΣΥΡΙΖΑ από τις δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις του κόμματος για τα έτη 2015 έως και 2023. Δεν έχουν δημοσιευτεί οικονομικές καταστάσεις για το 2024 διότι δεν έχει κλείσει ακόμα η οικονομική χρήση. Το κενό αυτό δείχει ότι θα ήταν χρήσιμο να δημοσιεύουν τα πολιτικά κόμματα και ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις, αν όχι κάθε τρίμηνο, για το εξάμηνο και το εννιάμηνο κάθε οικονομικού έτους, ώστε να μην αφήνονται σκιές.
Ακολουθήστε μας στο mastodon, στο twitter και στο Facebook
Περιεχόμενα
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ
8. Συνολική κρατική χρηματοδότηση ΣΥΡΙΖΑ
9. Τακτική κρατική χρηματοδότηση
10. Εκλογική κρατική χρηματοδότηση
11. Χρηματοδότηση για επιμορφωτικούς σκοπούς
1. Overview
Η ανάλυση των οικονομικών κάθε κόμματος είναι μια δύσκολη άσκηση διότι τα διαθέσιμα δεδομένα δεν είναι αρκετά. Οι οικονομικές καταστάσεις τις οποίες δημοσιεύουν τα πολιτικά κόμματα δεν συνοδεύονται από κάποια έκθεση με περαιτέρω πληροφορίες και επεξηγήσεις για τις επιδόσεις τους. Περιέχουν μόνο τον ισολογισμό και τις καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσης. Επειδή για όλα τα κόμματα τα έσοδα είναι συγκεκριμένα και έχουν ως κυριότερη πηγή τους την κρατική χρηματοδότηση, δεν δημιουργείται ιδιαίτερο ζήτημα με αυτά. Από την άλλη όμως, δεν μπορεί με ασφάλεια να εξακριβωθεί το είδος των δαπανών κάθε λογαριασμού ο οποίος καταγράφεται στην κατάσταση εξόδων. Τα έξοδα δεν περιγράφονται αναλυτικά ούτε συνοδεύονται από ποιοτικά δεδομένα. Δεν μπορεί κάποιος πολίτης να ελέγξει επαρκώς τα δεδομένα τα οποία αφορούν στα έξοδα και να εξάγει ασφαλή συμπεράσματα. Για παράδειγμα, ο λογαριασμός "διάφορα έξοδα" στις καταστάσεις του ΣΥΡΙΖΑ έχει κινήσει 41 εκ. ευρώ χωρίς να προκύπτει σε τί ακριβώς κατευθύνονται αυτές οι δαπάνες. Επίσης, ενώ είναι γνωστό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συντηρεί κομματικά ΜΜΕ, δεν προκύπτει από τις καταστάσεις η δαπάνη την οποία κάνει για αυτά. Οι πολίτες δεν έχουν επαρκή πληροφόρηση σχετικά με το πού δαπανούν τα κόμματα τα χρήματα τα οποία εισπράττουν ως κρατική χρηματοδότηση, δηλαδή τα χρήματα τα οποία προέρχονται από την φορολόγηση των πολιτών. Ως εκ τούτου, αναγκαστικά η ανάλυση των εξόδων περιορίζεται στην εξέταση της διαχρονικής τους εξέλιξης καθώς και στην συμμετοχή τους στην διαμόρφωση των συνολικών δαπανών. Ακόμα κι έτσι όμως, προκύπτουν σημαντικά ευρήματα.
Η χρονική περίοδος η οποία εξετάζεται στο άρθρο αυτό είναι η περίοδος 2015-2023. Δεν ήταν αποτέλεσμα επιλογής αυτή η περίοδος αλλά μία αναγκαστική προσαρμογή στην έλλειψη δημόσιων στοιχείων. Ο ΣΥΡΙΖΑ δημοσιεύει στον ιστότοπο του οικονομικά στοιχεία με αφετηρία το έτος 2017. Οι οικονομικές καταστάσεις για τα έτη 2015 και 2016 εντοπίστηκαν σε άλλη πηγή, εκτός του ιστότοπου του κόμματος. Δεν εντοπίστηκαν δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις πριν από το 2015 ώστε να αναλυθούν. Τα ίδια ισχύουν και για την Νέα Δημοκρατία, η οποία δημοσιεύει στοιχεία από το 2016 και έπειτα στον ιστότοπο της. Πριν από το 2016 είναι σαν να μην υπάρχουν ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Δημοκρατία, από άποψη οικονομικής λογοδοσίας, .
Η ανάλυση η οποία γίνεται σε αυτό το άρθρο, βασίστηκε στις οικονομικές καταστάσεις τις οποίες δημοσίευσε ο ΣΥΡΙΖΑ για τα έτη 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022 και 2023 (συνολικά σε ένα αρχείο εδώ). Σημειώνεται ότι στον ιστότοπο του ΣΥΡΙΖΑ είναι δημοσιευμένες οι καταστάσεις από το 2017 και έπειτα. Οι καταστάσεις του 2015 και του 2016 εντοπίστηκαν στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Ελέγχου του άρθρου 25 του ν. 5026/2023 της Βουλής.
Για τα ποσά της συνολικής κρατικής χρηματοδότησης προς τα πολιτικά κόμματα αλλά και της μοιρασιάς της σε καθένα από αυτά, η ανάλυση βασίστηκε στις Υπουργικές Αποφάσεις με τις οποίες γίνεται η κατανομή τους.
Για την τακτική χρηματοδότηση και την χρηματοδότηση για επιμορφωτικούς σκοπούς, βασίστηκε στις υπουργικές αποφάσεις για τα έτη 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, και 2024 (συνολικά σε ένα αρχείο εδώ).
Για την εκλογική χρηματοδότηση στις υπουργικές αποφάσεις Ιαν. 2015, Σεπτ. 2015, Μαίου 2019, Ιουλ. 2019, Μαίου 2023, Ιουνίου 2023 και Ιουνίου 2024 οπότε και έγιναν εκλογικές διαδικασίες στην Ελλάδα είτε ως εθνικές εκλογές είτε ως ευρωεκλογές (συνολικά σε ένα αρχείο εδώ).
Για την σύγκριση με κάποια μεγέθη της Νέας Δημοκρατίας, η ανάλυση βασίστηκε στις οικονομικές καταστάσεις τις οποίες δημοσίευσε η ΝΔ για τα έτη 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022 και 2023 (συνολικά σε ένα αρχείο εδώ).
Μπορείτε να βρείτε τα δεδομένα που επεξεργαστήκαμε σε μορφή excel εδώ.
Ίσως θα πρέπει να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται τα οικονομικά των κομμάτων προς την κατεύθυνση της αυξημένης λογοδοσίας. Από την στιγμή που η νομοθεσία (άρθρο 12 παρ 1 ΠΔ 15/2022) προβλέπει την τήρηση λογιστικών βιβλίων Γ' κατηγορίας για τα πολιτικά κόμματα, είναι εφικτή η αναλυτική απεικόνιση των οικονομικών στοιχείων τους. Οι οικονομικές καταστάσεις πρέπει να γίνουν πιο αναλυτικές και να συνοδεύονται από επεξηγηματικές παρατήσεις σε ειδική και αιτιολογημένη έκθεση. Όχι μόνο για λόγους λογοδοσίας, αλλά και για λόγους σεβασμού των απλών μελών, τα οποία δίνουν στα πολιτικά κόμματα χρήματα από το υστέρημα τους αλλά και μέσω της φορολογίας.
Υπογραμμίζεται ότι ο τρόπος με τον οποίο καταρτίζονται και απεικονίζονται οι οικονομικές καταστάσεις των πολιτικών κομμάτων είναι αυτός τον οποίο θεσμοθέτησε ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση το 2018 (ΚΥΑ 18844 ΦΕΚ Β 1775/18.05.2018).
2. Έσοδα
Σε ό,τι αφορά στα έσοδα, ο ΣΥΡΙΖΑ, κατά την 9ετία 2015-2023, έλαβε συνολικά περί τα 87,9 εκ.€ και ξόδεψε περί τα 86 εκ.€.
Για το 2024 έχει λάβει μέχρι στιγμής (Οκτώβριος 2024) συνολικά 6,7 εκ. € από κρατική χρηματοδότηση.
Για την ίδια περίοδο, η Νέα Δημοκρατία έλαβε περί τα 94 εκ. € και ξόδεψε (χωρίς τα δάνεια) περί τα 67 εκ. €. Στην ΝΔ όμως εμφανίζονται και σχεδόν 215 εκ. ευρώ στα έξοδα ως "τόκοι και έξοδα τραπεζών". Για το 2024, η ΝΔ έχει λάβει μέχρι στιγμής περί τα 13,5 εκ. ευρώ κρατικής χρηματοδότησης.
Κύρια πηγή εσόδων του ΣΥΡΙΖΑ είναι η κρατική χρηματοδότηση (τακτική, εκλογική, επιμορφωτική) η οποία ανέρχεται συνολικά σε περίπου 70 εκ. €, ποσό το οποίο αντιστοιχεί σχεδόν στο 80% του συνόλου των εσόδων του ΣΥΡΙΖΑ για την περίοδο 2015-2023.
Η κρατική χρηματοδότηση του ΣΥΡΙΖΑ των τελευταίων ετών, βρίσκεται στα ίδια περίπου επίπεδα με εκείνη των ετών 2015 και 2016, δηλαδή είναι σχεδόν ίδια με εκείνη την οποία έπαιρνε ο ΣΥΡΙΖΑ όταν είχε εκλογική επίδοση 35%. Αυτό οφείλεται αποκλειστικά στο γεγονός ότι αυξήθηκε η συνολική κρατική χρηματοδότηση προς τα πολιτικά κόμματα. Το 2015 το κράτος είχε μοιράσει συνολικά στα δικαιούχα πολιτικά κόμματα το ποσό των 18 εκ.€ και το 2016 συνολικά το ποσό περί τα 13,5 εκ.€. Το 2023, το οποίο ήταν εκλογική χρονιά, το κράτος μοίρασε στα πολιτικά κόμματα σχεδόν 39 εκ. ευρώ και για το 2024 μέχρι στιγμής έχουν μοιραστεί συνολικά περί τα 36 εκ. ευρώ. Δηλαδή, σχεδόν διπλασιάστηκε το ποσό της συνολικής κρατικής χρηματοδότησης προς όλα τα πολιτικά κόμματα. Η αύξηση της συνολικής κρατικής χρηματοδότησης προς τα πολιτικά κόμματα είναι αυτή που έχει διασώσει τον ΣΥΡΙΖΑ και, παρά τις εκλογικές ήττες, η χρηματοδότηση που πήρε ήταν σχεδόν ίδια με εκείνη την οποία πήρε 2016, που ήταν κυβέρνηση.
Λόγω της αύξησης η οποία περιγράφεται παραπάνω, η ετήσια τακτική κρατική χρηματοδότηση διατηρήθηκε σε κάπως υψηλά επίπεδα και μετά την εκλογική ήττα του 2019. Δηλαδή, επειδή αυξήθηκε το συνολικά διανεμόμενο ποσό προς τα πολιτικά κόμματα, από τα περίπου 16 εκ. ευρώ το 2018, στα 20 εκ. ευρώ το 2019 και στα έως και 25 εκ. ευρώ μέχρι το 2024. Για το 2024 έχουν διανεμηθεί μέχρι στιγμής (Οκτ. 2024) 25,6 εκ. ευρώ ως τακτική κρατική χρηματοδότηση στα πολιτικά κόμματα μέχρι στιγμής, από τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε 4,5 εκ. ευρώ.
Τα ίδια ισχύουν και για την τακτική ετήσια χρηματοδότηση για επιμορφωτικούς σκοπούς. Τα 3,3 εκ. ευρώ τα οποία διανεμήθηκαν συνολικά το 2018, κινήθηκαν στο επίπεδο των 5 εκ. ευρώ μετά το 2019. Το 2024 έχουν διανεμηθεί ήδη 5,13 εκ. ευρώ μέχρι στιγμής, εκ των οποίων ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε περί τις 910 χιλ. ευρώ. Η ΝΔ έχει λάβει μέχρι στιγμής για το 2024 περί τα 9,5 εκ. ευρώ ως τακτική χρηματοδότηση και περί τα 2,1 εκ. ευρώ για επιμορφωτικούς σκοπούς (βλ. Υπ. Αποφάσεις τακτικής & επιμορφωτικής χρηματοδότησης 2024 και εκλογικής χρηματοδότησης 2024).
Το γεγονός, λοιπόν, ότι από το 2019 και έπειτα διανεμήθηκαν μεγαλύτερα ποσά ως κρατική χρηματοδότηση, σε σχέση με τα μνημονιακά χρόνια, ευθύνεται για το ότι δεν κατέρρευσαν τα έσοδα του ΣΥΡΙΖΑ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μερική πληρωμή εργαζομένων στα ΜΜΕ του κόμματος την 19η Σεπτεμβρίου 2024 συνέπεσε χρονικά με την δημοσίευση της Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ Β 5265/2024) με την οποία κατανεμήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ 2.659.570 ευρώ ως τακτική και επιμορφωτική χρηματοδότηση.
Η επόμενη, μικρή πλέον, αλλά βασική πηγή εσόδων του ΣΥΡΙΖΑ είναι οι εισφορές των βουλευτών.
Οι βουλευτές και ευρωβουλευτές του κόμματος εισέφεραν συνολικά περί τα 16,6 εκ. ευρώ την περίοδο 2015-2024, τα οποία αντιστοιχούν στο 18,94% των συνολικών εσόδων του κόμματος για την περίοδο 2015-2023. Το αντίστοιχο ποσό για την Νέα Δημοκρατία την ίδια χρονική περίοδο ανέρχεται στα σχεδόν 11 εκ. €, δηλαδή 5 εκ. ευρώ λιγότερα από όσα εισέφεραν οι βουλευτές και οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στο κόμμα τους. Όμως, στις καταστάσεις τις οποίες δημοσιεύει η ΝΔ, οι εισφορές των βουλευτών & ευρωβουλευτών δεν καταγράφονται αυτοτελώς αλλά ως άθροισμα μαζί με τις εισφορές των μελών. Δηλαδή, στα 16 εκ. ευρώ τα οποία της ΝΔ, δεν περιλαμβάνονται αποκλειστικά και αυτοτελώς οι εισφορές των βουλευτών & ευρωβουλευτών αλλά περιλαμβάνονται και οι εισφορές των μελών. Συνεπώς, οι εισφορές των βουλευτών & ευρωβουλευτών της ΝΔ είναι σίγουρα λιγότερες από τα 16 εκ. ευρώ τα οποία καταγράφονται στις οικονομικές καταστάσεις, διότι σίγουρα και τα μέλη θα έχουν δώσει κάποια χρήματα, τα οποία ωστόσο δεν μπορούν ούτε να υπολογιστούν ούτε να εκτιμηθούν διότι δεν διατίθεται κανένα δεδομένο. Οι εισφορές των μελών χάνονται στο άθροισμα με τις εισφορές των βουλευτών.
Το 2023, η πτώση των εσόδων του ΣΥΡΙΖΑ από εισφορές βουλευτών, σε σχέση με το 2016 (το οποίο ήταν η καλύτερη χρονιά από άποψης εσόδων από αυτήν την κατηγορία) είναι της τάξεως του 71%. Σε σχέση με το 2019 και την εκλογική ήττα η οποία προκάλεσε μείωση του αριθμού των βουλευτών, τα έσοδα του ΣΥΡΙΖΑ από τις εισφορές των βουλευτών για το έτος 2023 μειώθηκαν κατά 58%. Ακόμα δεν έχουν δημοσιευθεί οι οικονομικές καταστάσεις του 2024 ώστε να φανεί ο αντίκτυπος της εκλογικής συντριβής του 2023 αλλά και των ευρωεκλογών του 2024 σε αυτήν την πηγή εσόδων.
Οι εισφορές των μελών του ΣΥΡΙΖΑ για την περίοδο 2015 - 2023 ανέρχονται συνολικά στις 795.374€ και αντιστοιχούν στο 0,91% των συνολικών εσόδων. Πρέπει να σημειωθεί ότι στις οικονομικές καταστάσεις του 2015 δεν αναφέρεται το ακριβές ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε εισφορές μελών διότι καταγράφονται ως άθροισμα μαζί με τις εισφορές των βουλευτών. Δεδομένου ότι η συγκεκριμένη πηγή εσόδων κινούνταν στην περιοχή του 0,08%-1,00% επί των συνολικών εσόδων, εάν υποτεθεί ότι για το 2015 οι εισφορές των μελών άγγιξαν το 0,5% των συνολικών εσόδων, τότε αντιστοιχούν σε περίπου 41.936€. Η καλύτερη χρονιά σε αυτήν την πηγή εσόδων ήταν το 2023 οπότε και εισπράχθηκαν 302.840€, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 38% του συνόλου των εισφορών των μελών για ολόκληρη την περίοδο 2015-2023. Πιθανότατα οι 300 χιλ. ευρώ του 2023 προέρχονται από τις εισφορές εκείνων οι οποίοι προσήλθαν να ψηφίσουν στις εσωκομματικές εκλογές στις οποίες εκλέχθηκε ο Στέφανος Κασσελάκης. Μέχρι το 2022, οι συνολικές εισφορές των μελών ήταν της τάξεως των 492 χιλ. ευρώ. Μόνο για το 2023, δηλαδή σε μία μόνο χρονιά, ο ΣΥΡΙΖΑ εισέπραξε το 60% των συνολικών εισπράξεων της οκταετίας 2015-2022. Πρόκειται για εντυπωσιακή επίδοση.
Για το 2024 και έπειτα, η κρατική χρηματοδότηση υπολογίζεται (και θα υπολογίζεται εφεξής) με βάση την αμέσως προηγούμενη εκλογική επίδοση, δηλαδή εκείνη της συντριβής των εκλογών του 2023 και των ευρωεκλογών του 2024. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει λάβει για το 2024 συνολικά 6,7 εκ. ευρώ. Σε αυτό το ποσό όμως περιλαμβάνεται και η εκλογική χρηματοδότηση για τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου 2024. Η εκλογική χρηματοδότηση δεν είναι ετήσια και καταβάλλεται μόνο όταν γίνονται εκλογές. Εάν αφαιρεθεί η εκλογική χρηματοδότηση, το ποσό που έλαβε το 2024 ο ΣΥΡΙΖΑ ως τακτική χρηματοδότηση ανέρχεται σε 5,46 εκ. ευρώ. Επιπλέον, με μόλις 4 ευρωβουλευτές (από 6 το 2019) και σχεδόν 30 βουλευτές (από 86 το 2019), είναι πλέον άπιαστο όνειρο οι 722 χιλ. ευρώ τις οποίες είχαν καταβάλλει βουλευτές & ευρωβουλευτές ως εισφορές το 2023. Επειδή δεν έχουν δημοσιευτεί οικονομικές καταστάσεις γα το 2024 είναι άγνωστο πόσες είναι οι εισφορές τους, αλλά θα είναι θαύμα εάν φτάσουν τις 360.000€.
Συμπερασματικά, ο ΣΥΡΙΖΑ, για ό,τι αφορά στα έσοδα του, είναι εκτεθειμένος στις διακυμάνσεις των εκλογικών του επιδόσεων και κατ' επέκταση στην κρατική χρηματοδότηση, η οποία εξαρτάται από τις επιδόσεις αυτές.
3. Έξοδα
Σε ό,τι αφορά στα έξοδα, ο ΣΥΡΙΖΑ ξόδεψε την περίοδο 2015-2023 περί τα 86 εκ. ευρώ. Δηλαδή, ξόδεψε ελαφρώς λιγότερα από όσα εισέπραξε.
Τα βασικότερα έξοδα του κόμματος ήταν αυτά τα οποία περιλαμβάνονται στον λογαριασμό "Διάφορα έξοδα", στον οποίο καταγράφονται δαπάνες συνολικού ποσού 41 εκ. ευρώ (περί το 48% του συνόλου των εξόδων) για την περίοδο 2015-2023. Ο λογαριασμός αυτός ξεκίνησε το 2015 με 1,7 εκ. ευρώ και το 2022 έφτασε στα σχεδόν 5 εκ. ευρώ.Το 2023 διαμορφώθηκε στα 3,35 εκ. ευρώ. Πέραν τούτου, δηλαδή πέραν του χρηματικού ποσού το οποίο αντιστοιχεί στον λογαριασμό αυτό, ουδέν άλλο είναι γνωστό ως προς τις δαπάνες οι οποίες πληρώθηκαν από αυτόν. Δεν είναι γνωστή η κατεύθυνση των χρημάτων του λογαριασμού αυτού, διότι στις δημοσιευμένες καταστάσεις δεν γίνεται περαιτέρω ανάλυση των δαπανών. Μπορεί να υποτεθεί ότι στα "διάφορα έξοδα" περιλαμβάνεται και η χρηματοδότηση προς τα κομματικά ΜΜΕ του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, αυτή η υπόθεση θα παραμείνει μια απλή εικασία όσο οι οικονομικές καταστάσεις των κομμάτων δεν κάνουν εις βάθος ανάλυση των δαπανών. Η Νέα Δημοκρατία, στον αντίστοιχο λογαριασμό, εμφανίζει δαπάνες συνολικού ύψους σχεδόν 15 εκ. ευρώ για την ίδια χρονική περίοδο. Ούτε και από τις καταστάσεις της ΝΔ προκύπτει το πού κατευθύνθηκαν αυτά τα χρήματα διότι δεν περιέχουν αναλυτικές πληροφορίες.
Οι οικονομικές καταστάσεις του ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασαν για 6 χρονιές ένα πλεόνασμα στο ισοζύγιο "Έσοδα μείον Έξοδα". Για 3 χρονιές (2016, 2021 και 2023) παρουσίασαν έλλειμμα.
Το μεγαλύτερο έλλειμμα το παρουσίασε το 2016 με σχεδόν 6 εκ. ευρώ. Το έλλειμμα του 2023 ανέρχεται σε 1.946.189€. Είναι δύσκολο να υποτεθεί ότι πρόκειται για έλλειμμα το οποίο δημιούργησε η προεδρία Κασσελάκη μέσα στους περίπου 3 μήνες του 2023 για τους οποίους ήταν πρόεδρος.
Τα έσοδα του 2023 ήταν 12,6 εκ. € και ήταν η 2η καλύτερη επίδοση εσόδων μετά το 2019 με 13,3 εκ. €. Τα αυξημένα έσοδα για αυτά τα έτη οφείλονταν στο γεγονός ότι το 2019 και το 2023 ήταν εκλογικές χρονιές και το κόμμα εισέπραξε και εκλογική χρηματοδότηση. Υπενθυμίζεται όμως ότι η εκλογική χρηματοδότηση δεν είναι ετήσια και καταβάλλεται μόνο όταν γίνονται εκλογές. Δεν είναι δηλαδή έσοδο στο οποίο μπορεί να βασιστεί ένα κόμμα στον τετραετή εκλογικό κύκλο για τις πάγιες δαπάνες.
Σταθερά υψηλά, παρά την συρρίκνωση του 2019 και του 2023 παραμένουν τα έξοδα για αμοιβές προσωπικού του ΣΥΡΙΖΑ. Επισημαίνεται ότι δεν πρόκειται για την μισθοδοσία των ΜΜΕ του ΣΥΡΙΖΑ αλλά για μισθοδοσία του προσωπικού τουκόμματος.
Το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε με περίπου 1,2 εκ.€ δαπάνη για το προσωπικό. Το ποσό αυτό μειώθηκε τα 2 πρώτα χρόνια της περιόδου κατά τα οποία ήταν στην κυβέρνηση. Από το 2018, οι αμοιβές προσωπικού, αντί να μειώνονται, συνέχισαν να αυξάνονται και να προσεγγίζουν το 1 εκατομμύριο ευρώ. Η αύξηση συνεχίστηκε και μετά το 2019, οπότε ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις εκλογές. Οι 593.167€ που δαπανήθηκαν το 2017 (η μικρότερη επίδοση της εξεταζόμενης περιόδου), σχεδόν διπλασιάστηκαν το 2019 με συνολική δαπάνη τις 960.662€. Το 2022 αλλά και το 2023 (το οποίο ήταν ήταν η χρονιά της εκλογικής συντριβής) οι αμοιβές προσωπικού έφτασαν στο ποσό του 1,5 εκ. ευρώ για κάθε έτος! Δηλαδή κατά τα έτη στα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ διέθετε τους λιγότερους βουλευτές, έκανε και τις μεγαλύτερες δαπάνες σε αμοιβές προσωπικού. Η πορεία του λογαριασμού αυτού ακολούθησε αντίθετη πορεί από αυτήν των εκλογικών επιδόσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Όσο μειώνονταν οι εκλογικές επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο αυξάνονταν αυτή η δαπάνη. Συνολικά, την περίοδο 2015-2023 πληρώθηκαν περί τα 9,8 εκ. € για αμοιβές προσωπικού, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 11,36% των συνολικών εξόδων του ΣΥΡΙΖΑ. Για την ίδια περίοδο, η Νέα Δημοκρατία δαπάνησε περί τα 18 εκ. ευρώ για αμοιβές προσωπικού το οποίο αντιστοιχεί στο 28% των συνολικών της δαπανών. Με μία μεγάλη διαφορά όμως. Οι δαπάνες της ΝΔ για αμοιβές προσωπικού από το 2015, οπότε και έχασε τις εκλογές, έβαιναν μειούμενες και άρχισαν να αυξάνονται ξανά από το 2021. Δηλαδή, η εκλογική της ήττα συνοδεύτηκε και από περιορισμό των δαπανών αυτών. Αντιθέτως, στον ΣΥΡΙΖΑ ακολουθείται αντίθετη πορεία. Μειώνονται οι εκλογικές του επιδόσεις και αυξάνονται οι αμοιβές προσωπικού. Για το 2024 δεν είναι γνωστές οι δαπάνες αυτές διότι δεν έχουν δημοσιευθεί οικονομικές καταστάσεις ακόμα. Η αυξητική τάση όμως είναι κάτι το οποίο πρέπει να εξεταστεί, από την στιγμή που έγιναν υπαινιγμοί κακοδιαχείρισης, και κάτι το οποίο σίγουρα δεν μπορεί να αποδοθεί στην οικονομική διαχείριση της προεδρίας Κασσελάκη. Δεδομένου του ελλείμματος σοβαρής και τεκμηριωμένης αντιπολίτευσης την περίοδο 2019-2023, πρέπει επίσης να εξεταστεί και το σε τί ωφελήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ από τις δαπάνες αυτές και τί έργο παρήχθη.
Αξιοπρόσεκτες είναι και οι δαπάνες του ΣΥΡΙΖΑ για ενοίκια. Φαίνεται περίεργο για ένα κόμμα το οποίο διαθέτει επταώροφο ιδιόκτητο κτήριο να δαπανά συνολικά 2,4 εκ. ευρώ για ενοίκια για την περίοδο 2015-2023. Δεν προκύπτει από τις οικονομικές καταστάσεις σε τί αφορούν τα ενοίκια αυτά. Ενδεχομένως να είναι πληρωμές για τα γραφεία των τοπικών Οργανώσεων Μελών. Όμως, το 2015 που κέρδισε τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ, η δαπάνη αυτή ήταν μόλις 126.557€ ενώ το 2019, όπου ήταν ακόμα στην κυβέρνηση, ανήλθε στις 116.534€. Τί μεσολάβησε και αυξήθηκε 613% η δαπάνη αυτή το 2023 σε σχέση με το 2020 (100 χιλ. ευρώ) και ανήλθε στις 624 χιλ. ευρώ? Το μάλλον αναμενόμενο για ένα κόμμα που έχει χάσει την εκλογική του δύναμη θα ήταν να μειώνεται κι όχι να αυξάνεται αυτή η δαπάνη. Ακόμα και σε σύγκριση με το 2017, οπότε η δαπάνη αυτή είχε διαμορφωθεί στις 160 χιλ. ευρώ, η δαπάνη για το 2023 αυξήθηκε κατά 388%. Η εκρηκτική άνοδος των δαπανών για ενοίκια ξεκίνησε το 2021 με έξοδα ύψους 437 χιλ. ευρώ. Δηλαδή, όσο ο ΣΥΡΙΖΑ μικραίνει εκλογικά τότο αυξάνουν οι δαπάνες του για ενοίκια. Προσήλθαν μαζικά νέα μέλη και χρειάστηκε να δαπανηθούν τα ποσά αυτά για ενοίκια νέων Οργανώσεων Μελών? Εάν ναι, γιατί δεν αποτυπώθηκε στις εκλογές η μαζική προσέλευση μελών? Την ίδια χρονιά (2023) που ο ΣΥΡΙΖΑ ξόδεψε 625 χιλ. € για ενοίκια, η Νέα Δημοκρατία η οποία δεν έχει ιδιόκτητο κτήριο ξόδεψε 252 χιλ. € για ενοίκια. Συνολικα η ΝΔ ξόδεψε 3,3 εκ. ευρώ για ενοίκια, με την δαπάνη αυτή να βαίνει μειούμενη μετά τις εκλογικές ήττες του 2019, δηλαδή αντίθετη πορεί από αυτήν την οποία ακολούθησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Η δαπάνη της ΝΔ για το 2023 ήταν η διπλάσια σε σχέση με το 2020. Όμως, όσο έχει την πρωτοκαθεδρία η ΝΔ στις εκλογές και κατ' επέκταση και το μεγαλύτερο μερίδιο χρηματοδότησης, δεν δείχνει να είναι προβληματική αυτή η αύξηση. Συνολικά για την περίοδο 2015-2023, ο ΣΥΡΙΖΑ ξόδεψε 2,4 εκ. € για ενοίκια.
Ένας ακόμα αξιοπρόσεκτος λογαριασμός είναι εκείνος για τις εκδηλώσεις και τις ημερίδες. Το 2022, το οποίο δεν ήταν εκλογική χρονιά, ξοδεύτηκε περίπου 1,5 εκ. € για "εκδηλώσεις – ημερίδες – συνέδρια", ποσό το οποίο αντιστοιχεί σχεδόν στο 41% του συνόλου της 8ετίας 2016-2023. Για το 2015 οι οικονομικές καταστάσεις δεν αναφέρουν τον λογαριασμό αυτό. Για όλη την εξεταζόμενη περίοδο (2016-2023) δαπανήθηκαν συνολικά 3,5 εκ. € σε "εκδηλώσεις – ημερίδες – συνέδρια". Το 1,5 εκ. δαπανήθηκε μέσα στο 2022 το οποίο δεν ήταν εκλογική χρονιά. Οι ισολογισμοί της Νέας Δημοκρατίας δεν διαθέτουν τέτοιο λογαριασμό.
Συμπερασματικά, ο ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο από τις εκλογικές ήττες του 2019 και έπειτα δεν φαίνεται να έχει μπει στη διαδικασία εξορθολογισμού των δαπανών του. Αντιθέτως, οι δαπάνες του, όχι απλώς δεν μειώθηκαν αλλά αυξάνονται σε σχέση με την περίοδο που είχε την διακυβέρνηση της χώρα. Αυτή η τάση δεν μπορεί να αποδοθεί στην προεδρία Κασσελάκη καθώς για την εξεταζόμενη περίοδο δεν ήταν αυτός πρόεδρος και ταυτόχρονα δεν έχουν δημοσιευθεί στοιχεία δαπανών για το 2024 ώστε να γίνουν οι συγκρίσεις.
4. Δάνεια - προμηθευτές
Στον ισολογισμού του 2015 του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφονταν υπόλοπο δανείων σε τράπεζες, ποσού περί τα 9,2 εκ. ευρώ. Το ποσό αυτό άρχισε να απομειώνεται και το 2020 τα δάνεια μηδενίστηκαν. Στην κατάσταση αποτελεσμάτων καταγράφονται στον λογαριασμό "τόκοι και έξοδα τραπεζών" συνολικά περί τα 2,6 εκ. ευρώ για την περίοδο 2015-2023. Το υπόλοιπο ποσό των δανείων το οποίο αποπληρώθηκε πιθανότατα έγινε με χρέωση του λογαριασμού "διάφορα έξοδα". Δεν προκύπτει με σαφήνεια το πώς καταγράφονται στις οικονομικές καταστάσεις οι πληρωμές κεφαλαίου των τραπεζικών δανείων.
Σε ό,τι αφορά στην ΝΔ, το 2015 ξεκίνησε με υπόλοιπο δανειακών υποχρεώσεων τα 198 εκ. ευρώ. Έκτοτε, το ποσό αυτό συνεχώς αυξάνεται και το 2023 διαμορφώθηκε στα 475,5 εκ. ευρώ, δηλαδή αυξήθηκε κατά 240% σε σχέση με το 2015. Σε απόλυτες τιμές, η ο ρυθμός αύξησης των δανείων γίνεται με αριθμητική πρόοδο. Το 2016 η αύξηση ήταν της τάξεως των 12,27 εκ. ευρώ σε σχέση με το 2015 και το 2023 της τάξεως των 50 εκ. ευρώ σε σχέση με το 2022. Από το 2015 έως το 2023 αυξήθηκε κατά 277 εκ. ευρώ. Ο ποσοστιαίος ρυθμός αύξησης βαίνει μειούμενος δηλαδή το 2016 αυξήθηκε κατά 12,07% σε σχέση με το 2015 και το 2023 αυξήθηκε κατά 11,71% σε σχέση με το 2022.
Σε ό,τι αφορά στις υποχρεώσεις προς προμηθευτές, για το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ εμφάνιζε υπόλοιπο 253,6 χιλ. ευρώ στο παθητικό του ισολογισμού του και το 2023 έφτασε στα 1,86 εκ. ευρώ. Το 2020 οι υποχρεώσεις προς προμηθευτές έφτασαν στο κατώτατο ποσό της περιόδου με υπόλοιπο 51 χιλ. ευρώ. Έκτοτε, το υπόλοιπο των υποχρεώσεων προς προμηθευτές αυξήθηκε εκθετικά και μέσα σε 3 χρόνια έφτασε τα 1,86 εκ. ευρώ. Η πρώτη τεράστια αύξηση έγινε το 2022 οπότε και το υπόλοιπο αυξήθηκε στις 490 χιλ. ευρώ από 61 χιλ. το 2021, ήτοι αύξηση περί το 700%. Το 2023 η αύξηση, σε σχέση με το 2021 ήταν περί το 2.950% ενώ σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, δηλ. το 2022, η αύξηση ήταν της τάξεως του 281%. Το 2023, το οποίο ήταν εκλογική χρονιά, προστέθηκαν επιπλέον περί τα 1,4 εκ. ευρώ υποχρεώσεων προς προμηθευτές σε σχέση με το 2022. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η αύξηση των υποχρεώσεων του 2022 διότι αφενός ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν στην κυβέρνηση και θα περίμενε κανείς μείωσή των υποχρεώσεων αυτών και αφετέρου διότι δεν ήταν εκλογική χρονιά κατά την οποία αυξάνονται οι υποχρεώσεις λόγω εκλογικών δαπανών. Επιπλέον τα συνολικά έσοδα του 2022, τα οποία ήταν περί τα 10,7 εκ. ευρώ, ήταν τα δεύτερα περισσότερα από το 2019 οπότε και είχαν ανέλθει στα 13 εκ. ευρώ. Δηλαδή, την χρονιά αυτή, το 2022, ο ΣΥΡΙΖΑ διαχειρίστηκε και μεγαλύτερη χρηματοδότηση.
Για την Νέα Δημοκρατία, οι υποχρεώσεις προς προμηθευτές κινούνται σε αστρονομικά επίπεδα σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Για το 2015 εμφάνιζαν υπόλοιπο 11,7 εκ. ευρώ. στον ισολογισμό και το 2023 το υπόλοιπο έφτασε στα 12,03 εκ. ευρώ. Οι υποχρεώσεις αυτές δεν παρουσάσαν μεγάλη διακύμανση την περίοδο 2015-2023. Κινούνταν από 10 έως 12 εκ. ευρώ.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ
5. Έσοδα
Την 9ετία 2015-2023, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε συνολικά έσοδα, από όλες τις πηγές εσόδων, της τάξεως των 87,85 εκ ευρώ στα οποία περιλαμβάνεται τόσο η συνολική κρατική χρηματοδότηση όσο και τα έσοδα από άλλες πηγές.
Ο κύριος όγκος των εσόδων του ΣΥΡΙΖΑ προέρχεται από την κρατική χρηματοδότηση σε ποσοστό που αγγίζει το 79% Το υπόλοιπο 21% το οποίο αντιστοιχεί σε περίπου 18 εκ. ευρώ προέρχεται από άλλες πηγές χρηματοδότησης.
Για το 2024, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει λάβει μέχρι στιγμής (Οκτώβριος 2024) συνολικά 6,7 εκ. € ως κρατική χρηματοδότηση στην οποία περιλαμβάνονται και 910 χιλ. ευρώ ως εκλογική χρηματοδότηση για τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου 2024.
Η ίδια αναλογία για την ίδια περίοδο ισχύει και για την Νέα Δημοκρατία για την οποία το σύνολο των 93,8 εκ. ευρώ των εσόδων κατανέομεται σε 78,63% κρατική χρηματοδότηση (73,75 εκ. ευρώ) και 21,37% χρηματοδότηση από άλλες πηγές (20,04 εκ. ευρώ).
6. Συνολικά έσοδα
Οι πηγές εσόδων του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις, είναι:
1. Κρατική χρηματοδότηση
2. Εισφορές βουλευτών και ευρωβουλευτών
3. Εισφορές των μελών
4. Εισφορές τρίτων
5. Ανώνυμα κουπόνια
6. Λοιπά έσοδα
Στο παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η ετήσια συνεισφορά κάθε πηγής εσόδων στα συνολικά έσοδα του ΣΥΡΙΖΑ για την περίοδο 2015-2023, όπως προκύπτει από την ανάλυση των δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων.
Στο παρακάτω γράφημα παρουσιάζεται σε ευρώ η διαχρονική εξέλιξη των συνολικών εσόδων της περιόδου 2015-2023 ανά έτος σε απόλυτες τιμές.
Η καλύτερη χρονιά του ΣΥΡΙΖΑ από άποψη συνολικών εσόδων, ήταν το 2019 με συνολικά έσοδα περί τα 13,3 εκ. ευρώ. Το 2023 ήταν η 2η καλύτερη χρονιά με 12,66 εκ. ευρώ και το 2022 ήταν η 3η καλύτερη χρονιά με συνολικά έσοδα περι τα 10,7 εκ. ευρώ.
Η χειρότερη χρονιά ήταν το 2016 με συνολικά έσοδα περί τα 6,8 εκ. ευρώ. Τα παραπάνω ποσά δεν οφείλονται αποκλειστικά στις εκλογικές επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και στο σύνολο της κρατικής χρηματοδότησης την οποία διανέμει το κράτος προς τα πολιτικά κόμματα η οποία ήταν σε χαμηλά επίπεδα την μνημονιακή περίοδο 2015-2019 και η οποία αυξήθηκε την περίοδο 2020-2024.
Εάν προστεθούν και τα μέχρι στιγμής (Οκτώβριος 2024) έσοδα για το 2024 (τακτική & επμορφωτική χρηματοδότηση και χρηματοδότηση για ευρωεκλογές) τότε το γράφημα διαμορφώνεται ως εξής:
Η κατακρήμνιση των εσόδων το 2024 είναι εμφανής, έστω κι αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη αύξησε το σύνολο του ποσού το οποίο διανέμεται ως κρατική χρηματοδότηση. Το γεγονός ότι η κρατική χρηματοδότηση την οποία έχει λάβει μέχρι στιγμής για το 2024 ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σχεδόν η ίδια με αυτήν του 2016, αν και το 2016 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε εκλογικό ποσοστο περί το 35% ενώ το 2023 17,8%, οφείλεται αποκλειστικά στο γεγονός ότι το 2016 είχε μοιραστεί σημαντικά κατώτερο πόσο ως κρατική χρηματοδότηση σε όλα τα κόμματα. Ειδικότερα, το 2016 είχε διανεμηθεί κρατική χρηματοδότηση ύψους 13 εκ. ευρώ (προς όλα τα κόμματα) ενώ το 2024 έχει διανεμηθεί χρηματοδότηση ύψους 36 εκ. ευρώ μέχρι στιγμής. Δηλαδή, το 2024 σχεδόν τριπλασιάστηκε η συνολική κρατική χρηματοδότηση προς όλα τα κόμματα σε σχέση με το 2016.
Δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο ότι οι 2 καλύτερες χρονιές του ΣΥΡΙΖΑ, ήτοι το 2019 και το 2023, ήταν εκλογικές χρονιές. Αυτό σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε επιπλέον και εκλογική κρατική χρηματοδότηση ύψους 1,5 εκ. ευρώ για το 2019 και 2,5 εκ. ευρώ για το 2023. Η εκλογική χρηματοδότηση δεν είναι τακτική, δηλαδή δεν καταβάλλεται σε ετήσια βάση κι ως εκ τούτου δεν είναι ένα έσοδο στο οποίο μπορεί να βασιστεί ένα κόμμα για τις σταθερές δαπάνες του.
Εάν αφαιρεθεί η εκλογική κρατική χρηματοδότηση, τότε το γράφημα των συνολικών εσόδων της περιόδου 2013-2024 διαμορφώνεται ως παρακάτω (για το 2024 είναι γνωστά μόνο τα έσοδα από κρατική χρηματοδότηση κι όχι κι από άλλες πηγές εσόδων όπως οι εισφορές βουλευτών).
Εάν αφαιρεθεί η εκλογική χρηματοδότηση, ο πίνακας συνολικών εσόδων για την περίοδο 2015-2024 διαμορφώνεται ως εξής:
Σε κάθε περίπτωση, το 2024 θα είναι μια κακή χρονιά από άποψης εσόδων για τον ΣΥΡΙΖΑ. Μειώθηκαν (χωρίς την εκλογική χρηματοδότηση) κατά 46% σε σχέση με το 2023 και κατά 49% σε σχέση με το 2022. Εάν γίνουν πρόωρες εκλογές μέσα στο 2025 και καταγραφούν τα δημοσκοπικά ευρήματα του ΣΥΡΙΖΑ που τον φέρνουν γύρω στο 7% τότε θα επέλθει η πλήρης κατάρρευση των εσόδων.
Για το 2023 όμως υπήρξε κι ένα έλλειμμα σχεδόν 2 εκατομμυρίων ευρώ. Επιπλέον, το 2022 είναι η χρονιά στην οποία κάποια έξοδα παρουσίασαν εκτόξευση όπως οι δαπάνες για ενοίκια και για εκδηλώσεις - ημερίδες.
Αναλυτικά, τα έσοδα της περιόδου 2015-2023 σε φθίνουσα σειρά φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:
Η άνοδος των εσόδων μετά την εκλογική ήττα του 2019 οφείλεται αποκλειστικά στο ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη μοίρασε μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση προς όλα τα πολιτικά κόμματα. Ως ποσοστό επί της κρατικής χρηματοδότησης, το μερίδιο του ΣΥΡΙΖΑ μειώθηκε αλλά αυξήθηκε η βάση επί της οποίας υπολογίζεται το ποσοστό αυτό.
Μπορεί εύκολα να παρατηρήσει κανείς ότι η κρατική χρηματοδότηση είναι η βασική πηγή εσόδων του ΣΥΡΙΖΑ. Από τα 87,8 εκ. ευρώ που έλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ τα περίπου 70 εκ. ευρώ (σχεδόν 80%) είναι από την κρατική χρηματοδότηση.
Εάν προστεθούν στο παραπάνω πίνακα και τα έσοδα του 2024 μέχρι στιγμής (μόνο κρατική χρηματοδότηση) ο πίνακας διαμορφώνεται ως εξής:
Στον πίνακα αυτό φαίνεται ξεκάθαρα ότι το 2024 είναι η χειρότερη χρονιά του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι στιγμής.
Αναλυτικά, τα έσοδα ανά πηγή εσόδων σε ευρώ φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:
Η κατανομή των συνολικών εσόδων του ΣΥΡΙΖΑ, για την περίοδο 2015-2023, ανά πηγή χρηματοδότησης σε απόλυτες τιμές, φαίνεται στο παρακάτω γράφημα:
Η ποσοστιαία συνεισφορά κάθε πηγής εσόδων φαίνεται στο παρακάτω γράφημα:
Για την Νέα Δημοκρατία, τα συνολικά έσοδα της περιόδου 2015-2023 ανέρχονται στα 93,8 εκ. ευρώ. Εάν σε αυτά προστεθεί και η κρατική χρηματοδότηση την οποία έχει λάβει μέχρι στιγμής για το 2024 ποσού περί τα 13,5 εκ. ευρώ τότε τα συνολικά της έσοδα για την περίοδο 2015-2024 ανέρχονται στα 107,3 εκ. ευρώ.
Όπως και στον ΣΥΡΙΖΑ έτσι και στην Νέα Δημοκρατία, η βασική πηγή εσόδων, εκτός των δανείων, είναι η κρατική χρηματοδότηση.
7. Κρατική Χρηματοδότηση
Οι κατηγορίες κρατικής χρηματοδότησης έχουν ως εξής:
1. Τακτική ετήσια (άρθρο 1 παρ. 3 ΠΔ 15/2022): Η τακτική κρατική χρηματοδότηση καταβάλλεται κατ’ έτος και ανέρχεται σε ποσοστό μηδέν κόμμα πέντε τοις χιλίοις (0,5‰) επί των πραγματοποιηθέντων καθαρών εσόδων του ετήσιου Κρατικού Απολογισμού του προηγούμενου οικονομικού έτους. Η τακτική κρατική χρηματοδότηση χορηγείται για τη χρονική περίοδο από το επόμενο έτος εκείνου κατά το οποίο έλαβαν χώρα οι γενικές βουλευτικές εκλογές και από το επόμενο έτος εκείνου κατά το οποίο έλαβαν χώρα οι εκλογές για την ανάδειξη των Ελλήνων αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η τακτική κρατική χρηματοδότηση χορηγείται έως και το έτος διεξαγωγής των επόμενων αντίστοιχων εκλογών.
2. Εκλογική (άρθρο 1 παρ. 4 ΠΔ 15/2022): Η εκλογική κρατική χρηματοδότηση καταβάλλεται κάθε φορά που διεξάγονται γενικές βουλευτικές εκλογές ή εκλογές για την ανάδειξη των Ελλήνων αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ανέρχεται σε ποσοστό μηδέν κόμμα μηδέν οκτώ τοις χιλίοις (0,08‰) των πραγματοποιηθέντων καθαρών εσόδων του ετήσιου Κρατικού Απολογισμού του προηγούμενου οικονομικού έτους, κατά τη διάρκεια του οποίου διεξάγονται οι εκλογές. Αν διεξαχθούν περισσότερες της μίας εκλογές, όπως αυτές ορίζονται στο προηγούμενο εδάφιο, κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους, το ανωτέρω ποσοστό δεν μπορεί να υπερβεί, αθροιστικά, το μηδέν κόμμα δεκαπέντε τοις χιλίοις (0,15‰).
3. Χρηματοδότηση (ετήσια) για επιμορφωτικούς σκοπούς (άρθρο 1 παρ. 5 ΠΔ 15/2022): Η κρατική χρηματοδότηση για ερευνητικούς και επιμορφωτικούς λόγους που λαμβάνουν οι δικαιούχοι κρατικής χρηματοδότησης ανέρχεται συνολικά σε ποσό ίσο με το μηδέν κόμμα ένα τοις χιλίοις (0,1%‰) των πραγματοποιηθέντων καθαρών εσόδων του ετήσιου Κρατικού Απολογισμού του προηγούμενου οικονομικού έτους. Η κατανομή της χρηματοδότησης γι’ αυτούς τους σκοπούς γίνεται με βάση την παρ. 1 του άρθρου 2. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών που εκδίδεται το πρώτο τρίμηνο κάθε έτους και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται τα κόμματα και οι συνασπισμοί που δικαιούνται την παραπάνω χρηματοδότηση, καθώς και τα αντίστοιχα ποσά. Στον έλεγχο που διενεργείται από την Επιτροπή, κατά το άρθρο 19, εξετάζεται αν τα ποσά που χορηγήθηκαν σε κόμματα ή συνασπισμούς διατέθηκαν την ίδια ή την επόμενη χρήση για δραστηριότητες της παρούσας. Σε αρνητική περίπτωση, το κόμμα ή ο συνασπισμός που έλαβε το ποσό υποχρεούται σε επιστροφή του.
Την περίοδο 2015-2024 έχουν διανεμηθεί προς τα πολιτικά κόμματα συνολικά περί τα 259 εκ. ευρώ. Την μνημονιακή περίοδο 2015-2019 επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ διανεμήθηκαν περί τα 106 εκ. ευρώ.
Την περίοδο 2020-2024 επί διακυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας παρατηρείται μία αύξηση περί τα 50 εκ. ευρώ και διανεμήθηκαν περί τα 153 εκ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι τα ποσά τα οποία αντιστοιχούν στο 2024 δεν είναι οριστικά και αφορούν καταβολές έως και τον Οκτώβριο του 2024. Δεν είναι γνωστό το εάν θα γίνει και άλλη καταβολή στους επόμενους μήνες, πότε θα γίνει και σε τί ποσά θα αφορά.
Στο παρακάτω γράφημα φαίνεται η αύξηση του συνολικού ποσού της κρατικής χρηματοδότησης προς τα πολιτικά κόμματα την περίοδο 2015-2024. Από το 2019 και ύστερα παρουσιάζεται αύξηση (τα στοιχεία του 2024 δεν είναι οριστικά και αφορούν καταβολές έως τον Οκτώβριο του 2024).
Παρατηρείται, λοιπόν, μία αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης προς τα πολιτικά κόμματα. Αυτό οφείλεται στην αύξηση των καθαρών εσόδων του ετήσιου Κρατικού Απολογισμού του προηγούμενου οικονομικού έτους, τα οποία αποτελούν την βάση του υπολογισμού της κρατικής χρηματοδότησης. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι τα υπερέσοδα του κρατικού προϋπολογισμού των τελευταίων ετών, ευνόησαν και τα δικαιούχα κόμματα.
Αυτή η αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης από το 2019 και έπειτα είναι εκείνη η οποία διέσωσε τα οικονομικά του ΣΥΡΙΖΑ σε μεγάλο βαθμό διότι, παρά τις εκλογικές συντριβές, εξακολούθησε να λαμβάνει χρηματοδότηση αντίστοιχου ύψους με εκείνη την οποία ελάμβανε όταν ήταν στην κυβέρνηση και κατέγραφε 35% στις εκλογές.
Στον παρακάτω πίνακα μπορείτε να βρείτε αναλυτικά την κρατική χρηματοδότηση της περιόδου 2015-2024.
8. Συνολική κρατική χρηματοδότηση ΣΥΡΙΖΑ
Ειδικότερα, από τα συνολικά έσοδα του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015-2023, τα 53.24 εκ ευρώ (ήτοι το 60,60% του συνόλου) προέρχονταν από την τακτική κρατική χρηματοδότηση.
Ποσό της τάξεως των 10 εκ ευρώ (11,39% επί του συνόλου) αντιστοιχεί στην χρηματοδότηση για επιμορφωτικούς σκοπούς και 6,5 εκ. ευρώ (7,38% του συνόλου) ήταν η εκλογική χρηματοδότηση, η οποία καταβληθηκε τα έτη κατά τα οποία έγιναν εκλογές ήτοι το 2015, το 2019 και το 2023.
Συνολικά, η κρατική χρηματοδότηση κατέγραψε περί τα 70 εκ. ευρώ σε σύνολο εσόδων περί τα 79,37 εκ. ευρώ.
Η συνολική κρατική χρηματοδότηση για την περίοδο 2015-2023 έφτασε στο μέγιστο των 11,56 εκ. ευρώ το 2023 ενώ το ελάχιστο ποσό αυτής σημειώθηκε το έτος 2016 με 4,1 εκ. ευρώ.
Τα έτη 2019 και το 2023, τα οποία εμφανίζονται να είναι τα πιο παραγωγικά σε όρους κρατικής χρηματοδότησης, επηρεάστηκαν από το γεγονός ότι ήταν εκλογικές χρονιές και ως εκ τούτου ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε επιπλέον και εκλογική κρατική χρηματοδότηση ύψους 1,5 εκ. ευρώ για το 2019 και 2,5 εκ. ευρώ για το 2023.
Εάν προστεθεί και η κρατική χρηματοδότηση για το 2024 τότε η συνολική κρατική χρηματοδότηση την οποία έχει λάβει ο ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015-2024 διαμορφώνεται στα 76,4 εκ. ευρώ.
Εάν συγκριθεί η συνολική κρατική χρηματοδότση 2015-2023 του ΣΥΡΙΖΑ με τα έξοδα της περιόδου αυτής, τότε προκύπτει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ξόδεψε λιγότερα από αυτήν μόνο τα έτη 2017 και 2020. Τα υπόλοιπα έτη, τα έξοδα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν μεγαλύτερα από την συνολική κρατική χρηματοδότηση.
Στο παρακάτω γράφημα παρουσιάζεται η διαχρονική εξέλιξη της κρατικής χρηματοδότησης συνολικά και ανά κατηγορία χρηματοδότησης για την περίοδο 2015-2023.
Εάν ληφθούν υπόψη και τα έσοδα από κρατική χρηματοδότηση για το 2024 τα οποία ανέρχονται στα 6,7 εκ. ευρώ τότε φαίνεται ξεκάθαρα ο καταποντισμός των εσόδων λόγω των εκλογικών επιδόσεων του 2023. Και τούτο διότι στα 6,7 εκ. ευρώ του 2024 περιλαμβανονται και 1,25 εκ. ευρώ ως εκλογική χρηματοδότηση η οποία όμως καταβάλλεται μόνο όταν γίνονται εκλογές κι όχι σε ετήσια βάση. Εάν δεν γίνουν εκλογές το 2025 αυτά τα έσοδα δεν θα υπάρχουν.
Δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση ότι το 2015 και το 2016 που ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν κυβέρνηση, με 35% εκλογική επίδοση, έλαβε μικρότερη χρηματοδότηση από το 2024, όπως φαίνεται και στο γράφημα. Έχει εξήγηση αυτό. Το 2015 μοιράστηκαν στα κόμματα συνολικά (τακτική, εκλογική και επομορφωτική χρηματοδότηση) 18 εκ. ευρώ ενώ το 2016 μοιράστηκαν στα κόμματα 13 εκ. ευρώ. Το 2024 μοιράστηκαν στα κόμματα συνολικά μέχρι στιγμής 36 εκ. ευρώ. Επομένως, αυτό που μεγάλωσε δεν ήταν το ποσοστό της εκλογικής επίδοσης του ΣΥΡΙΖΑ αλλά η "πίττα" της κρατικής χρηματοδότησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δικαιούται μικρότερο ποσοστό αλλά από μεγαλύτερη "πίττα".
Ο παρακάτω πίνακας απεικονίζει τις επιδόσεις της συνολικής κρατικής χρηματοδότησης του ΣΥΡΙΖΑ σε σύγκριση με τις επιδόσεις της Νέας Δημοκρατίας:
Για την Νέα Δημοκρατία, για την περίοδο 2015-2024, η καλύτερη χρονιά ήταν το 2023 με 15 εκ. ευρώ συνολική κρατική χρηματοδότηση. Η χειρότερη ήταν το 2016 με 3,6 εκ. ευρώ συνολική κρατική χρηματοδότηση.
Επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Δημοκρατία έλαβε περί τα 29 εκ ευρώ ενώ επί της δικής της διακυβέρνησης έλαβε συνολικά περί τα 58,5 εκ. ευρώ, δηλαδή τα διπλάσια. Τα έσοδα της ΝΔ επηρεάστηκαν θετικά από την αύξηση των χρημάτων τα οποία συνολικά δόθηκαν ως χρηματοδότηση από το 2019 και έπειτα.
9. Τακτική κρατική χρηματοδότηση
Σε ό,τι αφορά στην τακτική ετήσια χρηματοδότηση, ανήλθε για την περίοδο 2015-2023 στα 53,2 εκ. ευρώ για τον ΣΥΡΙΖΑ. Η καλύτερη χρονιά του, ήταν το 2019 με 8,2 εκ. ευρώ.
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται σε φθίνουσα σειρά η τακτική ετήσια κρατική χρηματοδότηση του ΣΥΡΙΖΑ σε απόλυτες τιμές.
Οι δημοσιευμένες καταστάσεις του 2015 του ΣΥΡΙΖΑ δεν διαχωρίζουν την τακτική από την επιμορφωτική χρηματοδότηση και αναφέρουν τα δύο ποσά ως άθροισμα. Ανατρέξαμε στις Υπουργικές Αποφάσεις κατανομής των ποσών για να γίνει ο ορθός επιμερισμός των ποσών αυτών.
Επιπλέον, τα δεδομένα που εντοπίσαμε για τα έτη 2015-2017 από τις υπουργικές αποφάσεις κατανομής χρηματοδότησης δεν συμφωνούν με τις δημοσιευμένες καταστάσεις του ΣΥΡΙΖΑ (καταστάσεις 2015, 2016, 2017), χωρίς ωστόσο να παρουσιάζεται σημαντική συνολική διαφορά.
Ειδικότερα, για το έτος 2015 (σύμφωνα με τις Υπουργικές Αποφάσεις κατανομής τακτικής & επιμορφωτικής χρηματοδότησης, εκλογικής χρηματοδότησης για τις εκλογές Ιανουαρίου και για τις εκλογές Σεπτεμβρίου) προκύπτει ότι η τακτική χρηματοδότηση για τον ΣΥΡΙΖΑ διαμορφώθηκε ως εξής:
ΦΕΚ 2015: 2.305.467€ [καταστάσεις: 3.221.729,16 μείον επιμορφωτική 461.093€ = 2.760.636 €)]
ΦΕΚ 2016: 3.680.253 € [καταστάσεις: 3.352.098 €]
ΦΕΚ 2017: 5.351.654 € [καταστάσεις: 5.679.808 €]
Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η καταγραφή των εσόδων του ΣΥΡΙΖΑ βασισμένη αποκλειστικά στις Υπουργικές Αποφάσεις κατανομής της χρηματοδότησης. Με ροζ χρώμα τονίζονται τα έτη για τα οποία υπάρχουν αποκλίσεις στην τακτική χρηματοδότηση (2015-2017) σε σχέση με τις δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις του κόμματος.
Αφαιρέσαμε από το σύνολο των 3.221.729,16 ευρώ του 2015, το οποίο εμφανίζεται ως σύνολο στις καταστάσεις του 2015 το ποσό των 461.093 ευρώ το οποίο καταβλήθηκε ως χρηματοδότηση για επιμορφωτικούς σκοπούς σε 2 δόσεις (269.628 € και 191.466 €), όπως αυτό προκύπτει από τις Υπουργικές Αποφάσεις κατανομής τακτικής & επιμορφωτικής χρηματοδότησης του 2015. Επομένως, η ετήσια τακτική χρηματοδότηση για το 2015 ήταν η συνολική, η οποία εμφανίζεται στις καταστάσεις του 2015, μείον την χρηματοδότηση για επιμορφωτικούς σκοπούς ήτοι 2.760.636€. Εάν από την άλλη μετρηθεί η τακτική χρηματοδότηση του 2015 αποκλειστικά από τις Υπουργικές Αποφάσεις κατανομής του 2015, τότε προκύπτει ότι η τακτική χρηματοδότηση ήταν 2.305.467 €, δηλαδή υπάρχει απόκλιση.
Επιπλέον, στον παραπάνω πίνακα έχουμε καταγράψει και τα μέχρι στιγμής έσοδα από κρατική χρηματοδότηση για το 2024.
Ενδέχεται η απόκλιση να οφείλεται στον τρόπο καταγραφής των εσόδων αυτών και πιθανότατα στο πότε έγινε η πραγματική κατάθεση της στους λογαριασμούς πχ η χρηματοδότηση του Δεκεμβρίου 2014 μπορεί να κατατέθηκε στους λογαριασμούς τον Ιανουάριο του 2015. Πάντως, η συνολική απόκλιση σε ευρώ, δεν είναι σημαντική ούτε επηρεάζει την συνολική εικόνα.
Δεν εντοπίστηκε τέτοια απόκλιση στα υπόλοιπα είδη κρατικής χρηματοδότησης για τα υπόλοιπα έτη της εξεταζόμενης περιόδου, ήτοι για την εκλογική και την επιμορφωτική χρηματοδότηση.
Εάν στον πίνακα προστεθούν και τα μέχρι στιγμής (Οκτ. 2024) καταβληθέντα ως τακτική & επιμορφωτική (δηλ. χωρίς την εκλογική) η τακτική κρατική χρηματοδότηση του ΣΥΡΙΖΑ για την περίοδο 2015-2024 διαμορφώνεται στα 57,33 εκ. ευρώ και κατανέμεται ανά έτος ως εξής:
Η τακτική χρηματοδότηση της περίοδου που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι στην αντιπολίτευση (2020-2024) είναι μεγαλύτερη της περιόδου που ήταν κυβέρνηση (2015-2019). Όπως έχει ήδη εξηγηθεί παραπάνω, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η κρατική χρηματοδότηση προς όλα τα πολιτικά κόμματα κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Μητσοτάκη αυξήθηκε. Η αύξηση αυτή είχε ξεκινήσει από το 2019.
Η ετήσια εξέλιξη της τακτικής χρηματοδότησης του ΣΥΡΙΖΑ κατά τα έτη 2015-2024 απεικονίζεται στο παρακάτω γράφημα:
Η αντιπαραβολή της τακτικής κρατικής χρηματοδότησης της περιόδου 2015-2024 σε σχέση με τα έξοδα της περιόδου 2015-2023 παρουσιάζεται στο παρακάτω γράφημα.
Συγκριτικά με την Νέα Δημοκρατία, η ετήσια κατανομή της τακτικής χρηματοδότησης για την περίοδο 2015-2024 διαμορφώνεται ως εξής:
Για την Νέα Δημοκρατία, η τακτική ετήσια κρατική χρηματοδότηση για την περίοδο 2015-2023 ανήλθε στα 55,2 εκ. ευρώ ενώ για την περίοδο 2015-2024 ανήλθε στα 64,7 εκ. ευρώ.
Από το 2019 και ύστερα, η τακτική κρατική χρηματοδότηση της ΝΔ αυξήθηκε επειδή αφενός αυξήθηκε το συνολικά διανεμόμενο ποσό και αφετέρου επειδή η ΝΔ διατηρήθηκε σε υψηλά εκλογικά ποσοστά.
10. Εκλογική κρατική χρηματοδότηση
Σε ό,τι αφορά στην εκλογική χρηματοδότηση, αυτή καταβλήθηκε τα έτη 2015, 2019 και 2023 οπότε και έγιναν εκλογές. Συνολικά, ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε σχεδόν 6,5 εκ. ευρώ ως εκλογική χρηματοδότηση.
Εάν προστεθεί και η εκλογική χρηματοδότηση για τις Ευρωεκλογές του 2024, όπως αυτή δημοσιεύεται στις Υπουργικές Αποφάσεις κατανομής αυτής, τότε ο παραπάνω πίνακας διαμορφώνεται ως εξής:
Η χειρότερη επίδοση του ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτή του 2024 με 1,25 εκ. ευρώ. Η εκλογική χρηματοδότηση καταβάλλεται μόνο όταν γίνονται εκλογές κι όχι σε ετήσια βάση. Επομένως, το 1,25 εκ. ευρώ του 2024 δεν θα καταβληθούν. Ούτε και το 2025 θα καταβληθούν εάν δεν γίνουν εκλογές.
Ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2015, του 2019 και 2023, εισέπραξε περί τα 6,5 εκ. ευρώ και ξόδεψε περί τα 11,8 εκ. ευρώ για εκλογικές δαπάνες. Δηλαδή, ξόδεψε περί τα 5,2 εκ. ευρώ περισσότερα από όσα εισέπραξε.
Για την Νέα Δημοκρατία, η εκλογική χρηματοδότηση ανήλθε για την περίοδο 2015-2024 στα 10,5 εκ. ευρώ διότι στις εθνικές εκλογές του 2023 και στις ευρωεκλογές του 2024 έλαβε εκλογική χρηματοδότηση ως κυβερνών κόμμα ήτοι δικαιούνταν το μεγαλύτερο μερίδιο.
11. Χρηματοδότηση για επιμορφωτικούς σκοπούς
Σε ό,τι αφορά στην χρηματοδότηση για επιμορφωτικούς σκοπούς, ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε περί τα 10,4 εκ. ευρώ για την περίοδο 2015-2023.
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η χρηματοδότηση για επιμορφωτικούς σκοπούς την οποία έλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015-2023, σε φθίνουσα σειρά
Σημειώνεται ότι οι δημοσιευμένες καταστάσεις του 2015 δεν διαχωρίζουν την τακτική από την επιμορφωτική χρηματοδότηση και αναφέρουν τα δύο ποσά ως ένα άθροισμα.
Ωστόσο, από τις Υπουργικές Αποφάσεις κατανομής των ποσών προκύπτει ότι χορηγήθηκε τόσο ετήσια τακτική χρηματοδότηση όσο και για επιμορφωτικούς σκοπούς. Αφαιρέσαμε από το σύνολο των 3.221.729,16 ευρώ το οποίο καταγράφεται στις καταστάσεις (και το οποίο διαφέρει από εκείνο το οποίο προκύπτει από τις υπουργικές αποφάσεις) το ποσό των 461.093 ευρώ το οποίο καταβλήθηκε ως χρηματοδότηση για επιμορφωτικούς σκοπούς σε 2 δόσεις (269.628 € και 191.466 €). Επομένως, η ετήσια τακτική χρηματοδότηση για το 2015 ήταν η συνολική η οποία εμφανίζεται στις καταστάσεις του 2015 μείον την χρηματοδότηση για επμορφωτικούς σκοπούς ήτοι 2.760.636€. Εάν από την άλλη μετρηθεί η τακτική χρηματοδότηση του 2015 αποκλειστικά από τις Υπουργικές Αποφάσεις κατανομής του 2015, τότε προκύπτει ότι η τακτική χρηματοδότηση ήταν 2.305.467 €.
Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 5 του ΠΔ 15/2022 εάν τα ποσά τα οποία έλαβε το κόμμα για επιμορφωτικούς λόγους δεν αξιοποιηθούν για αυτόν τον σκοπό τότε επιστρέφονται.
Ο αντίκτυπος των χαμηλών εκλογικών επιδόσεων ξεκίνησε από το 2024 να φαίνεται και στην επιμορφωτική χρηματοδότηση η οποία μειώθηκε κατά 40% σε σχέση με το 2023 και 45% σε σχέση με το 2019. Τονίζεται ότι τα στοιχεία του 2024 δεν είναι ακόμα οριστικά αλλά η τάση μείωσης είναι ξεκάθαρη και δεν αναμένεται να ανατραπεί διότι πλέον υπολογίζεται με βάση τις εκλογικές επιδόσεις του 2023.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε συνολικά περί τα 10,46 εκ. ευρώ ως επιμορφωτική χρηματοδότηση την περίοδο 2015-2023 και φέρεται να δαπάνησε σε αυτόν τον σκοπό περί τα 10,11 εκ. ευρώ. Για το 2024 έχει λάβει μέχρι στιγμής περί τις 910 χιλ. ευρώ για επιμορφωτικούς σκοπούς. Οι οικονομικές καταστάσεις του 2015 δεν καταγράφουν την επιμορφωτική δαπάνη αν και όπως προκύπτει από τις υπουργικές αποφάσεις του 2015, έλαβε τέτοια χρηματοδότηση. Συνολικά, την περίοδο 2015-2023, ο ΣΥΡΙΖΑ ξόδεψε 348 χιλ. ευρώ λιγότερα από όσα έλαβε. Μπορεί αυτή η διαφορά να είναι η μη καταγεγραμμένη δαπάνη του 2015.
Η Νέα Δημοκρατία για την ίδια περίοδο (2015-2023) έλαβε περί τα 11 εκ. ευρώ για επιμορφωτικούς σκοπούς και δαπάνησε περί τα 9,47 εκ. ευρώ. Για το 2024 έχει λάβει μέχρι στιγμής περί τα 1,9 εκ. ευρώ για επιμορφωτικούς σκοπούς και το σύνολο της περιόδου 2015-2024 διαμορφώνεται στα 12,9 εκ. ευρώ.
Ο συγκριτικός πίνακας μεταξύ των 2 κομμάτων (ΣΥΡΙΖΑ - ΝΔ) για την περίοδο 2015-2024 έχει ως εξής:
12. Λοιπές πηγές εσόδων
Οι υπόλοιπες πηγές εσόδων του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015-2023, πέραν της κρατικής χρηματοδότησης, ήταν:
1. Οι εισφορές βουλευτών και ευρωβουλευτών
2. Οι εισφορές των μελών
3. Εισφορές τρίτων
4. Ανώνυμα κουπόνια
5. Λοιπά έσοδα
Η συνολική συνεισφορά των λοιπών πηγώ εσόδων την περίοδο 2015-2023 ήταν περί τα 18 εκ. ευρώ. Η κατανομή τους ανά έτος είχε ως εξής:
Η συνολική συνεισφορά των λοιπών πηγών εσόδων του ΣΥΡΙΖΑ για την περίοδο 2015-2023 παρουσιάζεται στο παρακάτω γράφημα.
Για το 2024 δεν έχουν δημοσιευθεί οικονομικές καταστάσεις κι ως εκ τούτου δεν παρατίθενται τα σχετικά έσοδα. Η καλύτερη χρονιά ήταν το 2015 με περί τα 2,66 εκ. ευρώ λοιπά έσοδα ενώ η χειρότερη χρονιά ήταν το 2023 με 1,1 εκ. ευρώ.
Για την περίοδο 2015-2023:
- Οι εισφορές των μελών ανήλθαν συνολικά σε σχεδόν 800 χιλ. ευρώ
- Οι εισφορές τρίτων σε περίπου 300 χιλ. ευρώ και
- Τα έσοδα από ανώνυμα κουπόνια σε 375 χιλ. ευρώ
Ως ποσοστό, οι πηγές χρηματοδότησης κατανέμονται ως εξής:
Η μείωση των εισπράξεων του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται και σε αυτήν την κατηγορία εσόδων. Το 2023 μειώθηκαν 45% σε σχέση με το 2019 και 58% σε σχέση με το 2015.
Η ετήσια εξέλιξη τους, ως ποσοστό, έχει ως εξής
Για την Νέα Δημοκρατία, οι υπόλοιπες πηγές χρηματοδότησης εκτός της κρατικής, είναι οι παρακατω:
1. Οι εισφορές βουλευτών και ευρωβουλευτών
2. Οι εισφορές των μελών
3. Εισφορές τρίτων & εκλογική οικονομική ενίσχυση
4. Ανώνυμα κουπόνια
5. Λοιπά έσοδα
Υπογραμμίζεται ότι η Νέα Δημοκρατία στις οικονομικές καταστάσεις της, δεν διαχωρίζει τις εισφορές των μελών από τις εισφορές των βουλευτών & των ευρωβουλευτών και τα παρουσιάζει ως άθροισμα στον λογαριασμό των εισφορών βουλευτών.
Για την περίοδο 2015-2023, η Νέα Δημοκρατία έλαβε από άλλες πηγές χρηματοδότησης (πλη των κρατικών εσόδων) περί τα 20,4 εκ. ευρώ.
13. Εισφορές Βουλευτών & Ευρωβουλευτών
Από τα λοιπά έσοδα, οι βουλευτές και ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ εισέφεραν περί τα 16,6 εκ. ευρώ την περίοδο 2015-2019, τα οποία αντιστοιχούν στο 18,94% των συνολικών εσόδων του κόμματος.
Ειδικότερα, οι ετήσιες εισφορές βουλευτών και ευρωβουλευτών έχουν ως εξής:
2015: 2,47 εκ ευρώ
2016: 2,52 εκ. ευρώ
2017: 2,48 εκ. ευρώ
2018: 2,38 εκ. ευρώ
2019: 1,72 εκ. ευρώ
2020: 1,54 εκ. ευρώ
2021: 1,39 εκ. ευρώ
2022: 1,37 εκ. ευρώ
2023: 722 χιλ. ευρώ
Η καλύτερη χρονιά του ΣΥΡΙΖΑ ήταν το 2016 με 2,52 εκ. ευρώ συνολική συνεισφορά βουλευτών και ευρωβουλευτών. Η χειρότερη χρονιά ήταν το 2023 με συνολική συνεισφορά 722 χιλ. ευρώ.
Aυτό το οποίο μπορεί να φανεί ξεκάθαρα είναι ότι η, έστω οριακή πτώση των εσόδων από εισφορές βουλευτών και ευρωβουλευτών είχε ξεκινήσει από 2019. Το 2019 η πτώση, σε σχέση με το 2018, ήταν της τάξεως του 27,6%. Σε σχέση με το 2016 που ήταν η καλύτερη χρονιά, η πτώση ήταν της τάξεως του 31,5%. Το 2023, η πτώση σε σχέση με το 2016 ήταν της τάξεως του 71%.
Η εκλογική συρρίκνωση του ΣΥΡΙΖΑ έχει επίπτωση σε αυτήν την κατηγορία εσόδων καθώς ο μειωμένος αριθμός Βουλευτών και Ευρωβουλευτών από τις εκλογές του 2019 και τις ευρωεκλογές του 2023 έχει ως επακόλουθο την μείωση των εισφορών τους υπέρ του κόμματος.
Μπορείτε στο αρχείο αυτό να βρείτε ονομαστικά τις εισφορές των βουλευτών και των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για την περίοδο 2016-2022, όπως αυτές δημοσιεύτηκαν από την Επιτροπή Ελέγχου του άρθρου 25 του ν. 5026/2023.
Υπογραμμίζεται ότι η Νέα Δημοκρατία στις οικονομικές καταστάσεις της, δεν διαχωρίζει τις εισφορές των μελών από τις εισφορές των βουλευτών & των ευρωβουλευτών και τα παρουσιάζει ως άθροισμα στον λογαριασμό των εισφορών βουλευτών. Το συνολικό ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε αυτόν τον λογαριασμό ανέρχεται περίπου στα 11 εκ. ευρώ για την περίοδο 2015-2023. Οι εισφορές της Νέας Δημοκρατίας καταγράφονται στον παρακάτω πίνακα:
Οι βουλευτές και οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αποδείχθηκαν περισσότερο γενναιόδωροι από εκείνους της Νέας Δημοκρατίας και εισέφεραν περίσσότερα στο κόμμα τους.
14. Εισφορές μελών
Οι εισφορές των μελών ανήλθαν συνολικά για την περίοδο 2016-2019 στο ποσό των 795 χιλ. ευρώ.
Από τις οικονομικές καταστάσεις του 2015 δεν προκύπτει το ακριβές ποσό το οποίο αντιστοιχεί στις εισφορές των μελών διότι καταγράφεται ως σύνολο μαζί με τις εισφορές των βουλευτών. Ως εκ τούτου δεν περιλήφθηκαν στην ανάλυση.
Οι εισφορές των μελών αντιστοιχούν στο 0,91% των συνολικών εσόδων του κόμματος.
Η ετήσια συνεισφορά των μελών του ΣΥΡΙΖΑ για την περίοδο 2015-2023 καταγράφεται στον παρακάτω πίνακα.
Οι εισφορές των μελών δεν συνέδραμαν σημαντικά στα συνολικά έσοδα της περιόδου 2015-2023. Η καλύτερη χρονιά ήταν το 2023 με 302 χιλ. ευρώ. Η εξήγηση για το ρεκόρ εισφορών του 2023 φαίνεται να είναι οι εσωκομματικές εκλογές που έγιναν για την ανάδειξη προέδρου όπου τα μέλη και οι φίλοι πλήρωναν από 2 ευρώ.
Το ίδιο φαίνεται να ισχύει και για το 2022 οπότε οι εισφορές μελών ανήλθαν σε 121 χιλ. ευρώ. Το 2022 έγινε εκλογή του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ από την βάση όπου μόνος υποψήφιος ήταν ο Αλέξης Τσίπρας και κάθε ψηφοφόρος πλήρωνε 2 ευρώ για να συμμετάσχει. Ωστόσο, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, ψήφισαν 152.193 ψηφοφόροι ενώ σύμφωνα με ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ της 16ης Μαίου 2022, ο Αλέξης Τσίπρας πήρε πάνω από 150.000 ψήφους. Φαίνεται λοιπόν ότι το ποσό των εισφορών των μελών θα έπρεπε να διαμορφωθεί στις πάνω από 300.000 χιλ. ευρώ κι όχι μόνο 121.000. Εκτός κι αν ο λογαριασμός "εισφορές μελών" δεν περιελάμβανε τα έσοδα από τις εσωκομματικές εκλογές, το οποίο όμως φαίνεται να είναι προβληματικό διότι δεν προκύπτει σε ποιον λογαριασμό έχουν εγγραφεί αυτά τα έσοδα.
Για το 2019 δεν έχουμε υπόψη κάποια εξήγηση γιατί οι εισφορές μελών διαμορφώθηκαν στις 186 χιλ. ευρώ, που ήταν η 2η καλύτερη επίδοση, δεδομένου ότι δεν έγινε εκλογή από την βάση. Υποθέτουμε ότι μπορεί να έπαιξε ρόλο το κάλεσμα του Αλέξη Τσίπρα για εγγραφή νέων μελών τον Αύγουστο του 2019 και η ίδρυση του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία τον Δεκέμβριο του 2019.
Σε ό,τι αφορά στη Νέα Δημοκρατία, δεν διατίθενται δεδομένα προς σύγκριση διότι ότι η Νέα Δημοκρατία στις οικονομικές καταστάσεις της, δεν διαχωρίζει τις εισφορές των μελών από τις εισφορές των βουλευτών & των ευρωβουλευτών και τα παρουσιάζει ως άθροισμα στον λογαριασμό των εισφορών βουλευτών.
15. Έσοδα - Έξοδα
Η εκλογική δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ
Στις εκλογές του 2009, όταν τίποτα δεν προμήνυε την ραγδαία άνοδο του, ο ΣΥΡΙΖΑ, εξέλεξε 13 βουλευτές στην Βουλή. Στις εκλογές Ιανουαρίου 2015 εξέλεξε τους περισσότερους βουλευτές που είχε ποτέ, ήτοι 149 βουλευτές. Στις εκλογές Ιουνίου 2023, ο ΣΥΡΙΖΑ με αρχηγό τον Αλέξη Τσίπρα, εξέλεξε 47 βουλευτές.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ουδέποτε κατόρθωσε να εκλέξει τουλάχιστον 151 βουλευτές και να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Οι επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές έχουν ως εξής:
Οι ειδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές έχουν ως εξής:
Επειδή σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 3 του ΠΔ 15/2022 η τακτική κρατική χρηματοδότηση από το επόμενο έτος εκείνου κατά το οποίο έλαβαν χώρα οι γενικές βουλευτικές εκλογές, ο οικονομικός αντίκτυπος της εκλογικής κατάρρευσης του δεν φάνηκε το 2023 και ξεκίνησε να φαίνεται το 2024 οπότε είχε αναλάβει ο Στέφανος Κασσελάκης ως πρόεδρος. Για τον λόγο αυτό, η εξέλιξη των εσόδων δεν ακολούθησε την ίδια πορεία με την εκλογική κατρακύλα του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα έσοδα παρέμειναν σταθερά πάνω από τα 8 εκ. ευρώ κατά τα έτη μετά το 2019, δηλαδή και μετά την εκλγογική ήττα. Όπως έχει ήδη αναφερθεί αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι από το 2019 και έπειτα αυξήθηκε το ποσό το οποίο μοιράζει το κράτος στα πολιτικά κόμματα ως χρηματοδότηση.
Συνολικά, την περίοδο 2015-2023, ο ΣΥΡΙΖΑ ξόδεψε περί τα 86 εκ. ευρώ και εισέπραξε περί τα 88 εκ. ευρώ.
Τα έξοδα δεν ακολούθησαν την ίδια πορεία με τα έσοδα ούτε και φαίνεται να έγινε, μετά το 2019, κάποιος σχεδιασμός για τον εξορθολογισμό των εξόδων ώστε να προσασρμοστούν με τα νέα δεδομένα της μειωμένης χρηματοδότησης την οποία θα έφερνε η εκλογική συρρίκνωση. Ιδίως λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση της συνολικής χρηματοδότησης της πολιτείας προς τα πολιτικά κόμματα από το 2019 και ύστερα είναι συγκυριακή και ότι οφείλεται στην υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων. Εάν εγκαταλειφθεί η στρατηγική της κυβέρνησης Μητσοτάκη για μεγάλα πλεονάσματα και επιβραδυνθούν τα έσοδα του προϋπολογισμού τότε θα μειωθεί και το ποσό το οποίο διοχετεύει το κράτος προς τα πολιτικά κόμματα. Εξάλλου, όπως προκύπτει από το παραπάνω κεφάλαιο στο οποίο αναλύονται τα έσοδα του ΣΥΡΙΖΑ, αυτά προέρχονται κατά 80% από την κρατική χρηματοδότηση κι ως εκ τούτου το κόμμα είναι εκτεθειμένο στις εκλογικές διακυμάνσεις.
Παρά το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ από το 2019 ξεκίνησε να συρρικνώνεται εκλογικά, τα έξοδα από το 2021 άρχισαν να αυξάνονται και το 2023 ήταν χρονιά ρεκόρ με έξοδα περί τα 14,6 εκ. ευρώ.
Έσοδα - Έξοδα
Ο ΣΥΡΙΖΑ συνήθως ξόδευε λιγότερα από όσα εισέπραττε και παρουσίασε πλεονάσματα. Τα έτη 2016, 2021 και 2020 παρουσίασε έλλειμμα. Το έλλειμμα του 2016 ήταν θεαματικό διότι άγγιξε τα 6 εκ. ευρώ ενώ το 2023, το οποίο ήταν η χρονιά που ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε ρεκόρ εξόδων με 14,6 εκ. ευρώ έξοδα, παρουσίασε έλλειμμα σχεδόν 2 εκ. ευρώ.
Το έλλειμμα των 6 εκ. ευρώ του 2016 δεν φαίνεται να οφείλεται στην απομείωση των δανείων του ΣΥΡΙΖΑ διότι τα υπόλοιπα δανείων του 2016, όπως αυτά καταγράφονται στον ισολογισμό του 2016, απομειώθηκαν κατά 1,15 εκ. ευρώ. Ο λογαριασμός "διάφορα έξοδα" του έτους 2016 αυξήθηκε κατά 475% σε σχέση με το 2015 και διαμορφώθηκε στα 10 εκ. ευρώ από 1,7 εκ. ευρώ. Οι δαπάνες για τηλεπικοινωνίες του έτους 2016 αυξήθηκαν κατά 100% σε σχέση με το 2015.
Τα έξοδα του 2023, οπότε παρουσιάστηκε έλλειμμα σχεδόν 2 εκ. ευρώ, αυξήθηκαν κατά 46% σε σχέση με το 2022. Το 2023, επειδή ήταν εκλογική χρονιά, δαπανήθηκαν και σχεδόν 5 εκ. ευρώ για εκλογικές δαπάνες και είχε λάβει σχεδόν 2,5 εκ. ευρώ ως εκλογική κρατική χρηματοδότηση.
Τα έξοδα:
- Για διαφήμιση & έντυπα το 2023 αυξήθηκαν κατά 400% σε σχέση με το 2022
- Για αμοιβές τρίτων είχαν ήδη αυξηθεί κατά 260% το 2022 και αυξήθηκαν επιπλέον 20% το 2023, Τα έξοδα αυτά, από το 2018 και έπειτα, συνεχώς αυξάνονται.
- Για αμοιβές προσωπικού το 2023 σημειώσαν αύξηση 154% σε σχέση με το 2017 οπότε και είχαν μειωθεί στην ελάχιστη τιμή της περιόδου. Τα έξοδα αυτά, από το 2018 και έπειτα, συνεχώς αυξάνονται.
- Για μετακινήσεις στελεχών το 2023 αυξήθηκαν κατά 130% σε σχέση με το 2022 και 190% από το 2016 οπότε είχαν παρουσιάσει την μικρότερη τιμή.
- Για ενοίκια το 2023 αυξήθηκαν κατά 16% σε σχέση με το 2022 και 513% σε σχέση με το 2020 οπότε και είχαν παρουσιάσει την μικρότερη τιμή. Το 2021 οι δαπάνες αυτές αυξήθηκαν κατά 330% σε σχέση με το 2020.
Στον παρακάτω πίνακα καταγράφεται ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των εξόδων ανά κατηγορία εξόδων.
Στο παρακάτω γράφημα φαίνεται η ετήσια πορεία των εσόδων και των εξόδων του ΣΥΡΙΖΑ για την περίοδο 2015-2023.
Για την περίοδο 2015-2023, ο ΣΥΡΙΖΑ ξόδεψε περί τα 86 εκ. ευρώ και εισέπραξε περί τα 87,5 εκ. ευρώ. Οι κατηγορίες δαπανών του ΣΥΡΙΖΑ, όπως αυτές προκύπτουν από τις οικονομικές του καταστάσεις της περιόδου 2015-2023, είναι οι εξής:
- Αμοιβές προσωπικού
- Δαπάνες επιμόρφωσης
- Αμοιβές τρίτων
- Ρεύμα
- Νερό
- Τηλεπικοινωνίες
- Ενοίκια
- Μετακινήσεις στελεχών
- Διαφήμιση – έντυπα
- Διάφορα έξοδα
- Εκδηλώσεις – ημερίδες – συνέδρια
- Τόκοι & έξοδα τραπεζών – εξυπηρέτηση δανείων
- Εκλογικές Δαπάνες
Τα συνολικά έξοδα του ΣΥΡΙΖΑ ανά έτος για την περίοδο 2015-2023 φαίνονται στον παρακάτω πίνακα
Τα έξοδα του ΣΥΡΙΖΑ ανά κατηγορία και ανά έτος για την περίοδο 2015-2023 παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:
Τα συνολικά έξοδα ανά κατηγορία εξόδων σε φθίνουσα σειρά φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:
Στο παρακάτω γράφημα παρουσιάζονται τα έξοδα του ΣΥΡΙΖΑ για την περίοδο 2015-2023 ανά κατηγορία δαπάνης εκτός των λογαριασμών "διάφορα έξοδα" και "εκλογικές δαπάνες". Οι δαπάνες για αμοιβές προσωπικού παραμένουν σταθερά υψηλές την περίοδο 2019-2023.
Η ετήσια εξέλιξη των εξόδων του ΣΥΡΙΖΑ ανά κατηγορία δαπάνης, χωρίς τον λογαριασμό "διάφορα έξοδα", για την περίοδο 2015-2023 φαίνεται στο παρακάτω γράφημα.
Η μεγαλύτερη δαπάνη με 41,2 εκ. ευρώ εντοπίζεται στον λογαριασμό "διάφορα έξοδα", για το περιεχόμενο του οποίου δεν υπάρχει καμία πληροφορία στις οικονομικές καταστάσεις.
Υπενθυμίζεται ότι τον τρόπο σύνταξης του ισολογισμού και απολογισμού των πολιτικών κομμάτων τον θεσμοθέτησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2018 (ΚΥΑ 18844 ΦΕΚ Β 1775/2018).
Ακολουθούν οι εκλογικές δαπάνες με 11,77 εκ. ευρώ και οι δαπάνες επιμόρφωσης ύψους 10,1 εκ. ευρώ, για τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ εισπράττει κρατική επιμορφωτική χρηματοδότηση (όπως και όλα τα κόματα) και είναι υποχρεωτικό από την νομοθεσία (άρθρο 1 παρ. 5 ΠΔ 15/2022) να τις ξοδέψει για αυτόν τον σκοπό αλλιώς επιστρέφονται.
Ακολουθούν οι δαπάνες για αμοιβές προσωπικού με συνολικό ποσό ύψους 9,7 εκ. ευρώ.
Η ετήσια εξέλιξη των συνολικών εξόδων, για την περίοδο 2015-2023, παρουσιάζεται στο παρακάτω γράφημα:
Η Νέα Δημοκρατία, την περίοδο 2015-2023 ξόδεψε 66,7 εκ. ευρώ. Εάν προστεθεί και το ποσό το οποίο καταγράφεται ως "έξοδα για τόκους και εξυπηρέτηση δανείων", το ποσό αυξάνει κατά 214 εκ. ευρώ και εκτοξεύεται στα 281 εκ. ευρώ.
Η ετήσια εξέλιξη των εξόδων της Νέας Δημοκρατίας για την περίοδο 2015-2023 παρουσιάζεται στο παρακάτω γράφημα.
Μπορεί εύκολα να παρατηρήσει κανείς ότι αυξάνονται ραγδαία από το 2021 και έπειτα.
17. Αμοιβές προσωπικού
Αρκετό ενδιαφέρον δείχνει ο λογαριασμός "αμοιβές προσωπικού" του ΣΥΡΙΖΑ για την περίοδο 2015-2023.
Επισημαίνεται ότι οι δαπάνες αυτές δεν αφορούν την μισθοδοσία των ΜΜΕ του κόμματος. Αυτά είναι διαφορετικές εταιρίες και τα έξοδα αυτά εμφανίζονται στους ισολογισμούς τους κι όχι στους ισολογισμούς του ΣΥΡΙΖΑ.
Συνολικά, δαπανήθηκαν 9,78 εκ. ευρώ εκ των οποίων τα σχεδόν 4,29 εκ. ευρώ (44%) δαπανήθηκαν την πενταετία 2015-2019, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην κυβέρνηση και τα 5,49 εκ. ευρώ (56%) ξοδεύτηκαν την τετραετία 2020-2023 κατά την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ είχε χάσει τις εκλογές. Οι δαπάνες αυτές αντιπροσωπεύουν το 11,36% των συνολικών δαπανών του ΣΥΡΙΖΑ για την περίοδο 2015-2023.
Ο λόγος των δαπανών του 2023 προς τις δαπάνες του 2017 (=1.507.208/593.167) είναι στο 2,54 ήτοι το 2023 δαπανήθηκαν για αμοιβές προσωπικού περί τις 2,5 φορές περισσότερα από όσα δαπανήθηκαν το 2017, το οποίο ήταν η τελευταία χρονιά κατά την οποία σημειώθηκε μείωση.
Η ετήσια εξέλιξη των δαπανών του ΣΥΡΙΖΑ για αμοιβές προσωπικού για την περίοδο 2015-2023 φαίνεται στο παρακάτω γράφημα.
Οι μεγαλύτερες δαπάνες για αμοιβές προσωπικού έγιναν το 2023 με 1,507 εκ. ευρώ. Ακολουθούν το 2022 με 1,50 εκ. ευρώ, το 2021 με 1,39 εκ. ευρώ.
Οι δαπάνες για την συγκεκριμένη κατηγορία εξόδων ξεκίνησαν να αυξάνονται το 2018, οπότε αυξήθηκαν κατά 44% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Έκτοτε, οι δαπάνες αυτές συνέχισαν να αυξάνονται και το 2021 έγινε μία ακόμα αύξηση κατά σχεδόν 29%. Σωρευτικά, από το 2018 έως το 2023, οι δαπάνες αυτές αυξήθηκαν κατά 154%.
Η ετήσια μεταβολή των δαπανών για αμοιβές προσωπικού εμφανίζεται στον παρακάτω πίνακα. Μειώθηκαν μόνο το 2016 και το 2017. Έκτοτε, αυξάνουν κάθε έτος μέχρι και το 2023. Για το 2024 δεν έχουν δημοσιευθεί δεδομένα.
Ο ρυθμός μεταβολής των δαπανών για αμοιβές προσωπικού απεικονίζεται στο παρακάτω γράφημα. Είναι εμφανής η μεγάλη αύξηση κατά 44% του 2018. Το 2021 έγινε ακόμα μία μεγάλη αύξηση των δαπανών αυτών κατά 28,87% σε σχέση με το 2020 ενώ σε σχέση με το 2017 αυξήθηκε κατά 135%.
Το εντυπωσιακό με την συγκεκριμένη κατηγορία εξόδων είναι ότι, αντί να μειωθεί μετά την εκλογική ήττα του 2019, συνέχισε να αυξάνει, έστω και με μικρότερο ρυθμό, και συνέχισε να καταλαμβάνει σημαντική θέση στα συνολικά έξοδα.
Το 8,01% του 2019 και το 10,31% του 2023 δεν δείχνουν την πραγματική εικόνα ούτε και κάποια συγκράτηση των εξόδων αυτών για το συγκεκριμένο έτος. Ο λόγος για τον οποίο τα έτη 2019 και 2023 φαίνεται να κινούνται χαμηλά αυτές οι δαπάνες ως ποσοστό επί του συνόλου είναι επειδή αυτά τα έτη ήταν εκλογικά και είχαν εκλογικές δαπάνες οι οποίες είναι μεταβλητές κι όχι fixed cost. Χωρίς αυτές, το γράφημα θα είχε την παρακάτω μορφή:
Χωρίς τις εκλογικές δαπάνες, οι αμοιβές προσωπικου, από το 2020 και έπειτα, εκπροσωπούν σταθερά πάνω από το 15% των συνολικών εξόδων του ΣΥΡΙΖΑ. Έχει μεγάλη σημασία να γίνει ο υπολογισμός αυτών των δαπανών χωρίς να περιλαμβάνονται οι εκλογικές δαπάνες διότι είναι προβολή της εικόνας την οποία θα παρουσιάζουν τα έξοδα αυτά, ως fixed cost, στα επόμενα έτη όπου δεν θα γίνουν εκλογές και δεν θα υπάρχει το μεταβλητό κόστος των εκλογών.
Αθροιστικά, την εξαετία από το 2015 μέχρι και το 2020, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ξοδέψει το 55% της συνολικής δαπάνης που έκανε για αμοιβές προσωπικού όλη την περίοδο 2015-2023 (βλ. αθροιστικό % του συνόλου στον πίνακα). Το υπόλοιπο 45% μέχρι το 100% το ξόδεψε στην τριετία 2021-2023. Ενώ μέχρι το 2020 κάθε έτος προσέθετε στο επόμενο περί το 6-10% επί της συνολικής δαπάνης, από το 2021 ξεκίνησαν να προστίθεται σε κάθε έτος ποσά της τάξεως του 14-15% της συνολικής δαπάνης. Για παράδειγμα, η δαπάνη του 2021 για αμοιβές προσωπικού ήταν το 14% του συνόλου της περιόδου 2015-2023.
Συμπερασματικά, δεν φαίνεται να είναι ο Στέφανος Κασσελάκης εκείνος ο οποίος εκτροχίασε τον ΣΥΡΙΖΑ στις δαπάνες για αμοιβές προσωπικού. Εάν ελεγχθούν αυτές οι δαπάνες, θα πρέπει να ελεγχθουν σε βάθος χρόνου και ιδίως από το 2018 οπότε ξεκίνησαν να εκτροχιάζονται.
18. Ενοίκια
Μία ακόμα ενδιαφέρουσα κατηγορία δαπανών είναι εκείνη για τα ενοίκια τα οποίαπληρώνει το κόμμα. Η κατηγορία εξόδων αυτή παρουσιάζει ενδιαφέρον επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει ιδιόκτητο κτήριο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ , την περίοδο 2015-2023, ξόδεψε συνολικά 2,38 εκ. ευρώ για ενοίκια. Από αυτά, το 71% (1,70 εκ. ευρώ) το ξόδεψε την τετραετία 2020-2023, δηλαδή όσο ήταν στην αντιπολίτευση, ενώ το 29% (681 χιλ. ευρώ) το ξόδεψε την πενταετία 2015-2019 όπου ήταν στην κυβέρνηση. Δηλαδή, ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση ξοδεύει περισσότερα για ενοίκια σε σχέση όσα ξόδευε όταν ήταν στην κυβέρνηση.
Η δαπάνη αυτή εκτοξέυτηκε το 2021 οπότε και αυξήθηκε κατά 329% σε σχέση με το 2020.
Το 2023 η δαπάνη για ενοίκια είναι εξαπλάσια σε σχέση με το 2020 και σχεδόν πενταπλάσια σε σχέση με το 2015. Από τις οικονομικές καταστάσεις δεν εξηγείται αυτή η άνοδος.
Ενδέχεται να είναι δαπάνες με τις οποίες καλύπτεται μέρος των ενοικίων για τις τοπικές Οργανώσεις Μελών. Ανατρεξαμε στα δημοσιευμένα στοιχεία στον iSYRIZA και καταγράψαμε περί τις 153 οργανώσεις μελών. Εάν η δαπάνη αυτή κατευθύνεται για την πληρωμή ενοικίων των Οργανώσεων Μελών τότε, κατά μέσο όρο, αντιστοιχούν σε ετήσια βάση 4.083€ ανά ΟΜ ή 340€ τον μήνα για το 2023. Με την ίδια λογική όμως, αντιστοιχούσαν πολύ λιγότερα χρήματα για την περίοδο 2015-2024, τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν κυβέρνηση και έπιασε το maximum της απήχησής του.
Αθροιστικά, ο ΣΥΡΙΖΑ την 7ετία 2015-2021 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ξοδέψει σχεδόν την μισή συνολική δαπάνη για ενοίκια (51% στην στήλη "αθροιστικό % του συνόλου"). Το υπόλοιπο 49% το ξόδεψε σε 2 χρόνια ήτοι το 2022 και το 2023. Το 2021 προστέθηκε στην αθροιστική δαπάνη 18% και από το 33% πήγε στο 51%. Μέχρι το 2021 η αθροιστική δαπάνη αύξανε με μονοψήφια ποσοστά από 4% έως 7%.
Ως ποσοστό επί των συνολικών εξόδων της περιόδου 2015-2023, τα έξοδα για ενοίκια αντιστοιχούν στο 2,77%. Ενώ μέχρι το 2020 οι δαπάνες για ενοίκια εκπροσωπούσαν από 0,97% έως και 2,55% των ετήσιων συνολικών εξόδων, από το 2021 αυξήθηκε στο 4,98% των συνολικών εξόδων του συγκεκριμένου έτους και έφτασε στο 5,39% το 2022, το οποίο αποτελεί και το ρεκόρ της περιόδου.
Πάντως, θα αποτελεί παράδοξο της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας για ένα κόμμα να έχει καταποντιστεί στις εκλογές και να υπάρχει ταυτόχρονα να εξαπλασιάζει σε βάθος τριετίας την δαπάνη του για ενοίκια. Θα έπρεπε ο ΣΥΡΙΖΑ να έχει μπει σε κυβερνητική τροχιά εάν συντρέχει τόσο μεγάλη ανάγκη στήριξης των τοπικών οργανώσεων. Εάν πρόκειται για επένδυση, τότε αυτή δεν απέδωσε και πήγε πολύ στραβά.
Σε ό,τι αφορά στην Νέα Δημοκρατία, η οποία δεν έχει ιδιόκτητο κτήριο, ξόδεψε περί τα 3,33 εκ. ευρώ σε ενοίκια την περίοδο 2015-2023. Κατά το διάστημα που δεν ήταν στην κυβέρνηση επέτυχε σημαντική μείωση της δαπάνης για ενοίκια. Δηλαδή, η ΝΔ κατέγραψε την ακριβώς αντίθετη πορεία στα έξοδα αυτά από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Κατά την περίοδο που η Νέα Δημοκρατία είναι στην κυβέρνηση, αυξήθηκε η δαπάνη της για ενοίκια, ιδίως το 2021 οπότε και αυξήθηκε κατά 65%. Πάντως, κατά την περίοδο που η ΝΔ είναι στην κυβέρνηση, εξακολουθεί να δαπανά λιγότερα για ενοίκια σε σχέση με την περίοδο που ήταν στην αντιπολίτευση.
19. Εκδηλώσεις - ημερίδες - συνέδρια
Ακόμα μία ενδιαφέρουσα κατηγορία εξόδων του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο λογαριασμός "εκδηλώσεις - ημερίδες - συνέδρια". Το ενδιαφέρον εντοπίζεται στο γεγονός ότι το 2022 δαπανήθηκε σχεδόν 1,5 εκ. ευρώ σε αυτόν τον λογαριασμό.
Για τον λογαριασμό αυτό εξετάζεται η περίοδος 2016-2023 διότι οι καταστάσεις του 2015 δεν περιείχαν αυτόν τον λογαριασμό. Ενδεχομένως να είχαν περαστεί στον λογαριασμό "διάφορα έξοδα" ή στον λογαριασμό "εκλογικές δαπάνες". Πάντως πρόκειται για διαφορετικό λογαριασμό από τον λογαριασμό "δαπάνες επιμόρφωσης" ο οποίος αφορά στην απορρόφηση της κρατικής χρηματοδότησης για επιμορφωτικούς σκοπούς.
Συνολικά, την περίοδο 2016-2023, ο ΣΥΡΙΖΑ δαπάνησε περί τα 3,5 εκ. ευρώ για δαπάνες εκδηλώσεων κλπ. Το 41,5% αυτού του συνόλου δαπανήθηκε το 2022 οπότε και ξοδεύτηκαν σχεδόν 1,5 εκ. ευρώ.
Το 78% του λογαριασμού (2,75 εκ. ευρώ) ξοδεύτηκε την περίοδο 2020-2023 δηλαδή την περίοδο που ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην αντιπολίτευση. Το υπόλοιπο 22% (759χιλ. ευρώ) ξοδεύτηκε την περίοδο 2016-2020 που ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην κυβέρνηση.
Το 2021 οι δαπάνες αυτές αυξήθηκαν κατά 346% σε σχέση με το 2020 φτάνοντας στις 533 χιλ. ευρώ από 119 χιλ. ευρώ. Το 2022 οι δαπάνες αυτές αυξήθηκαν κατά 1.115% σε σχέση με το 2020 φτάνοντας στο 1,5 εκ. ευρώ.
Πρόκειται για αξιοπρόσεκτες δαπάνες οι οποίες δεν μπορούν να γίνουν κατανοητές όσο οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις δεν περιέχουν επεξηγήσεις. Το 2022 που ο ΣΥΡΙΖΑ ξόδεψε 1,5 εκ. ευρώ, δεν ήταν εκλογική χρονιά. Ήταν η χρονιά που έκανε το 3ο Συνέδριο 14-17 Απριλίου 2022 στο κλειστό γήπεδο Φαλήρου. Φαίνεται πολύ δύσκολο να κόστισε τόσα χρήματα το συνέδριο.
Ως ποσοστό επί των συνολικών εξόδων της περιόδου 2016-2023, τα έξοδα για εκδηλώσεις - ημερίδες - συνέδρια ανήλθε στο 4,47%. Μέχρι και το 2020, τα έξοδα αυτά αντιστοιχούσαν στο 1,43% έως και 3,02% επί των συνολικών εξόδων κάθε έτους. Το 2021 αυξήθηκαν στο 6,07% επί των συνολικών εξόδων αυτού του έτους και το 2022 εκτοξεύτηκαν στο 15% σχεδόν επί των συνολικών εξόδων με ποσό περί το 1,5 εκ. ευρώ. Δηλαδή, την περίοδο που ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αντιπολίτευση και την χρονιά που δεν είχε εκλογές, ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων αυτής της κατηγορίας. Το 2023, που ήταν εκλογική χρονιά τριπλών εκλογών (2 εθνικές και αυτοδιοικητικές) το ποσό αυτό ανήλθε στις 643 χιλ. ευρώ και αντιστοιχούσε στο 4,4% των συνολικών εξόδων εκείνης της χρονιάς.
Αθροιστικά, ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα στην εξαετία 2015-2021 είχε ξοδέψει το 40% του συνόλου των 3,5 εκ. ευρώ (βλ. παρακάτω στήλη "αθροιστικό % του συνόλου). Μέσα σε μία χρονια, το 2022, ξοδεύτηκε το 42% σχεδόν του συνόλου ήτοι σχεδόν 1,5 εκ. ευρω. Το 2019, που ήταν έτος τριπλών εκλογών (εθνικές, ευρωεκλογές, αυτοδιοικητικές) ξοδεύτηκαν 182 χιλ. ευρώ που αντιστοιχούν στο 5% του συνόλου. Το 2022 όμως δεν ήταν εκλογική χρονιά. Το 2023 που ήταν κι αυτό χρονιά τριπλών εκλογών (εθνικές, ευρωεκλογές, αυτοδιοικητικές)
Αθροιστικά, ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα στην εξαετία 2015-2021 είχε ξοδέψει το 40% του συνόλου των 3,5 εκ. ευρώ (βλ. στήλη "αθροιστικό % του συνόλου). Μέσα σε μία χρονια, το 2022, ξοδεύτηκε το 42% σχεδόν του συνόλου ήτοι σχεδόν 1,5 εκ. ευρω. Το 2019, που ήταν έτος τριπλών εκλογών (εθνικές, ευρωεκλογές, αυτοδιοικητικές) ξοδεύτηκαν 182 χιλ. ευρώ που αντιστοιχούν στο 5% του συνόλου. Το 2022 όμως δεν ήταν εκλογική χρονιά. Το 2023 που ήταν κι αυτό χρονιά τριπλών εκλογών (δύο φορές εθνικές, αυτοδιοικητικές) ξοδεύτηκαν 643 χιλ. ευρώ, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 18% του συνόλου. Η επίδοση του 2023 ήταν η 2η μεγαλύτερη μετά το 2022.
20. Προμηθευτές
Ένα ακόμα εντυπωσιακό εύρημα είναι το υπόλοιπο προς προμηθευτές το οποίο καταγράφεται στις υποχρεώσεις (παθητικό) των ισολογισμών του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015-2023.
Ενώ την περίοδο 2015-2021 κρατήθηκε σε σχετικώς χαμηλά επίπεδα, το 2021 ξεκίνησε η εκτόξευση του υπολοίπου υποχρεώσεων προς προμηθευτές και ανήλθε στις 489 χιλ. ευρώ, από 61 χιλ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 700%. Το 2022 απογειώθηκε και έφτασε στο 1,86 εκ. ευρώ υπόλοιπο, καταγράφοντας αύξηση 281% σε σχέση με το 2022 και 2.9951% σε σχέση με το 2021.
Αυτή η αλματώδης αύξηση του υπολοίπου των υποχρεώσεων προς προμηθευτές, δεν φαίνεται να μπορεί να αποδοθεί στην προεδρία Κασσελάκη.
21. Δάνεια
Το 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ κατέγραφε στον ισολογισμό του υπόλοιπο 9,1 εκ. ευρώ σε δάνεια. Το υπόλοιπο αυτό άρχισε να φθίνει, για την εξεταζόμενη περίοδο, από το 2016 και το 2020 μηδενίστηκε.
Οι απομείωση άγγιξε τα 5,2 εκ. ευρώ συνολικά τα έτη 2018 και 2019.
22. Διάφορα έξοδα
Ο πιο ενδιαφέρον και ταυτόχρονα πιο μυστήριος λογαριασμός των οικονομικών καταστάσεων του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο λογαριασμός "διάφορα έξοδα". Συνολικά, από τον λογαριασμό αυτό έχουν διακινηθεί την περίοδο 2015-2023 41 εκ. ευρώ τα οποία αντιστοιχούν στο 48% των συνολικών εξόδων της περιόδου αυτής.
Το 60% του λογαριασμού αυτού για την περίοδο 2015-2023 δαπανήθηκε την περίοδο 2015-2019, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην κυβερνηση και το υπολοιπο 40% την περίοδο 2020-2023 που ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην αντιπολίτευση.
Το 2016 σημείωσε ρεκόρ με 10 εκ. ευρώ να διακινούνται από αυτόν τον λογαριασμο. Δεν φαίνεται να αξιοποιήθηκαν αυτά τα χρήματα για την αποπληρωμή δανείων διότι το 2016 ο συγκεκριμένος λογαριασμός του ισολογισμού μειώθηκε κατά 1,152 εκ. ευρώ. ποσό το οποίο απέχει αρκετά από τα 10 εκ. ευρώ.
Από κανένα στοιχείο των οικονομικών καταστάσεων του ΣΥΡΙΖΑ δεν προκύπτει σε τί αφορά ο λογαριασμός αυτός. Πιθανότατα από αυτόν καλύπτονται τα έξοδα προς τα κομματικά ΜΜΕ και ινστιτούτα.
Αθροιστικά, το πρώτο 30% του συνόλου των 41 εκ. ευρώ του λογαριασμού αυτού, ξοδεύτηκε στα πρώτα 2 χρόνια της περιόδου 2015-2023. Τα επόμενα 3 χρόνια, από το 2017 έως το 2019 είχε ξοδευτεί το 60% του συνόλου των 41 εκ. ευρώ του λογαριασμού αυτού.
23. Έξοδα μετακίνησης στελεχών
Τα έξοδα μετακίνησης στελεχών διαμορφώθηκαν στο 1 εκ. ευρώ για την περίοδο 2015-2023.
Συμπεράσματα
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να ακολουθεί κάποια οικονομική πολιτική προσαρμοσμένη στα δεδομένα τα οποία δημιούργησαν οι πολύ κακές εκλογικές επιδόσεις του. Τα αποτελέσματα θα φανούν άμεσα διότι από το 2024 ο ΣΥΡΙΖΑ θα βιώσει την επίδραση των εκλογικών αποτελεσμάτων στην κρατική χρηματοδότηση, η οποία θα είναι αισθητά μειωμένη.
Το σίγουρο είναι ότι εάν ο ΣΥΡΙΖΑ ξοδεύει περισσότερα από όσα αντέχει ή από όσα θα έπρεπε να ξοδεύει, τότε έχει ξεκινήσει να το κάνει πολύ πριν την βραχύβια προεδρία του Στέφανου Κασσελάκη.
Ακολουθήστε μας στο mastodon, στο twitter και στο Facebook
