Την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 2024 ανακλήθηκε η προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος οι οποίοι είχαν καταθέσει με ψευδώνυμο για την υπόθεση Novartis. Τα ονόματα των προστατευόμενων μαρτύρων αποκαλύφθηκαν αμέσως στα ΜΜΕ. Η διαδικασία ανάκλησης των μέτρων προστασίας των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος κατέστη εφικτή χάρη στην διάταξη του άρθρου 79 του Ν. 5090/2024, με το οποίο τροποποιήθηκε το άρθρο 218 του ΚΠΔ και το οποίο υπερψηφίστηκε τον Φεβρουάριο του 2024 από την Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ. Χρειάστηκε να περάσουν 8 μήνες για να αντιληφθούν τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης ότι έχει ψηφιστεί τέτοια διάταξη. Κατά την συζήτηση του νομοσχεδίου στην Επιτροπή Δικαιοσύνης και στην Ολομέλεια της Βουλής τον περασμένο Φλεβάρη, δεν αναφέρθηκαν καν στην εν λόγω διάταξη. Σαν να μην υπήρχε! Οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δεν ζήτησαν καν την απόσυρση του νομοσχεδίου, όπως έκαναν Νέα Αριστερά και Πλεύση Ελευθερίας. Μέχρι και το κόμμα ΝΙΚΗ ζήτησε την απόσυρση του νομοσχεδίου, αλλά όχι ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό που ζήτησε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ από τον Φλωρίδη δεν ήταν απόσυρση του νομοσχεδίου αλλά.... αυτοκριτική. Ο μόνος που ζήτησε απόσυρση της επίμαχης διάταξης ήταν ο τότε βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, Παύλος Σαράκης. Η επίμαχη διάταξη δεν ψηφίστηκε εν κρυπτώ. Ψηφίστηκε σε κοινή θέα, ενώπιον αδιάβαστων βουλευτών οι οποίοι ήταν απλώς αδιάφοροι. Σήμερα είναι λάβροι κατά της Κυβέρνησης. Όταν είχαν όμως την ευκαιρία να μιλήσουν δεν το έκαναν. Είχαμε επισημάνει έγκαιρα, από τον Φεβρουάριο, ότι δεν θα αργήσει να έρθει η ώρα που εκείνοι οι οποίοι τότε ήταν παντελώς αδιάφοροι, θα εξαπολύουν, με περίσσευμα υποκρισίας, κεραυνούς κατά της Κυβέρνησης και θα παριστάνουν τους αγωνιστές. Και καταλήγαμε στο ότι καλό είναι τότε να θυμόμαστε ότι επί 3 μήνες που το νομοσχέδιο ήταν στην δημοσιότητα και είχαν γίνει πάνω από 15 επιστημονικές εκδηλώσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ σιώπησε, αδιαφόρησε, δεν ασχολήθηκε, και γενικότερα δεν έκανε τίποτα.
Ακολουθήστε μας στο BlueSky, στο mastodon, στο twitter και στο Facebook
The long story short
Την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 2024 έγινε ανάκληση των μέτρων προστασίας των προστατευόμενων μαρτύρων για την υπόθεση Novartis.
Για να καταστεί εφικτή η ανάκληση των μέτρων προστασίας, χρειάστηκε να τροποποιηθεί το άρθρο 218 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΚΠΔ).
Αυτό έγινε τον Φεβρουάριο του 2024 με την ψήφιση του Ν. 5090/2024. Την επίμαχη διάταξη υπερψήφισαν στις 22 Φεβρουαρίου 2024 η Νέα Δημοκρατία μαζί με το ΠΑΣΟΚ. Το ΚΚΕ, το οποίο είναι κατά του θεσμού των "ψευδώνυμων μαρτύρων", καταψήφισε την εν λόγω διάταξη.
Είναι ψευδέσταστη η εικόνα την οποία προσπαθούν να στήσουν κάποιοι από την αντιπολίτευση, ότι τάχα είναι μια πρόσφατη διάταξη την οποία έφερε "στα μουλωχτά" η Νέα Δημοκρατία τώρα πρόσφατα. Χρειάστηκε να περάσουν 8 μήνες από την υπερψήφιση της επίμαχης διάταξης για να ασχοληθεί επιτέλους κάποιος με αυτήν.
Ειδικότερα, με το άρθρο 79 του Ν. 5090/2024 τροποποιήθηκε το άρθρο 218ΚΠΔ με την προσθήκη της παραγράφου 7, η οποία δίνει στον εισαγγελέα την δυνατότητα ανάκλησης των μέτρων προστασίας "όταν κατά την κρίση του διαφοροποιηθούν ή εκλείψουν οι λόγοι επιβολής τους".
Η διάταξη του άρθρου 218ΚΠΔ είχε παραμείνει σχεδόν αναλλοίωτη μέσα στον κυκεώνα των 21 τροποποιήσεων που έχει κάνει η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στον ΚΠΔ. Είχε παραμείνει σχεδόν αυτούσια, όπως την είχε θέσει ο ΣΥΡΙΖΑ με τον νέο ΚΠΔ του 2019 (Ν. 4620/2019).
Επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ είχε αναδείξει το σκάνδαλο Novartis και επειδή ήταν το κόμμα το οποίο είχε φέρει τον νέο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, θα περίμενε κανείς ότι θα έδειχναν κάποια ευαισθησία όταν τον Φεβρουάριο η Νέα Δημοκρατία έφερε προς ψήφιση την επίμαχη διάταξη με το "νομοσχέδιο Φλωρίδη" (άρθρο 79 του νομοσχεδίου).
Αλλά φευ! Οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η διάταξη ήταν γνωστή και κατατεθειμένη στο νομοσχέδιο, δεν είπαν κουβέντα. Δεν ασχολήθηκαν καν! Σαν να μην υπήρχε στο νομοσχέδιο του Φλωρίδη.
Πρέπει να καταστεί απολύτως ξεκάθαρο ότι η Νέα Δημοκρατία δεν την ψήφισε εν κρυπτώ ούτε και την "έθαψε" σε κάποια τροπολογία για να περάσει απαρατήρητη. Την κατέθεσε κανονικότατα στις 9 Φεβρουαρίου 2024 με κάθε δόξα και τιμή μέσα στο νομοσχέδιο Φλωρίδη. Την ψήφισε σε κοινή θέα ενώπιον της Βουλής και ενώπιον του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν ξεγέλασε κανέναν.
Θα πρέπει να ήταν μεγάλη η έκπληξη του Φλωρίδη που δεν συνάντησε, όχι απλώς αντίδραση εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ούτε καν κάποιο μικρό σχόλιο! Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ο Φάμελλος όταν έγιναν όλα αυτά. Το πιθανότερο είναι ότι ο Φλωρίδης δεν θα περίμενε ότι θα περνούσε τόσο άνετα η διάταξη από Επιτροπές και Ολομέλεια της Βουλής. Αλλά ούτε και όλο το νομοσχέδιο. Δεν ζήτησε ο ΣΥΡΙΖΑ από τον Φλωρίδη, δια του εισηγητή κου. Σαρακιώτη ή διά του Προέδρου της Κ.Ο. κου Φάμελλου, να αποσύρει το νομοσχέδιο ή έστω την επίμαχη διάταξη. Ίσως να είχε κάνει και κάποια προετοιμασία ο Φλωρίδης για να είναι έτοιμος να απαντήσει στα πυρά του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά δεν του χρειάστηκε στην πράξη διότι τα πυρά δεν ήρθαν ποτέ. Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπέρασε την διάταξη λες και ήταν αόρατη κι έτσι έκανε στον Φλωρίδη ένα ανέλπιστο δώρο: δεν του άσκησε καμία κριτική και δεν τον κατήγγειλε!
Ο ΣΥΡΙΖΑ γενικότερα δεν ασχολήθηκε με το νομοσχέδιο Φλωρίδη. Δεν είναι δηλαδή ότι έκαναν αντιπολίτευση για το υπόλοιπο νομοσχέδιο των 137 άρθρων αλλά ξέχασαν την συγκεκριμένη διάταξη με την οποία γίνεται η ανάκληση των μέτρων προστασίας. Συνολικά δεν τους ένοιαξε το νομοσχέδιο. Κανένα άρθρο από τα 137.
Οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι σήμερα εξαπολύουν πυρά κατά της Κυβέρνησης για την ανάκληση των μέτρων προστασίας, την στιγμή που έπρεπε να ορθώσουν το ανάστημά τους μέσα στην Βουλή, δεν το έκαναν. Όχι, δεν δικαιούνται τώρα δια να ομιλούν διότι δεν έδωσαν την μάχη όταν έπρεπε. Δεν την έδωσαν την μάχη ούτε στην Βουλή ούτε στην κοινωνία. Δεν έδωσαν την μάχη θεσμικά και τώρα απαντάνε με ανακοινώσεις και αναρτήσεις στα social media, γελοιοποιώντας την κοινοβουλευτική διαδικασία.
Στην επιτροπή η οποία τον Φεβρουάριο του 2024 επεξεργάστηκε το νομοσχέδιο Φλωρίδη, συμμετείχαν εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ οι Ξανθόπουλος, Ακρίτα, Σαρακιώτης (Τομεάρχης Δικαιοσύνης) και Λινού. Δεν έκαναν την παραμικρή αναφορά στο ότι ο Φλωρίδης έφερε διάταξη η οποία επέτρεπε την ανάκληση των μέτρων προστασίας των προστατευόμενων μαρτύρων.
Όταν το νομοσχέδιο ήρθε στις 21 Φεβρουαρίου 2024 προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής, τοποθετήθηκαν εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ οι βουλευτές Ακρίτα, Αυλωνίτης, Γαβρήλος, Καλαματιανός, Λινού, Νοτοπούλου, Ξανθόπουλος, Παπαηλίου, Πούλου, Σαρακιώτης (Τομεάρχης Δικαιοσύνης) Φάμελλος (πρόεδρος Κ.Ο.) και Χρηστίδου. Δεν έκαναν την παραμικρή αναφορά στην επίμαχη διάταξη. Δεν την καταδίκασαν. Δεν ζήτησαν την απόσυρσή της. Δεν είπαν τίποτα.
Σήμερα όμως, κάνουν κριτική μέσω των social media και εξαπολύουν κεραυνούς κατά της Κυβέρνησης. Δηλαδή, δεν αξιοποίησαν τον Συνταγματικό τους ρόλο ως αξιωματική αντιπολίτευση για να κάνουν θεσμικές παρεμβάσεις στο Κοινοβούλιο και το κάνουν εκ των υστέρων και εξωθεσμικά που δεν έχει απολύτως καμία αξία, πέρα από την δημιουργία εντυπώσεων.
Είναι, το λιγότερο, υποκριτικό το να παριστάνουν σήμερα τους θιγμένους και τους διαπρύσιους κήρυκες της διαφάνειας και της νομιμότητας. Όταν έπρεπε να το κάνουν θεσμικά στην Βουλή, δεν το έκαναν. Προφανώς, δεν θα μπορούσαν να εμποδίσουν την υπερψήφιση της διάταξης. Μπορούσαν όμως να το αναδείξουν ως θέμα και να το κάνουν γνωστό στην κοινωνία από τότε.
Ίσως όμως και να βολεύει να παριστάνουν τους μαχητές στα social media. Ποντάρουν στο γεγονός ότι η κοινωνία δεν ξέρει τί είχε συμβεί τον Φεβρουάριο. Η κοινωνία αγνοεί ότι η συζήτηση γίνεται για μία διάταξη την οποία μπορούσε να έχει καταγγείλει ο ΣΥΡΙΖΑ εδώ και 8 μήνες. Τον ΣΥΡΙΖΑ τον βολεύει να το εμφανίζει ως ένα θέμα το οποίο τάχα "έσκασε" σήμερα και εντελώς ξαφνικά. Δεν θέλει να ξέρουν οι πολίτες ότι δεν ήταν ξαφνικό και ότι την κρίσιμη ώρα δεν αντέδρασαν. Δεν θέλει να γνωρίζουν οι πολίτες τις βαρύτατες ευθύνες τους. Δημιουργούν την οφθαλμαπάτη ότι δίνουν μάχες.
Σε μία αποπροσανατολιστική ανακοίνωση την οποία εξέδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ στις 24 Οκτωβρίου 2024, γράφονται τα εξής:
-Το δρόμο για τη σημερινή εξέλιξη άνοιξε φυσικά η ίδια η κυβέρνηση της ΝΔ με τη φετινή τροποποίηση του άρθρου 218 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας για το καθεστώς της προστασίας μαρτύρων, όπως άλλωστε υπενθύμισε με δήλωσή του σήμερα ο Π. Μαρινάκης.
-Η κυβέρνηση δηλαδή έφτιαξε το πλαίσιο και το περιβάλλον για να παρθεί η απόφαση-ταφόπλακα στο καθεστώς της προστασίας μαρτύρων.
Η προχειρότητα της ανακοίνωσης αυτής καθώς και ότι ήταν μία "ξεπέτα", μία αγγαρεία, προκύπτει από το λάθος που έκαναν να γράψουν ότι η ΝΔ τροποποίησε τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντί του ορθού Κώδικας Ποινικής Δικονομίας.
Ωστόσο, τί ακριβώς υπονοούν με αυτήν την ανακοίνωση - οφθαλμαπάτη? Ότι στα κρυφά ψήφισε η ΝΔ την τροποποίηση του άρθρου 218ΚΠΔ? Δεν ήταν εκεί? Γιατί δεν έγραψαν ότι η τροποποίηση έγινε πριν 8 μήνες? Γιατί δεν έγραψαν στην ανακοίνωση ότι η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν παρούσα κατά την συζήτηση και την ψήφιση του νομοσχεδίου στην Βουλή και δεν ζήτησαν απόσυρση της διάταξης? Για να παραστήσουν τους όψιμους τιμητές του Μητσοτάκη? Γιατί δεν το έκαναν όταν έπρεπε. Οι μισές αλήθειες συνιστούν ένα ολόκληρο ψέμα.
Το νομοσχέδιο Φλωρίδη είχε δοθεί σε δημόσια διαβούλευση από τον Νοέμβριο του 2023 δηλ. πριν από περίπου έναν χρόνο. Το LoNinja εξέφρασε από την πρώτη στιγμή τις ανησυχίες του (δείτε το άρθρο μας Ποινικό Καθεστώς). Δικηγορικοί σύλλογοι και άλλοι επιστημονικοί φορείς διοργάνωσαν εκδηλώσεις και ημερίδες με θέμα το νομοσχέδιο Φλωρίδη. Δηλαδή, ακόμα και εάν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δεν είχαν όρεξη ούτε καν να σκεφτούν και να κάνουν οι ίδιοι κάποια ανάλυση, υπήρχε διαθέσιμο υλικό το οποίο μπορούσαν να το αξιοποιήσουν. Ούτε αυτό όμως δεν έκαναν.
Η αδράνεια του ΣΥΡΙΖΑ ήταν τόσο προκλητική που αρχικά την αποδίδαμε σε βαρεμάρα και προχειρότητα. Γράφαμε στο άρθρο μας Η τραγική εμφάνιση της δημοκρατικής αντιπολίτευσης στην επιτροπή Δικαιοσύνης για το νομοσχέδιο Φλωρίδη στις 18 Φεβρουαρίου 2024:
Προσπαθούμε να καταλάβουμε σε τί οφείλεται αυτή η απάθεια από ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά. Είναι τεμπελιά? Είναι βαρεμάρα? Κούραση? Είναι σιωπηρή συναίνεση στην Νέα Δημοκρατία? Τί είναι επιτέλους αυτό που τους εμποδίζει να ασχοληθούν σοβαρά με ένα νομοσχέδιο που περιορίζει τις ατομικές ελευθερίες και θα αποτελέσει εργαλείο στα χέρια του καθεστώτος? Τί είναι αυτό που τους εμποδίζει να κινητοποιήσουν την κοινωνία ή, τουλάχιστον να την ενημερώσουν για αυτό που έρχεται?
Στο από 19 Φεβρουαρίου 2024 άρθρο μας Ποινικός Κώδικας: ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ζήτησε απόσυρση του νομοσχεδίου αναφερθήκαμε στην ανεξήγητη στάση του ΣΥΡΙΖΑ να μην ζητά την απόσυρση του νομοσχεδίου και την σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής. Αυτό ήταν αίτημα της Νέας Αριστεράς, της Πλεύσης Ελευθερίας, ακόμα και της ΝΙΚΗΣ. Αλλά όχι του ΣΥΡΙΖΑ.
Ταυτόχρονα, δεν μπήκαν στον κόπο ούτε να απαντήσουν στις καταγγελιες που έκανε ο Φλωρίδης τον Δεκέμβριο του 2023 (δύο εβδομάδες μετά την δημοσίευση του νομοσχεδίου) ότι ο ΣΥΡΙΖΑ νομοθέτησε τον νέο Ποινικό Κώδικα υπέρ κάποιων εγκληματιών:
"Μεγάλα δικηγορικά γραφεία οι οποίοι αναλαμβάνουν μεγάλες δικηγορικές υποθέσεις οι οποίες οι οποίοι ταυτόχρονα ήταν και νομοθέτες. Ώ του θαύματος, όταν αυτοί έγραψαν τον νέο ποινικό κώδικα, που ψηφίστηκε όπως σας είπα εσπευσμένα από την Βουλή, η εφαρμογή του κώδικα οδήγησε να αθωωθούν, λόγω του ότι μετατράπηκαν κακουργήματα σε πλημμελήματα, κάποιοι μεγαλοπελάτες τους. Που είχαν μάλιστα καταδικαστεί σε 15 χρόνια. Όλως τυχαίως έγινε αυτό"
Στο άρθρο μας Ποινική αποικία - Υπόγα και λάσπη, αναλύσαμε τις καταγγελίες Φλωρίδη και τις αποδώσαμε σε λαϊκισμό και κακότητα. Σε κάθε περίπτωση, τις θεωρήσαμε αβάσιμες. Δεν γίνεται όμως ο βασικός θιγόμενος από τις καταγγελίες, ο ΣΥΡΙΖΑ, να εξακολουθεί ένα χρόνο μετά να σιωπά. Δεν γίνεται να έχει αφήσει αναπάντητες τόσο σοβαρές κατηγορίες. Δεν γίνεται να αφήνει εκτεθειμένα σε επιθέσεις και να μην προστατεύει τα μέλη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής που διόρισε για τον νέο Ποινικό Κώδικα.
Πλέον, δεν μπορεί να αποδίδεται σε προχειρότητα και έλλειψη σοβαρότητας η στάση αδράνειας του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στο κακό που γίνεται με τους ποινικούς κώδικες από το 2019, οπότε ανέλαβε η Νέα Δημοκρατία και τροποποίησε 15 φορές τον Ποινικό Κώδικα και 21 φορές τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Η στάση του ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον ύποπτη. Στην καλύτερη περίπτωση, απλώς ακολουθούν τις υποδείξεις επικοινωνιολόγων οι οποίοι τους είπαν να κρατάνε χαμηλά το θέμα των ποινικών κωδίκων επειδή η ΝΔ έχει καταφέρει "χρεώσει" στο κόμμα τους μια εικόνα χαλαρότητας ως προς την εγκληματικότητα. Η επιλογή όμως να μην απαντούν στις καταγγελίες περί "κατά παραγγελία νομοθέτησης των ποινικών κωδίκων" δεν μπορεί πλέον να ερμηνεύεται υπό το πρίσμα της οξείας πολιτικής αντιπαράθεσης όπου ακούγονται και κάποιες κουβέντες παραπάνω.
Ιστορικό
Την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 2024, με διατάξεις της εισαγγελέως πλημμελειοδικών, η οποία ασκεί καθήκοντα επίκουρου εισαγγελέως οικονομικού εγκλήματος, έγινε ανάκληση των μέτρων προστασίας των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος (άρθρο 47 ΚΠΔ) για την υπόθεση Novartis. Πρόκειται για τους μάρτυρες Αικατερίνη Κελέση και Μάξιμο Σαράφη οι οποίοι είχαν υπαχθεί σε καθεστώς προστασίας μαρτύρων κατά το άρθρο 218 παρ. 3 ΚΠΔ.
Με τις ως άνω διατάξεις αποκαλύπτονται τα πραγματικά ονόματα των μαρτύρων αυτών.
Η ανάκληση των μέτρων προστασίας των μαρτύρων αυτών κατέστη εφικτή χάρη στην τροποποίηση του άρθρου 218 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, η οποία έγινε με το άρθρο 79 του Ν. 5090/2024 (νομοσχέδιο Φλωρίδη), ο οποίος ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο του 2024
Η επίμαχη διάταξη του άρθρου 79 υπερψηφίστηκε από την Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ. Το ΚΚΕ, αν και έχει εκφράσει την αντίθεση του στο μέτρο της ψευδωνυμίας των μαρτύρων, εντούτοις δεν υπερψήφισε την σχετική διάταξη που έφερε η ΝΔ. Το ΠΑΣΟΚ ήταν το μόνο κόμμα το οποίο επέλεξε να ακολουθήσει τον Φλωρίδη και να συμπράξει σε ένα αντιδραστικό νομοσχέδιο.
Η στάση του ΣΥΡΙΖΑ
Ο ΣΥΡΙΖΑ, αν και είχε τον χρόνο να ασχοληθεί συνολικά με το νομοσχέδιο Φλωρίδη (κι όχι μόνο με την επίμαχη διάταξη για τους προστατευόμενους μάρτυρες) επέλεξε να μην ασχοληθεί. Η στάση των βουλευτών του έδειχνε τσαπατσουλιά και προχειρότητα.
Η ακατανόητη έλλειψη προετοιμασίας την οποία επέδειξαν για ένα νομοσχέδιο, για το οποίο είχαν 3 ολόκληρους μήνες να το μελετήσουν, οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι είτε απλώς βαριόντουσαν να ασχοληθούν είτε ότι ήταν απλώς αποτέλεσμα της τσαπατσουλιάς η οποία είναι ενδημική και ίδιον του κόμματος αυτού. Εκ των υστέρων όμως προκύπτει ότι ήταν συνειδητή επιλογή.
Σχετική νομοθεσία
Η εισαγωγή διάταξης περί μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας έγινε το πρώτον το 2014 από την συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου με την υποπαράγραφο ΙΕ.15 του άρθρου 1 του Ν. 4254/2014, με τον οποίο προστέθηκε στον κώδικα το άρθρο 45Β (εδώ θα βρείτε το υλικό που κατατέθηκε στη Βουλή). Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Ν. 4254/2015 (σελ. 60), η θέσπιση της διάταξης αυτής έγινε στο πλαίσιο των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας και ιδίως του άρθρου 33 της Σύμβασης του ΟΗΕ κατά της Διαφθοράς (2003).
Με το άρθρο 47 του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΚΠΔ) Ν. 4620/2019, επαναλήφθηκε σχεδόν αυτούσια η διάταξη του άρθρου 45Β του προηγούμενου κώδικα ποινικής δικονομίας (ΠΔ 258/1986).
Τα μέτρα προστασίας μαρτύρων περιγράφονταν στο άρθρο 9 του Ν. 2928/2001 (εδώ θα βρείτε το υλικό που κατατέθηκε στη Βουλή). Με την εισαγωγή του νέου ΚΠΔ, τα μέτρα του άρ. 9 του Ν. 2928/2001 ενσωματώθηκαν στο άρθρο 218 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (βλ. και σελ. 61 αιτιολογικής έκθεσης Ν. 4620/2019)
Τον Ιούνιο του 2018, η Κυβέρνηση Τσίπρα έφερε την ΚΥΑ 42926/2018 (ΦΕΚ Β’ 2194/12.06.2018) περί καθορισμού του φορέα και της διαδικασίας υλοποίησης των μέτρων προστασίας του άρθρου 9 του Ν. 2928/2001. Με το άρθρο 1 της εν λόγω ΚΥΑ καθορίστηκε η Υπηρεσία Προστασίας Μαρτύρων της Ελληνικής Αστυνομίας ως ως ο αρμόδιος φορέας για τον σχεδιασμό, τον συντονισμό και την υλοποίηση μέτρων προστασίας. Το άρθρο 12 προβλέπει ότι κατά την εξέταση του προσώπου αντί των πραγματικών στοιχείων του, αναγράφεται πλασματική ονομασία, η οποία δίδεται από τον αρμόδιο αξιωματικό της ΥΠΜ.
Μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος & προστασία μαρτύρων
Σύμφωνα με το άρθρο 47ΚΠΔ, μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος (whistblowers) χαρακτηρίζονται εκείνοι οι οποίοι συμβάλλουν ουσιωδώς, με τις πληροφορίες που παρέχουν στις διωκτικές αρχές, στην αποκάλυψη και την δίωξη των εγκλημάτων της δωροδοκίας και δωροληψίας πολιτικών προσώπων (άρθρα 159 και 159Α ΠΚ), δωροδοκίας και δωροληψίας υπαλλήλων και δικαστικών λειτουργών (άρθρα 235, 236, 237 ΠΚ), εμπορίας επιρροής (άρθρο 237Α ΠΚ) και τα συναφή με αυτά εγκλήματα.
Προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί κάποιος μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος είναι
(α) Να μην έχει εμπλοκή στα εγκλήματα που καταγγέλει
(β) Να μην αποβλέπει σε ίδιον όφελος
(γ) Να συμβάλλει ουσιωδώς, με τις πληροφορίες που παρέχει στις διωκτικές αρχές, στην αποκάλυψη και την δίωξη των εγκλημάτων
Εδώ έρχεται και η πρώτη κριτική στον θεσμό, ως εισήχθη στην ελληνική έννομη τάξη. Η προϋπόθεση να μην έχει εμπλοκή στην καταγγελλόμενη αξιόποινη πράξη σχεδόν ακυρώνει τον θεσμό των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος διότι στις υποθέσεις αυτές το πιθανότερο είναι να έχει εμπλοκή. Πρόκειται για ένα ξεκάθαρο αντικίνητρο. Το σκεπτικό του νομοθέτη είναι ότι η τυχόν εμπλοκή του στις καταγγελλόμενες πράξεις απομειώνει την αξιοπιστία του σε σχέση με τον μάρτυρα ο οποίος δεν έχει καμία εμπλοκή. Όμως, και αυτή η αξιοπιστία του "ψευδώνυμου" μάρτυρα, κρίνεται και δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη ως μοναδικό αποδεικτικό μέσο για την καταδίκη κάποιου (218 παρ. 6 ΚΠΔ). Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι αυτή η πρόβλεψη υπήρχε στον Ν. 4254/2014 και διατηρήθηκε και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας που έφερε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019 (Ν. 4620/2019).
Σε ό,τι αφορά στην 2η προϋπόθεση, να μην αποβλέπει σε ίδιον όφελος, απλώς επισημαίνεται ότι από το 2010 στις ΗΠΑ προβλέπεται οικονομική επιβράβευση των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος η οποία υπολογίζεται ως ποσοστό επί των οικονομικών κυρώσεων που επιβάλλουν οι αρχές, χάρη στις πληροφορίες των whistblowers (δείτε αναλυτικά παρακάτω). Το όφελος δεν είναι απαραίτητο να είναι οικονομικό διότι ο νόμος δεν το ορίζει ρητά. Επομένως, μπορεί να είναι οποιαδήποτε φύσεως όφελος.
Σε ό,τι αφορά στην 3η προϋπόθεση, θα ήταν αλυσιτελής η ερμηνεία ότι κάποιος μπορεί να χαρακτηριστεί δημοσίου συμφέροντος μόνο μετά την άσκηση της ποινικής δίωξης. Πριν από την άσκηση ποινικής δίωξης διενεργείται προκαταρκτική εξέταση ή μπορεί να έχει διενεργηθεί και αυτεπάγγελτη προανάκριση. Θα ήταν παράδοξο να πρέπει ο μάρτυρας να καταθέσει επωνύμως στην προκαταρκτική ή στην αυτεπάγγελτη προανάκριση και κατόπιν, όταν θα έχει αποκαλυφθεί η ταυτότητά του, να του παρασχεθεί η προστασία. Αντιστρόφως, η μη άσκηση ποινικής δίωξης δεν μπορεί να συνεπάγεται την άνευ ετέρου ανάκληση της προστασίας του.
Ο χαρακτηρισμός κάποιου ως μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος γίνεται με πράξη των εισαγγελέων οικονομικού εγκλήματος ή των αναπληρωτών τους ή των επίκουρων εισαγγελέων του οικονομικού εγκλήματος, μετά από έγκριση του προϊσταμένου εισαγγελέα του τμήματος οικονομικού εγκλήματος.
Το άρθρο 47 παρ. 1 εδ. β' προβλέπει ότι η πράξη του εισαγγελέα με την οποία κάποιος απέκτησε την ιδιότητα του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος ανακαλείται σε οποιοδήποτε στάδιο της ποινικής δίκης, αν ο εισαγγελέας ή ο προϊστάμενος εισαγγελέας του τμήματος οικονομικού εγκλήματος κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι λόγοι που τον οδήγησαν στην έκδοσή της. Ενώ για την έκδοση πράξης χαρακτηρισμού κάποιου ως μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος απαιτείται έγκριση του προϊστάμενου εισαγγελέα του οικονομικού εγκλήματος, για την ανάκλησή της δεν απαιτείται έγκρισή του. Η πράξη μπορεί να ανακληθεί εάν προκύψει ότι ο μάρτυρας δεν πληροί τις ως άνω προϋποθέσεις ήτοι είχε εμπλοκή στην υπόθεση ή οι πληροφορίες του δεν συνέβαλαν ουσιωδώς στην αποκάλυψη και την δίωξη των εγκλημάτων ή απέβλεπε σε ίδιον όφελος.
Εφόσον κάποιος αποκτήσει την ιδιότητα του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος, τότε κατά το άρθρο 47 παρ. 3 ΚΠΔ μπορεί ο προϊστάμενος εισαγγελέας του τμήματος οικονομικού εγκλήματος να παραγγείλει στον αρμόδιο για την άσκηση της ποινικής δίωξης εισαγγελέα την οριστική αποχή από την εις βάρος του ποινική δίωξη για τις πράξεις της ψευδούς κατάθεσης, της ψευδούς καταμήνυσης, της συκοφαντικής δυσφήμισης ή της παραβίασης υπηρεσιακού απορρήτου του Ποινικού Κώδικα ή για τις πράξεις των παρ. 1 έως 3 του άρθρου 38 του ν. 4624/2019 (Α΄ 137). Εάν όμως ανακληθεί η πράξη χαρακτηρισμού μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος ο αρμόδιος προϊστάμενος εισαγγελέας του τμήματος οικονομικού εγκλήματος ανακαλεί την παραγγελία του για την οριστική αποχή από την ποινική δίωξη. Αυτή η τελευταία ρύθμιση δεν υπήρχε υπό το καθεστώς του άρθρου 45Β παλιού Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΠΔ 258/1986). Προστέθηκε με τον νέο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (Ν. 4620/2019). Η ανάκληση της παραγγελίας για οριστική αποχή από την ποινική δίωξη είναι υποχρεωτική.
Σύμφωνα με το άρθρο 218 παρ. 3 ΚΠΔ, είναι δυνατόν να παρέχεται προστασία στους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος από πιθανολογούμενες πράξεις εκφοβισμού ή αντεκδίκησης.
Σύμφωνα με την παρ. 4 του ίδιου άρθρου, μέτρα προστασίας είναι η φύλαξη με κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό της αστυνομίας, η κατάθεση με χρήση ηλεκτρονικών μέσων ηχητικής και οπτικής ή μόνο ηχητικής μετάδοσής της, η μη αναγραφή στην έκθεση εξέτασης του ονόματος, του τόπου γέννησης, κατοικίας και εργασίας, του επαγγέλματος και της ηλικίας του.
Τα μέτρα προστασίας διατάσσονται με αιτιολογημένη διάταξη του αρμόδιου εισαγγελέα πλημμελειοδικών, Τα μέτρα προστασίας λαμβάνονται με τη σύμφωνη γνώμη του μάρτυρα, δεν περιορίζουν την ατομική ελευθερία του πέρα από το αναγκαίο για την ασφάλειά του μέτρο και διακόπτονται αν ο μάρτυρας το ζητήσει εγγράφως ή δεν συνεργάζεται για την επιτυχία τους.
Η παρ. 7 του άρθρου 218 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας
Η δυνατότητα ανάκλησης των μέτρων προστασίας των μαρτύρων θεσμοθετήθηκε τον Φεβρουάριο του 2024 με την τροποποίηση του άρθρου 218 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, η οποία έγινε με επίμαχη διάταξη του άρθρου 79 του Ν. 5090/2024 (νομοσχέδιο Φλωρίδη), ο οποίος ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο του 2024.
Στην ρύθμιση αυτή βασίστηκαν οι διατάξεις της επίκουρου εισαγγελέως οικονομικού εγκλήματος με τις οποίες έγινε ανάκληση των μέτρων προστασίας των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος για την υπόθεση Novartis.
Επισημαίνεται ότι, διάταξη με την οποία διατάσσονται τα μέτρα προστασίας πρέπει να είναι αιτιολογημένη. Το ίδιο αιτιολογημένη πρέπει να είναι και η διάταξη ανάκλησής τους. Εξάλλου, κατά το άρθρο 139ΚΠΔ, οι διατάξεις του ανακριτή και του εισαγγελέα, πρέπει να αιτιολογούνται ειδικά και εμπεριστατωμένα.
Η αμοιβή των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος στις ΗΠΑ
Αναφέρθηκε στα ρεπορτάζ η χρηματική επιβράβευση των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος ως στοιχείο το οποίο δήθεν υποδεικνύει την ιδιοτέλεια τους, άρα και την αναξιοπιστία τους. Ωστόσο, πρέπει να επισημανθούν τα εξής:
Η επιβράβευση των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος οι οποίοι συμβάλλουν με τις πληροφορίες τους στην επιβολή χρηματικών κυρώσεων για παραβίαση της νομοθεσίας περί κινητών αξιών, προβλέπεται στο section 922 "Whistleblower Protection" της Dodd-Frank Act του 2010 (σελ. 466) με το οποίο προστέθηκε στον The Securities Exchange Act του 1934 νέο section 21F υπό τον τίτλο "Securities whistblower incentives and protection".
Ειδικότερα, προβλέπεται επιβράβευση ύψους από 10% έως 30% επί του συνολικού ποσού το οποίο επιβλήθηκε ως χρηματική κύρωση σε εκείνους οποίοι παρανόμησαν και για τους οποίους οι whistblowers συνέβαλλαν ώστε να αποκαλυφθούν οι παρανομίες τους.
Επομένως, το γεγονός ότι οι μάρτυρες αυτοί έλαβαν χρηματική επιβράβευση από τις ΗΠΑ δείχνει το ακριβώς αντίθετο από αυτό το οποίο υπονοούν τα ρεπορτάζ. Δείχνει ότι παρείχαν αξιόπιστες πληροφορίες στις οποίες βασίστηκε η επιβολή χρηματικών κυρώσεων στις ΗΠΑ.
Το νομοσχέδιο Φλωρίδη
Το νομοσχέδιο με τις εκτεταμένες αλλαγές σε Ποινικό Κώδικα και Κώδικα Ποινικής Δικονομίας παρουσιάστηκε την Τρίτη 28 Νοεμβρίου 2023, οπότε και δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση από τον Υπουργό Δικαιοσύνης Γ. Φλωρίδη, Μπορείτε να βρείτε εδώ το σχέδιο νόμου και εδώ την αιτιολογική έκθεση όπως παρουσιάστηκαν στην δημόσια διαβούλευση.
Η δημόσια διαβούλευση διήρκησε έναν μήνα. Στο μεταξύ, επιστημονικοί σύλλογοι και άλλοι φορείς, διοργάνωσαν ημερίδες και εκδηλώσεις για τις τριτοκοσμικές αλλαγές τις οποίες έφερνε ο Γιώργος Φλωρίδης με το νομοσχέδιο του. Στο άρθρο μας Ποινικό Καθεστώς μπορείτε να διαβάσετε την ανάλυση μας για επιλεγμένες διατάξεις του νομοσχεδίου. Στο τέλος του άρθρου θα βρείτε βίντεο από επιστημονικές εκδηλώσεις.
Νύχτα, 5 λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 9 Φεβρουαρίου 2024, το νομοσχέδιο με τις τριτοκοσμικές αλλαγές σε ΠΚ και ΚΠΔ κατατέθηκε στη Βουλή. Διαβάστε το άρθρο μας Alert | Ποινικός Κώδικας: Κατατέθηκε νύχτα το τριτοκοσμικό νομοσχέδιο Φλωρίδη στην Βουλή.
Το νομοσχέδιο το οποίο κατατέθηκε στην Βουλή ήταν διαφορετικό σε σχέση με αυτό που παρουσιάστηκε στην δημόσια διαβούλευση. Περίπου 30 από τα 137 άρθρα είχαν αλλάξει. Μπορείτε να βρείτε το σχετικό υλικό στην ιστοσελίδα της Βουλής εδώ. Μπορείτε να βρείτε εδώ το σχέδιο νόμου όπως αυτό κατατέθηκε στη Βουλή και εδώ την δήθεν αιτιολογική έκθεση.
Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε την Πέμπτη 22 Φεβρουαρίου 2024. Είναι αξιοσημείωτο ότι επί σχεδόν τρεις (3) μήνες που ήταν γνωστό το νομοσχέδιο, τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης δεν ασχολήθηκαν καθόλου με το θέμα της νέας τροποποίησης των κωδίκων. Δεν αντέδρασαν και δεν οργάνωσαν συζητήσεις. Σαν να μην έγινε και τίποτα. Η αδράνεια και η αδιαφορία τους ήταν θεαματική.
Το μεγαλύτερο βάρος όμως πέφτει σε ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά διότι ως ενιαίος ΣΥΡΙΖΑ αφενός είχαν φέρει το 2019 τους νέους κώδικες (Ν. 4619/2019 & Ν. 4620/2019) και αφετέρου είχαν ενεργό εμπλοκή στο ζήτημα του σκανδάλου Novartis.
Τον Φεβρουάριο του 2018 ο Υπ. Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής και ο Αναπλ. Υπ. Δικ. Δημήτρης Παπαγγελόπουλος είχαν πάει να ενημερώσουν τον Αλέξη Τσίπρα και έκαναν δημόσιες δηλώσεις για την διαβίβαση της δικογραφίας Novartis.
Ο Κοντονής είχε αναφερθεί σε σκάνδαλο που θα συγκλονίσει την κοινωνία και το οποίο είναι πολύ μεγαλύτερο από το σκάνδαλο Siemens. Ο Παπαγγελόπουλος αναφέρθηκε στο "μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους".
Το ίδιο αδιάφοροι όμως ήταν και μετά την κατάθεση του νομοσχεδίου στην Βουλή τον Φεβρουάριο του 2024. Δεν είναι δηλαδή ότι η κατάθεση του νομοσχεδίου διέκοψε την χειμερία νάρκη τους.
Νομοπαρασκευαστική - Φαντομάς
Το αξιοπερίεργο με το νομοσχέδιο Φλωρίδη είναι ότι δεν προηγήθηκε η σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής. Οι συντάκτες του σχεδίου είναι άγνωστοι ενώ για την κατάρτισή του δεν φαίνεται να προηγήθηκε κάποια διαβούλευση με τους άμεσα ενδιαφερόμενους και εμπλεκόμενους φορείς όπως οι δικηγορικοί σύλλογοι και οι δικαστικές ενώσεις.
Ποιοί είναι λοιπόν οι εμπνευστές του σχεδίου? Γιατί ο Φλωρίδης επέλεξε το "αποφασίζομεν και διατάσσομεν" αντί να διαβουλευτεί? Ο Υπ. Δικαιοσύνης βαρύνεται εξ ορισμού με την ευθύνη όλων των αλλαγών τις οποίες προτείνει. Δεν τις υπογράφει όμως κανείς άλλος. Μόνος του τις έγραψε? Ποιος είναι ή ποιοι είναι οι νομοθέτες - φαντάσματα?
Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας Ποινικός Κώδικας: Όταν "νομοθετεί" η Ένωση Εισαγγελέων
Η επίμαχη διάταξη
Το σχέδιο νόμου το οποίο παρουσιάστηκε την Τρίτη 28 Νοεμβρίου 2023 στην δημόσια διαβούλευση δεν περιελάμβανε την επίμαχη διάταξη περί ανάκλησης των μέτρων προστασίας των προστατευόμενων μαρτύρων. Η διάταξη αυτή εμφανίστηκε στο νομοσχέδιο το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή στις 9 Φεβρουαρίου 2024 και το οποίο διέφερε σε τουλάχιστον σε 30 άρθρα σε σχέση με αυτό της δημόσιας διαβούλευσης.
Με την διάταξη του άρθρου 79 του νομοσχεδίου το οποίο κατατέθηκε στην Βουλή, προστέθηκε νέα παράγραφος (η παρ. 7) στο άρθρο 218 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας περί προστασίας μαρτύρων, η οποία προέβλεπε τα εξής:
«7. Η προσφορότητα και η αναγκαιότητα των μέτρων προστασίας εξετάζονται διαρκώς από τον αρμόδιο εισαγγελέα, ο οποίος δύναται, οποτεδήποτε, σε περίπτωση που έχουν επιβληθεί με διάταξή του να τα τροποποιήσει ή να τα ανακαλέσει ή σε διαφορετική περίπτωση να εισηγηθεί την τροποποίηση ή την ανάκλησή τους, όταν κατά την κρίση του διαφοροποιηθούν ή εκλείψουν οι λόγοι επιβολής τους.»
Η συζήτηση του νομοσχεδίου Φλωρίδη στην Επιτροπή Δικαιοσύνης της Βουλής
Η συζήτηση του νομοσχεδίου Φλωρίδη στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης & Δικαιοσύνης έγινε σε 4 συνεδριάσεις:
1) 12/02/2024 (βίντεο, πρακτικά)
2) 16/02/2024 (βίντεο Α' μέρος, Β' μέρος, πρακτικά)
3) 19/02/2024 (βίντεο, πρακτικά)
4) 20/02/2024 (βίντεο, πρακτικά)
Μπορείτε να βρείτε τον πλήρη σχολιασμό μας για την εικόνα της αντιπολίτευσης στις συνεδριάσεις της επιτροπής, στα άρθρα μας:
Στις συνεδριάσεις της Επιτροπής, το κύριο χαρακτηριστικό του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς, δηλαδή εκείνων που έφεραν τους κώδικες του 2019 και επέσπευσαν την υπόθεση Novartis, ήταν ότι απέτυχαν να παρουσιάσουν την συνολική εικόνα του τριτοκοσμικού νομοσχεδίου. Ήταν εμφανώς απροετοίμαστοι και αδιάβαστοι, παρά το γεγονός ότι είχαν τουλάχιστον 2,5 μήνες για να προετοιμαστούν. Δεν είχαν ως φαίνεται ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αυτούς ο ΠΚ και ο ΚΠΔ.
ΣΥΡΙΖΑ: Δεν ζήτησε απόσυρση του νομοσχεδίου
Στην επιτροπή Δικαιοσύνης της Βουλής όπου έγινε η επεξεργασία του νομοσχεδίου, συμμετείχαν εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ οι βουλευτές Σαρακιώτης, Ακρίτα, Ξανθόπουλος και Λινού.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ζήτησε την απόσυρση του νομοσχεδίου. Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Ιωάννης Σαρακιώτης (ο οποίος ήταν τότε Τομεάρχης Δικαιοσύνης) δεν έκανε καμία ουσιώδη εισήγηση. Ανέφερε δε λανθασμένα ότι ήταν η 9η τροποποίηση του ποινικού κώδικα ενώ επρόκειτο για την 14η. Μάλιστα, τον Δεκέμβριο του 2023, ο Σαρακιώτης έλεγε ότι η επερχόμενη αλλαγή θα είναι η 7η ενώ τον Ιανουάριο του 2024 ότι θα είναι η 8η.
Ήδη από 18 Δεκεμβρίου 2023 επισημάναμε στο twitter στον κύριο Σαρακιώτη ότι λέει ανακρίβειες αλλά για κάποιο λόγο εξακολούθησε να επιμένει σε αυτές.
Ο Σαρακιώτης συνέχισε την εισήγηση του ζητώντας αυτοκριτική (!!!) από τον Φλωρίδη για την αποτυχία των προηγούμενων αλλαγών αντί να ζητήσει την απόσυρση του νομοσχεδίου και να το καταγγείλει για επιστροφή στην Μεσαίωνα.
Κωμικοτραγική ήταν και η φωτογραφία από την "σύσκεψη" για το νομοσχέδιο που ανέβασε η Έλενα Ακρίτα και η οποία έδειχνε ότι δεν υπήρχε ίχνος σοβαρότητας. Μια "σύσκεψη" για ένα νομοσχέδιο 110 σελίδων, με μια αιτιολογική έκθεση 1.200 σελίδων, έγινε σε ένα άδειο τραπέζι.
ΣΥΡΙΖΑ: Καμία αναφορά στην διάταξη για τους προστατευόμενους μάρτυρες
Σε ό,τι αφορά στην επίμαχη διάταξη του άρθρου 79 του νομοσχεδίου για τους προστατευόμενους μάρτυρες, οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ στην Επιτροπή, Ακρίτα, Ξανθόπουλος, Σαρακιώτης και Λινού, όχι απλώς δεν ζήτησαν την απόσυρσή της αλλά δεν αναφέρθηκαν καν σε αυτήν.
Ήταν λες και η διάταξη δεν υπήρχε. Δεν μπορεί όμως να πέρασε απαρατήρητη διότι στην συνεδρίαση της 12ης Φεβρουαρίου 2024 ο Βουλευτής τότε της Ελληνικής Λύσης Παύλος Σαράκης αναφέρθηκε σε αυτήν από το βήμα. Ακόμα κι αν απουσίαζαν εκείνη την στιγμή οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ, δεν αναζήτησαν μετά να μάθουν τί ειπώθηκε στην επιτροπή? Τόση αδιαφορία?
Τώρα όμως χύνουν δάκρυα και εξαπολύουν κεραυνούς οι ίδιοι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ οι οποίοι μπορούσαν να τοποθετηθούν θεσμικά στην Βουλή για την επίμαχη διάταξη και να ζητήσουν την απόσυρσή της, αλλά δεν το έκαναν.
Τώρα, προτιμούν να τα γράφουν στο facebook και στο twitter, όπου δεν έχει κανένα νόημα. Όταν είχαν την δυνατότητα να το κάνουν θεσμικώς και αρμοδίως ενώπιον της Βουλής, δεν το έκαναν.
Η συζήτηση του νομοσχεδίου Φλωρίδη στην Ολομέλεια τς Βουλής
Η συζήτηση του νομοσχεδίυ Φλωρίδη στην Ολομέλεια της Βουλής έγινε σε 2 συνεδριάσεις:
1) 21/02/2024 (βίντεο, πρακτικά)
2) 22/02/2024 (βίντεο, πρακτικά)
Εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ μίλησαν οι εξής Βουλευτές:
- Ακρίτα Έλενα
- Αυλωνίτης Αλέξανδρος
- Γαβρήλος Γεώργιος
- Καλαματιανός Διονύσης
- Λινού Αθηνά
- Νοτοπούλου Αικατερίνη
- Ξανθόπουλος Θεόφιλος
- Παπαηλίου Γεώργιος
- Πούλου Γιώτα
- Σαρακιώτης Ιωάννης (εισηγητής)
- Φάμελλος Σωκράτης (πρόεδρος Κ.Ο.)
- Χρηστίδου Ραλλία
Όπως μπορείτε να μαντέψετε, η στάση του ΣΥΡΙΖΑ στην Ολομέλεια ήταν ίδια με την στάση που είχαν στην Επιτροπή. Δεν ζήτησαν την απόσυρση του νομοσχεδίου.
Στην Ολομέλεια μέχρι και οι Σπαρτιάτες ζήτησαν να αποσυρθεί το νομοσχέδιο, αλλά όχι ο ΣΥΡΙΖΑ. Την απόσυρση του νομοσχεδίου ζήτησαν Νέα Αριστερά, Πλεύση Ελευθερίας, ΝΙΚΗ, και Σπαρτιάτες.
Κατά την συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, ο ΣΥΡΙΖΑ επέμεινε στην ίδια στρατηγική: καμία αναφορά στο άρθρο 79 που τροποποιούσε το άρθρο 218 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Δεν ζήτησαν την απόσυρση της επίμαχης διάταξης.
Επίλογος
Το επίπεδο προστασίας μαρτύρων στην Ελλάδα είναι αντίστοιχο μιας τριτοκοσμικής χώρας. Μία κυβέρνηση με καθεστωτικές βλέψεις που λειτουργεί σε ένα περιβάλλον χωρίς θεσμικά αντίβαρα, μπορεί εύκολα να συντρίψει οποιαδήποτε προσπάθεια αποκάλυψης εγκλημάτων διαφθοράς. Το μόνο που χρειάζεται είναι 151 ψήφοι στην Βουλή.
Από την άλλη, η αντίληψη ότι οι πολίτες είναι ηλίθιοι και δεν θα μάθουν ποτέ την αλήθεια, στην εποχή της πληροφορίας, δεν μπορεί να συνιστά μακροπρόθεσμη στρατηγική για κανένα πολιτικό κόμμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για τις τροποποιήσεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Είναι βέβαιο ότι έχει επιδείξει ανάλογη στάση και σε τομείς τους οποίους δεν παρακολουθούμε. Μόνο ως άλλοθι λειτουργεί η δικαιολογία ότι κινούνται ανοργάνωτα και με προχειρότητα. Συμβαίνει κάτι βαθύτερο.
Ακολουθήστε μας στο BlueSky, στο mastodon, στο twitter και στο Facebook
Photo by Myriam Zilles on Unsplash
