Ακολουθήστε μας στο BlueSky, στο mastodon, στο twitter και στο Facebook
1. «Αφήστε την δικαιοσύνη να κάνει την δουλειά της»
Η Κυβέρνηση μεταχειρίζεται αυτό το επιχείρημα για να καλλιεργήσει στην κοινή γνώμη την ψευδή εντύπωση ότι τάχα η δικαστική εξουσία διενεργεί κάποια έρευνα και για πολιτικά πρόσωπα.
Η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος και το άρθρο 4 παρ. 1 του Ν. 3126/2003 (νόμος περί ευθύνης υπουργών) απαγορεύεται στην δικαστική εξουσία να κάνει οποιαδήποτε έρευνα για πρώην ή νυν μέλη της κυβέρνησης. Συνεπώς, η δικαιοσύνη κάνει την δουλειά της μόνο για ιδιώτες κι όχι και για πρώην ή νυν υπουργούς.
2. Ποιος μπορεί να ελέγξει ποινικές ευθύνες πρώην υπουργών?
Σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος, μόνο η Βουλή:
(α) μπορεί να ασκήσει ποινική δίωξη
(β) μπορεί να διενεργήσει οποιαδήποτε έρευνα
σε μέλος της κυβέρνησης, πρώην ή νυν.
Επομένως, η δικαστική εξουσία όχι μόνο απαγορεύεται να ασκήσει ποινική δίωξη σε μέλος της κυβέρνησης, πρώην ή νυν, αλλά επίσης απαγορεύεται να διενεργήσει οποιαδήποτε έρευνα για να εντοπίσει τυχόν ποινικές τους ευθύνες όπως για παράδειγμα να διενεργήσει αποδείξεις (πχ να τους πάρουν κατάθεση) και ανακριτικές πράξεις (πχ άρση τηλεφωνικού απορρήτου).
3. Κι αν «σκοντάψει» η δικαστική εξουσία σε ευθύνες μέλους της κυβέρνησης?
Αυτό θα συμβεί μόνο κατά τύχη και επ’ ευκαιρία άλλης έρευνας που γίνεται για ιδιώτες.
Εάν συμβεί αυτό τότε ο δικαστικός λειτουργός είναι υποχρεωμένος να μην κάνει καμία απολύτως έρευνα για το μέλος της κυβέρνησης και να διαβιβάσει την δικογραφία στη Βουλή. Ο ανακριτής για παράδειγμα, δεν μπορεί να πάρει κατάθεση από πρώην ή νυν υπουργούς ούτε και να ζητήσει πχ την άρση του τηλεφωνικού απορρήτου για να διαπιστώσει την τυχόν εμπλοκή τους σε ποινικά αδικήματα.
Ο νόμος δεν ορίζει ότι πρέπει πρώτα να σταλεί η δικογραφία στον Άρειο Πάγο και μετά ο Άρειος Πάγος να την διαβιβάσει στην Βουλή. Εξάλλου, και ο Άρειος Πάγος απαγορεύεται να κάνει τον οποιονδήποτε έλεγχο στην δικογραφία.
Η πρακτική αυτή, η οποία ακολουθήθηκε και στην υπόθεση των Τεμπών, βασίζεται σε μία εγκύκλιο του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου από το 2003 (ΕγκΕισΑΠ 4/2003) η οποία όμως δεν είναι νόμος. Οι δικαστικοί λειτουργοί δεν νομοθετούν.
Μάλιστα, η Ένωση Εισαγγελέων, με ανακοίνωσή της την 8η Απριλίου 2009 είχε αμφισβητήσει την συμβατότητα της Εγκυκλίου 4/2003 του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου με το Σύνταγμα και είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κάθε εισαγγελέας (ανεξαρτήτως βαθμού) όχι απλώς έχει τη νομική δυνατότητα, αλλά την υποχρέωση να διαβιβάσει ο ίδιος αμελλητί στη Βουλή κάθε στοιχείο που σχετίζεται με ενδεχόμενη ποινική ευθύνη υπουργού.
4. Δηλαδή, ο μοναδικός τρόπος για να ερευνηθούν ποινικές ευθύνες υπουργών είναι να σκοντάψει κατά τύχη η δικαστική εξουσία?
Όχι! Αυτό ίσως είναι το κρισιμότερο ζήτημα στην υπόθεση των Τεμπών. Για να ξεκινήσει η ποινική διερεύνηση μέλους της Κυβέρνησης δεν είναι προαπαιτούμενο να σκοντάψει (στο πλαίσιο της διερεύνησης άλλων προσώπων) η δικαστική εξουσία σε ενδείξεις κατά πρώην ή νυν υπουργού.
Αυτό όμως υπονοεί η Κυβέρνηση λέγοντας «αφήστε την δικαιοσύνη να κάνει την δουλειά της». Δημιουργεί την ψευδή εντύπωση ότι για να ερευνηθούν τυχόν ποινικές ευθύνες πρώην υπουργών της παράταξής της πρέπει πρώτα να «σκοντάψει» η δικαστική εξουσία σε στοιχεία που δείχνουν ποινική ευθύνη υπουργών και να διαβιβάσει την δικογραφία στην Βουλή. Ότι δήθεν για να ξεκινήσει η διαδικασία ποινικής ευθύνης υπουργών είναι προαπαιτούμενο να ξεκινήσει πρώτα από την δικαιοσύνη, η οποια τάχα πρέπει να στείλει κάποια δικογραφία στη Βουλή. Δημιουργεί την ψευδή εντύπωση ότι δήθεν είμαστε σε μια φάση αναμονής της ολοκλήρωσης της δικαστικής έρευνας, για ό,τι αφορά σε ποινικές ευθύνες υπουργών, ενώ τέτοια έρευνα όχι μόνο δεν γίνεται αλλά απαγορεύεται και να γίνει.
Η Βουλή μπορεί να ξεκινήσει οίκοθεν, με δική της πρωτοβουλία την ποινική διερεύνηση. Δεν είναι προαπαιτούμενο να στείλει πρώτα η δικαστική εξουσία μία δικογραφία στη Βουλή. Αυτό είναι πολύ κρίσιμο και αυτό ζητούν οι συγγενείς των θυμάτων. Μάλιστα, δεν είναι καν απαραίτητο να το ξεκινήσει η αντιπολίτευση. Μπορεί κάλλιστα να ξεκινήσει με πρωτοβουλία της κυβέρνησης.
Ας το δούμε με ένα παράδειγμα. Ας υποθέσουμε ότι έγινε ένα τηλεφώνημα σε έναν υφυπουργό στον οποίο είπαν να κάνει τα πάντα για να μπαζωθεί ο τόπος του εγκλήματος καθώς και ότι ο υφυπουργός έκανε πράξη αυτό που του είπαν να κάνει. Ας υποθέσουμε ότι ο μόνος τρόπος για να εντοπιστεί η ποινική του ευθύνη, είναι με την άρση του τηλεφωνικού απορρήτου του υφυπουργού. Αυτό όμως απαγορεύεται να το κάνει ο ανακριτής διότι μόνο η επιτροπή προκαταρκτικής εξέτασης της Βουλής μπορεί να διενεργεί έρευνα κατά μελών της Κυβέρνησης και κανείς άλλος. Επομένως, ο ανακριτής που ερευνά την υπόθεση των Τεμπών δεν θα σκοντάψει ποτέ σε ποινικές ευθύνες μέλους της κυβέρνησης και δεν θα στείλει ποτέ την δικογραφία στην Βουλή.
Αλλά ακόμα κι αν υποτεθεί ότι ο ανακριτής έχει κάποιες υποψίες κατά του υφυπουργού και ότι θα ήθελε να του κάνει μερικές ερωτήσεις για να καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα, πάλι εμποδίζεται διότι απαγορεύεται να εξετάσει τον υφυπουργό και να του πάρει κατάθεση. Οι απαγορεύσεις αυτές εξακολουθούν να ισχύουν ακόμα κι αν ο υφυπουργός του παραδείγματός μας, έπαψε να είναι πλέον υφυπουργός.
Άρα είναι σχεδόν αδύνατον να σκοντάψει ο ανακριτής σε ενδείξεις για ποινικές ευθύνες μέλους της Κυβέρνησης. Και η Κυβέρνηση προφανώς το γνωρίζει αυτό.
Συνοψίζοντας, υπάρχουν 2 τρόποι για να ερευνηθεί η ποινική ευθύνη μελών της Κυβέρνησης, πρώην ή νυν:
(α) Με διαβίβαση δικογραφίας στην Βουλή από τον ανακριτή
(β) Με πρωτοβουλία της Βουλής χωρίς την παρεμβολή δικαστικού λειτουργού
(κάντε "κλικ" στην παραπάνω εικόνα για να δείτε σε μεγέθυνση την ροή της ποινικής δίωξης μέλους της κυβέρνησης)
5. Τότε, ποιος διερευνά αυτήν την στιγμή τις ενδεχόμενες ευθύνες πρώην ή νυν υπουργών για τα Τέμπη?
Προς το παρόν, κανείς.
Το μόνο αρμόδιο όργανο για να κάνει οποιαδήποτε διερεύνηση (αποδείξεις και ανακριτικές πράξεις) τυχόν ποινικών ευθυνών πρώην ή νυν υπουργών είναι η επιτροπή προκαταρκτικής εξέτασης της Βουλής, η οποία συγκροτείται κατά το άρθρο 86 του Συντάγματος από τη Βουλή, ύστερα από πρόταση (κι όχι κατηγορητήριο) τουλάχιστον 30 βουλευτών.
Δηλαδή, μόνο η Βουλή και όχι η δικαιοσύνη, μπορεί να διερευνήσει τυχόν ποινικές ευθύνες Καραμανλή.
Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας Τέμπη: Όχι, η δικαιοσύνη ΔΕΝ κάνει έρευνα για τον Καραμανλή, ούτε είναι προαπαιτούμενο για να του ασκήσει δίωξη η Βουλή
6. Τότε τι δικογραφίες διαβιβάστηκαν στην βουλή?
Διαβιβάστηκαν δικογραφίες από μηνύσεις που κατέθεσαν οι συγγενείς των θυμάτων για το μπάζωμα. Από την στιγμή που στις μηνύσεις αυτές κατονομάζονται υπουργοί από τους συγγενείς, ο αρμόδιος δικαστικός λειτουργός είχε την υποχρέωση αφενός να μην κάνει οποιαδήποτε διερεύνηση των καταγγελιών ως προς τους υπουργούς και αφετέρου να διαβιβάσει αμελητί τις δικογραφίες στην Βουλή.
Τον Δεκέμβριο του 2023, οι συγγενείς των θυμάτων είχαν καταθέσει έγκληση («μήνυση») κατά μελών της κυβέρνησης για το μπάζωμα και ειδικότερα για τα αδικήματα της παράβασης καθήκοντος και της υπόθαλψης εγκληματία. Την Τρίτη 26 Μαρτίου 2024, η εισαγγελέας πλημμελειοδικών Λάρισας αρχειοθέτησε την έγκληση των συγγενών ενώ κάτι τέτοιο απαγορεύεται από το Σύνταγμα και τον νόμο περί ευθύνης υπουργών. Είχε την υποχρέωση να διαβιβάσει την δικογραφία στην Βουλή κι όχι να την αρχειοθετήσει.
Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας Τέμπη: Απόρριψη έγκλησης κατά Τριαντόπουλου για το μπάζωμα - Αδιανόητες καταστάσεις
Οι συγγενείς των θυμάτων έσωσαν την δικογραφία ασκώντας προσφυγή η οποία έγινε δεκτή από την εισαγγελέα εφετών Λάρισας. Όμως η δικογραφία δεν πήγε απευθείας στην Βουλή αλλά πέρασε πρώτα από τον Άρειο Πάγο. Κατά «σύμπτωση» η διαβίβαση της δικογραφίας ανακοινώθηκε στην Βουλή την Πέμπτη 23 Μαΐου 2024 δηλαδή μία ημέρα πριν κλείσει για τις Ευρωεκλογές της 9 ης Ιουνίου 2024. Η Βουλή διέκοψε τις εργασίες της επί εικοσαήμερο. Ήταν η 2 η μεγαλύτερη σε διάρκεια διακοπή εργασιών της Βουλής για εκλογές των τελευταίων 40 ετών.
Διαβάστε περισσότερα στα άρθρα μας Τέμπη: Τί γίνεται με την διαβίβαση στην Βουλή της δικογραφίας για το μπάζωμα? και Τέμπη: Κλείσιμο Βουλής & δικογραφία για το μπάζωμα - Ρεκόρ διακοπής των τελευταίων 40 ετών
7. Τι κάνει η Βουλή εάν η δικαστική εξουσία «σκοντάψει» σε τυχόν ποινικές ευθύνες μέλους της Κυβέρνησης?
Είτε η δικαστική εξουσία «σκοντάψει» σε ενδείξεις ποινικών ευθυνών είτε η Βουλή ξεκινήσει με δική της πρωτοβουλία την διερεύνηση, η πορεία είναι η ίδια.
(α) Αρχικά, πρέπει 30 βουλευτές να καταθέσουν πρόταση για την σύσταση επιτροπής προκαταρκτικής εξέτασης («προανακριτική») η οποία δεν μπορεί να αφορά γενικά και αόριστα σε διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών του υπουργού αλλά να αφορά σε συγκεκριμένα αδικήματα πχ στην διερεύνηση της διάπραξης του αδικήματος της υπόθαλψης. Πρόκειται περί πρότασης κι όχι περί κατηγορητηρίου όπως ανακριβώς υποστήριζε η κυβέρνηση.
(β) Εάν η πρόταση των 30 βουλευτών γίνει δεκτή από την Βουλή με πλειοψηφία τουλάχιστον 151 ψήφων (άρα, από την Κυβέρνηση), τότε με απόφαση της συγκροτείται ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης («προανακριτική»). Στην επιτροπή αυτή, την πλειοψηφία θα την έχει η κυβερνητική παράταξη, η οποία θα μπορεί να θέτει εμπόδια έρευνα πχ να μην καλεί μάρτυρες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν υπάρχει εμπιστοσύνη σε μια προανακριτική επιτροπή στην οποία την πλειοψηφία θα την έχει η κυβέρνηση.
Η προανακριτική επιτροπή κάνει διερεύνηση της υπόθεσης δηλαδή αποδείξεις (πχ εξέταση μαρτύρων κλπ) και ανακριτικές πράξεις (πχ άρση απορρήτου) και συγκεντρώνει αποδεικτικό υλικό για να αποφασιστεί εάν πρέπει να ασκηθεί ποινική δίωξη. Η επιτροπή αυτή κάνει αυτό που απαγορεύεται να κάνει η δικαιοσύνη, δηλαδή την διερεύνηση των υπουργικών αδικημάτων και την αξιολόγηση του αποδεικτικού υλικού. Για τον λόγο αυτό, παραπλανούν όσοι λένε δημοσίως ότι τάχα πρέπει να περιμένουμε τα συμπεράσματα της δικαστικής έρευνας. Απαγορεύεται στην δικαιοσύνη να ερευνήσει πρώην ή νυν μέλη της Κυβέρνησης. Μόνο η βουλή (δηλ. η Κυβέρνηση) μπορεί να το κάνει αυτό.
(γ) Η επιτροπή προκαταρκτικής εξέτασης («προανακριτική») καταρτίζει πόρισμα. Το πόρισμα πρέπει να είναι αιτιολογημένο και εισάγεται στην ολομέλεια της Βουλής, η οποία αποφασίζει με πλειοψηφία τουλάχιστον 151 ψήφων για την άσκηση ή μη δίωξης κατά του μέλους της Κυβέρνησης. Ουσιαστικά, αποφασίζει η Κυβέρνηση, η οποία έχει την πλειοψηφία των εδρών.
Άρα, για το έγκλημα των Τεμπών, η ΝΔ αποφασίζει αν θα συσταθεί επιτροπή προκαταρκτικής εξέτασης, η ΝΔ διερευνά τα αδικήματα και η ΝΔ θα αποφασίσει εάν θα ασκηθεί ποινική δίωξη. Ο ελεγχόμενος γίνεται ελεγκτής.
Εάν το πόρισμα υπερψηφιστεί τότε ανοίγει ο δρόμος για Ειδικό Δικαστήριο. Γίνεται κλήρωση για την συγκρότηση Δικαστικού Συμβουλίου (2 από το Συμβούλιο της Επικρατείας και 3 από τον Άρειο Πάγο) και την σύνθεση του Ειδικού Δικαστηρίου (6 μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και 7 μέλη του Αρείου Πάγου).
8. «Φέρτε κατηγορητήριο»
Στην συζήτηση της πρότασης δυσπιστίας τον Μάρτιο του 2024, ο Μητσοτάκης, ο Καραμανλής και πολλοί άλλοι βουλευτές καλούσαν την αντιπολίτευση να παρουσιάσει κατηγορητήριο. Το Σύνταγμα και ο Νόμος απαιτούν κατάθεση πρότασης κι όχι κατηγορητηρίου.
Ήταν παραπλανητικά όσα έλεγαν περί κατηγορητηρίου. Ουσιαστικά προκαλούσαν την αντιπολίτευση να κάνει το λάθος να φέρει πρόταση δίωξης ώστε να αρχειοθετήσουν την υπόθεση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ το 2024 «τσίμπησε» και έκανε το λάθος να παρουσιάσει ένα πρόχειρο έγγραφο το οποίο αποκάλεσε «κατηγορητήριο» αλλά ευτυχώς δεν το κατέθεσε.
9. Ε, τότε τι περιμένουμε? Να βρούμε 30 βουλευτές να καταθέσουμε κοινή πρόταση έστω κι αν την απορρίψει η Νέα Δημοκρατία
Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Στην περίπτωση που κατατεθεί πρόταση 30 βουλευτών και απορριφθεί τότε η υπόθεση αρχειοθετείται και παράγεται «περιορισμένο οιονεί δεδικασμένο» με αποτέλεσμα να απαγορεύεται οποιαδήποτε άλλη διερεύνηση.
Δηλαδή, εάν απορριφθεί από την παρούσα Βουλή η πρόταση, γίνουν εκλογές και αναδειχθεί μία Δημοκρατική Κυβέρνηση, δεν μπορεί να κάνει τίποτα ως προς την υπόθεση που αρχειοθετήθηκε. Θα παραμείνει στο αρχείο εκτός κι αν προκύψουν εντελώς νέα στοιχεία που να δικαιολογούν την ανάσυρσή της.
Αυτός είναι ο λόγος που οι εξαγγελίες από τον ΣΥΡΙΖΑ ότι θα καταθέσει πρόταση για σύσταση προανακριτικής είναι απολύτως επικίνδυνες για την δικαίωση των θυμάτων. Διότι η απόρριψή της θα οδηγήσει σε «θάψιμο» των ευθυνών.
Διαβάστε περισσότερα στα άρθρα μας Τέμπη - μπάζωμα: Ακατανόητη η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για προκαρκτική επιτροπή της Βουλής για το μπάζωμα και Τέμπη: Του κεφαλιού τους στον ΣΥΡΙΖΑ - Εξήγγειλαν προανακριτική επιτροπή χωρίς συνεννόηση με τους συγγενείς.
Για τους λόγους αυτούς δεν είναι στην σωστή κατεύθυνση η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για σύσταση προανακριτικής επιτροπής. Το ΠΑΣΟΚ μάλλον "βάζει πλάτη" στην Κυβέρνηση με την πρότασή του. Αφενός διότι περιορίζει τις ευθύνες για το μπάζωμα σε ένα και μόνο πλημμέλημα εις βάρος των εμπλεκόμενων υπουργών, ενώ οι συγγενείς, τους έχουν καταγγείλει στις μηνύσεις τους για περισσότερα και βαρύτερα αδικήματα. Αφετέτου διότι η προανακριτική επιτροπή θα έχει στην πλειοψηφία της ως μέλη τους βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας, δηλαδή όπως έγινε και στην εξεταστική επιτροπή, η οποία "δεν ήταν καλή στιγμή" κατά τον Μητσοτάκη. Γιατί τώρα να είναι καλή στιγμή? Τί έχει αλλάξει? Ποιο εχέγγυο εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας συντρέχει ως προς τους κυβερνητικούς βουλευτές, ότι στην προανακριτική θα φερθούν με γνώμονα την ανακάλυψη της αλήθειας κι όχι το "μπάζωμα" των ευθυνών? Σε τί βασίζει την εμπιστοσύνη που δείχνει ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στους κυβερνητικούς βουλευτές και τους καλεί να εξετάσουν την υπόθεση, εκείνοι τους οποίους τους καταγγέλει για συγκάλυψη? Πρόκειται για οξύμωρο. Οφείλει να το εξηγήσει στους συγγενείς και στην κοινωνία αυτό. Ταυτόχρονα όμως, η τυχόν αρχειοθέτηση της υπόθεσης θα σημάνει το οριστικό "μπάζωμά" της, λόγω της δημιουργίας δεδικασμένου.
10. «Δεν έχετε εμπιστοσύνη στην δικαιοσύνη»?
Αρχικά, η επιλογή της λέξης "δικαιοσύνη" είναι παραπλανητική και χρησιμοποιείται για να προκαλεί φόρτιση και δέος στους πολίτες ότι τάχα έχουν να κάνουν όχι με ανθρώπους αλλά με το ίδιο το ιδεώδες της δικαιοσύνης. Είναι μια οφθαλμαπάτη. Η οφθαλμαπάτη βασίζεται στην ταύτιση του θεσμού με τα πρόσωπα που τον υπηρετούν. Οι δικασικοί λειτουργοί δεν είναι η δικαιοσύνη. Ο θεσμός δεν είναι τα πρόσωπα.
Πρόκειται για την δικαστική εξουσία κι όχι για την δικαιοσύνη. Η δικαστική εξουσία είναι η μία από τις 3 εξουσίες που αναγνωρίζει το Σύνταγμα (νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική). Μάλιστα είναι η μόνη που δεν έχει άμεση ή έμμεση λαϊκή νομιμοποίηση διότι δεν εκλέγεται και η ηγεσία της επιλέγεται από την Κυβέρνηση.
Παρόλα αυτά ισχύει η αρχή ότι «και οι κρίνοντες κρίνονται». Αυτή είναι η βασική αρχή σε ένα κράτος δικαίου δηλαδή ο έλεγχος κάθε εξουσίας από τους πολίτες.
Τυφλή και εκ των προτέρων εμπιστοσύνη δεν νοείται σε καμία εξουσία κι όχι μόνο στην δικαστική. Το εάν εμπιστευόμαστε την δικαιοσύνη είναι ένα ερώτημα που τίθεται εκ του πονηρού και είναι μία μοντέρνα δήλωση νομιμοφροσύνης. Τέτοια ερωτήματα μόνο ένα καθεστώς μπορεί να θέτει, όπως γίνονταν την δεκαετία του ’60.
Αρχικά, όσοι το ρωτούν δεν διευκρινίζουν τι ακριβώς σημαίνει εμπιστοσύνη στην δικαιοσύνη.
Μήπως σημαίνει ότι οι δικαστικοί λειτουργοί εκδίδουν πάντοτε σωστές αποφάσεις και δεν κάνουν λάθη? Εάν είναι έτσι, τότε δεν έχουμε ανάγκη από ένδικα μέσα. Θα πρέπει όσοι έχουν τυφλή εμπιστοσύνη στην δικαιοσύνη να ζητήσουν την κατάργηση της έφεσης και της αναίρεσης. Να μην επανεξετάζεται καμία υπόθεση από ανώτερα δικαστήρια, τα οποία δεν έχουν λόγο ύπαρξης.
Μήπως σημαίνει ότι όλοι οι δικαστικοί λειτουργοί είναι αδέκαστοι, αμερόληπτοι και έντιμοι? Τότε να καταργηθεί η αίτηση εξαίρεσης δικαστών. Κακώς προβλέπει η δικονομία να ζητούν οι διάδικοι την εξαίρεση δικαστών από μία δίκη πχ επειδή είναι συγγενείς του κατηγορουμένου. Αφού είναι εκ των προτέρων έντιμοι και ανεπηρέαστοι τότε είναι προσβλητικό στην εντιμότητά τους να ζητά κανείς την εξαίρεσή τους.
Επιπλέον, αφού είναι εκ των προτέρων έντιμοι και αδέκαστοι και οφείλουμε όλο να τους εμπιστευόμαστε, τότε να καταργήσουμε τις εκλογές και να μας κυβερνούν οι δικαστικοί, οι οποίοι έχουν τεκμήριο εντιμότητας.
Σε αυτά τα παράλογα συμπεράσματα οδηγεί η δήλωση νομιμοφροσύνης περί εκ ανεπιφύλακτης και εκ των προτέρων εμπιστοσύνης στο πρόσωπο των δικαστικών λειτουργών.
Μήπως εννοούν ότι όλοι οι δικαστικοί λειτουργοί είναι ανεξάρτητοι και δεν επηρεάζονται από την Κυβέρνηση? Αυτό ούτε οι ίδιοι οι δικαστικοί λειτουργοί δεν το πιστεύουν.
Ο αείμνηστος αντεισαγγελέας εφετών Βασίλης Παπαδάκης είχε γράψει τον Απρίλιο του 1986 ένα άρθρο με τίτλο "Ο μύθος της ανεξαρτησίας" στην εφημερίδα της Ένωσης Εισαγγελέων «Εισαγγελικός Λόγος» (τεύχος 10) στο οποίο έγραφε:
«Ας το πούμε λοιπόν πρώτοι εμείς, καθαρά και χωρίς υπεκφυγές. Η Δικαιοσύνη ούτε ήταν ούτε είναι ανεξάρτητη, γιατί όταν το Σύνταγμα της χώρας από τη μία καθιερώνει τη διάκριση των τριών θεμελιακών λειτουργιών κι από την άλλη θεσπίζει την πλήρωση των ηγετικών θέσεων με Κυβερνητική επιλογή (άρθρο 90 παρ. 5 Σ) και ακολουθεί ακόμη ένα πλέγμα νομοθετικών ρυθμίσεων που περισφίγγουν μέχρις ασφυξίας την ελεύθερη δικαστική αναπνοή, είναι αστείο να ακούγονται τόσο υποκριτικοί, κενόλογοι κομπασμοί, και την ίδια ώρα να καταγγέλλονται δικαστές γιατί ... δεν αντιστέκονται»
Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας Πρ. Ένωσης Εισαγγελέων 1986: Η δικαιοσύνη ούτε ήταν ούτε είναι ανεξάρτητη
11. "Εμείς θεσπίσαμε την άρση τηλεφωνικού απορρήτου"
Λένε οι κυβερνητικοί στον δημόσιο λόγο ότι τάχα θέσπισαν την άρση τηλεφωνικού απορρήτου για να διευκολύνουν τον ανακριτή. Οι βουλευτές της αντιπολίτευσης που ακούνε αυτήν την παραπλάνηση την αφήνουν αναπάντητη διότι ούτε οι ίδιοι γνωρίζουν.
Πράγματι, με το άρθρο 44 του Ν. 5046/2023 τροποποιήθηκε το άρθρο 6 παρ. 1 του Ν. 5002/2022 ώστε να επιτρέπεται η άρση του απορρήτου των επικοινωνιών για τα αδικήματα του άρθρου 290ΠΚ περί επικίνδυνων παρεμβάσεων στην οδική συγκοινωνία και 291ΠΚ περί επικίνδυνων παρεμβάσεων στη συγκοινωνία μέσων σταθερής τροχιάς, πλοίων και αεροσκαφών.
Ποιος κατηγορείται για το αδίκημα αυτό και έγινε άρση του απορρήτου των επικοινωνιών του, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα? Ο σταθμάρχης! Για αυτόν έγινε η άρση του απορρήτου.
Έγινε άρση απορρήτου για άλλα πρόσωπα? Τα δημοσιεύματα δεν αναφέρουν κάτι.
Αλλά ακόμα κι αν έγινε άρση απορρήτου και για άλλα πρόσωπα, στηρίχθηκε η διαλεύκανση του εγκλήματος στην άρση του απορρήτου του τηλεφώνου του σταθμάρχη ή άλλων? Φυσικά και όχι.
Έγινε άρση του απορρήτου για πρώην υπουργούς? Φυσικά και όχι διότι απαγορεύεται στον ανακριτή να ερευνήσει μέλη της κυβέρνησης. Αλλά ακόμα κι αν επιτρέπονταν, ο νόμος δεν προβλέπει την άρση απορρήτου για παράβαση καθήκοντος 259ΠΚ ή για υπόθαλψη 231ΠΚ.
12. Γιατί έδωσε συνέντευξη τώρα ο Μητσοτάκης?
Η προφανής απάντηση είναι διότι πιέστηκε από την κινητοποίηση του κόσμου η οποία του έστειλε το μήνυμα ότι η κοινωνία δεν ξεχνά το έγκλημα των Τεμπών. Το μέγεθος της κινητοποίησης του κόσμου ήταν τέτοιο που έκανε την κυβέρνηση να καταλάβει ότι η κοινωνία δεν είναι σε ύπνωση και ότι διεκδικεί.
Η αλήθεια είναι ότι κανένα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν μπορεί να κινητοποιήσει τον κόσμο που κινητοποιούν οι συγγενείς των θυμάτων. Αυτούς φοβάται η Κυβέρνηση και ιδίως το ενδεχόμενο να εκφραστεί και πολιτικά αυτή η κινητοποίηση, κι όχι την αντιπολίτευση.
13. Ήταν ειλικρινής ο Μητσοτάκης?
Σε συνέντευξή του στον Σταύρο Θεοδωράκη στις 21 Μαρτίου 2023 (έναν μήνα περίπου μετά το έγκλημα) είπε κατηγορηματικά ότι είναι θεωρίες συνωμοσίας ότι υπήρχαν εύφλεκτα υλικά στο τρένο:
Στ. Θεοδωράκης: Ξέρετε υπάρχει μια παραφιλολογία για το εμπορικό τρένο και παρότι έχω μία πρώτη απάντηση με βάση τις δικές μας έρευνες θα ήθελα να το κάνω το ερώτημα: «Τι περιείχε το εμπορικό τρένο;». Δηλαδή η μεγάλη φωτιά είχε σχέση με την ουσία, με τα υλικά που μετέφερε;
Κυρ. Μητσοτάκης: Καμία. Το γνωρίζουμε αυτό πια με βεβαιότητα. Γνωρίζουμε ακριβώς τι μετέφερε το εμπορικό τρένο. Δεν υπήρχε τίποτα εύφλεκτο. Η σύγκρουση ήταν τόσο βίαιη και τόσο σφοδρή που προκάλεσε, αυτό μας λένε οι ειδικοί, μία πρώτη ανάφλεξη και προφανώς στη συνέχεια υπήρχαν εύφλεκτα υλικά -λάδια- τα οποία πήρανε φωτιά όταν έγινε η σύγκρουση. Άρα, σε αυτό θέλω να το απαντήσω κατηγορηματικά γιατί ξέρετε -όχι μόνο στη χώρα μας- πια παντού ευδοκιμούν οι θεωρίες συνωμοσίες. Δεν υπήρχε τίποτα ύποπτο στην εμπορική αμαξοστοιχία.
Στην συνέντευξη που έδωσε στον Αντώνη Σρόϊτερ στις 29 Ιανουαρίου 2025 επικαλέστηκε ότι έναν χρόνο μετά είχε πει ότι
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κάνετε λάθος. Η απάντηση έναν χρόνο μετά -και την έχω- στο ερώτημα αν υπάρχει το ενδεχόμενο να μετέφερε το τρένο κάτι ύποπτο, απαντάω: υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο και θα το βρει η Δικαιοσύνη. Τι θέλετε να πω παραπάνω από αυτό; Πού βλέπετε την αντίφαση; Όσο είχαμε παραπάνω στοιχεία, τόσο και εγώ προφανώς προσάρμοσα τις γνώσεις τις οποίες είχα για το συμβάν.
Η αλήθεια όμως είναι ότι έναν χρόνο μετά, στις 29 Μαρτίου 2024 κατά την συζήτηση της πρότασης δυσπιστίας, επέμεινε στο ότι είναι θεωρίες συνωμοσίας. Είπε ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής:
Είναι αλήθεια πάντως ότι δεν μιλήσαμε από την πρώτη στιγμή και με τρόπο συστηματικό για την τραγωδία και τα αίτιά της. Δεν μιλήσαμε όσο θα έπρεπε. Ναι, αναγνωρίζω ότι αυτό ήταν ένα σφάλμα, και δικό μας. Και πάνω σε αυτό το κενό πληροφόρησης «φύτρωσαν» σταδιακά τα πιο απίθανα σενάρια συνωμοσίας. Ενώ, μέσα στη γενική σύγχυση, κάποιοι επιτήδειοι φρόντισαν να ρίξουν τον σπόρο της αμφιβολίας -όχι μόνο προς την πολιτεία, τους θεσμούς- και προς την ίδια την Δικαιοσύνη. Κι εσείς το κάνατε σήμερα. [..] Και κακά τα ψέματα, ξέρετε, σε αυτή την πρόταση δυσπιστίας υπάρχει ένας πραγματικός συγγραφέας, αλλά είναι αυτός που δεν την υπέγραψε. Διότι υιοθετείτε εσείς όλες τις θεωρίες συνωμοσίας τις οποίες πρώτος διακίνησε ο κ. Βελόπουλος. Αυτός λείπει από την πρότασή σας. Απορώ γιατί δεν τον βάλατε να υπογράψει, αφού αυτός υπήρξε ο πρώτος διακινητής όλων των θεωριών αυτών.
Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας Τέμπη: Πίσω από τις λέξεις της πρότασης δυσπιστίας
Δεν μπορεί να ανασκευάσει και να ισχυριστεί ότι αποκαλούσε τότε ως θεωρίες συνωμοσίας άλλα περιστατικά πχ για 14ο ή 15ο βαγόνι διότι στην συγκεκριμένη περικοπή της ομιλίας του αναφέρθηκε στον Βελόπουλο, ο οποίος μιλούσε για ξυλόλιο. Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι αποκαλούσε θεωρία συνωμοσίας την ύπαρξη εύφλεκτης χημικής ύλης στο τρένο.
Κατόπιν, μεσολάβησαν οι ευρωεκλογές, η κατάρρευση των ποσοστών της ΝΔ και το θέμα ξεχάστηκε. Δεν επανέφερε το θέμα ο Μητσοτάκης όταν έμαθε την αλήθεια, όπως ανακριβώς λέει. Δεν έκανε κάποια ρητή και κατηγορηματική δήλωση ότι τελικά δεν είναι θεωρίες συνωμοσίας. Εξάλλου, εάν υπήρχε τέτοια δήλωση θα την είχαν ήδη διακινήσει στον δημόσιο διάλογο και θα την περιέφεραν παντού για να δείξουν ότι το είχε πει. Αντιστρόφως, γιατί να την κρύβει μία τέτοια δήλωση που τον θέτει εκτός του κάδρου της συνωμοσιολογίας?
14. Ο Κανονισμός της Βουλής έχει ασάφειες για την διαβίβαση δικογραφιών
Την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2025, η Όλγα Γεροβασίλη "έσωσε" την Κυβέρνηση λέγοντας ότι αφενός καμία δικογραφία δεν παραμένει σε συρτάρια του Προέδρου της Βουλής Τασούλα και ότι η δικογραφία για το μπάζωμα είχε ανακοινωθεί στην Βουλή και αφετέρου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε γνώση των εγγράφων και κατέληξε στο ότι δεν έπρεπε να καταθέσει πρόταση για προανακριτική.
Την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου 2025, με ανάρτησή της στο Facebook υπερασπίστηκε ακόμα περισσότερο την Κυβέρνηση και την όπλισε με επιχειρήματα λέγοντας:
Δύο αναγκαίες διευκρινίσεις με αφορμή τη συζήτηση που γίνεται τις τελευταίες ώρες σχετικά με την σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής για τον κ. Τριαντόπουλο:
1. Ουδέποτε είπα ότι ο κ. Τριαντόπουλος έκανε πλημμέλημα. Το αντίθετο είπα. Ότι θέλουμε να έρθουν περισσότερα στοιχεία, ώστε να ενισχυθεί η κατηγορία και να πάνε στον φυσικό δικαστή όσοι ευθύνονται για το έγκλημα των Τεμπών. Να μην πέσει κανείς στα μαλακά.
2. Οι σοβαρές δικογραφίες που φτάνουν στη Βουλή, ακόμα και οι συμπληρωματικές, οφείλουν να ανακοινώνονται στην ολομέλεια, γι’ αυτό πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστούν και οι ασάφειες του Κανονισμού της Βουλής. Διότι πίσω από τις ασάφειες αυτές δεν ανακοινώθηκαν με το άνοιγμα της Βουλής σοβαρά στοιχεία της δικογραφίας των Τεμπών.
Το επιχείρημα αυτό το εισέφερε ανέλπιστα στην αμυντική γραμμή της Κυβέρνησης η οποία το αξιοποίησε.
Η πραγματικότητα είναι ότι ουδεμία ασάφεια έχει ο Κανονισμός της Βουλής. Το άρθρο 153 παρ. 2 προβλέπει ότι:
Ο Πρόεδρος της Βουλής ανακοινώνει στην Ολομέλεια της Βουλής ή στο Τμήμα διακοπής των εργασιών της, αμέσως μετά την υποβολή τους, τα στοιχεία που διαβιβάζονται στη Βουλή, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 86 παρ. 2 εδ. β ́ του Συντάγματος.
Καθίσταται απολύτως ξεκάθαρο ότι ο Κανονισμός της Βουλής δεν αναφέρεται σε "δικογραφία" αλλά σε κάθε στοιχείο. Τέτοια στοιχεία ήταν και αυτά που διαβιβάστηκαν συμπληρωματικά. Με το εφεύρημα ότι υπάρχει δήθεν ασάφεια τα έκανε χειρότερα η κα. Γεροβασίλη διότι όπλισε την Κυβέρνηση με νέα επιχειρήματα.
15. Στον ΣΥΡΙΖΑ δεν ξέρουν τί τους γίνεται με την προανακριτική
Το χειρότερο όμως είναι ότι η Γεροβασίλη το πήγε κι ένα βήμα παραπέρα. Είπε ότι οι νομικοί του ΣΥΡΙΖΑ μελέτησαν την δικογραφία και τα πρόσθετα στοιχεία και θεώρησαν τότε ότι "ήταν πρόωρο να κάνουμε ενέργειες και θεωρήσαμε ότι έπρεπε να περιμένουμε μέχρι να έρθουν και άλλα στοιχεία".
Δηλαδή, η Γεροβασίλη ισχυρίστηκε ότι αφενός ο ΣΥΡΙΖΑ είχε γνώση των επιπλέον στοιχείων που διαβιβάστηκαν (αλλά δεν ανακοινώθηκαν) στην Βουλή και αφετέρου πως τότε έκριναν ότι δεν έπρεπε να ζητήσουν προανακριτική επιτροπή έχοντας ως βάση τα στοιχεία αυτά, τα οποία στοιχειοθετούσαν πλημμέλημα.
Εάν έχουν έτσι τα πράγματα τότε γιατί στις 11 Οκτωβρίου 2024, με βάση ακριβώς αυτά τα στοιχεία, ο Νίκος Παππάς εξήγγειλε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα ζητήσει προανακριτική?
Με άλλα λόγια, η Γεροβασίλη ισχυρίστηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καταλήξει πως δεν έπρεπε να κάνουν πρόταση για προανακριτική ενώ είχαν προαναγγείλει ότι θα καταθέσουν πρόταση για προανακριτική!!!
Δεν ήξερε η Γεροβασίλη ότι το κόμμα της είχε κάνει τέτοια εξαγγελία? Οποιαδήποτε απάντηση εκθέτει τον ΣΥΡΙΖΑ. Αν γνώριζαν ότι το κόμμα τους ανακοίνωσε τον Οκτώβριο του 2024 ότι θα έφερνε πρόταση για προανακριτική και τώρα λένε ότι είχαν αποφασίσει να μην ζητήσουν προανακριτική, τότε είναι ψεύτες. Εάν δεν το γνώριζαν τότε είναι επικίνδυνοι.
Είναι πέρα από προφανές ότι στον ΣΥΡΙΖΑ στερούνται σοβαρότητας και σίγουρα ότι δεν μπορούν να βασιστούν σε αυτούς ούτε η κοινωνία ούτε οι συγγενείς των θυμάτων.
16. Δεν υπάρχει εκτελεστικός του Συντάγματος νόμος και υπάρχει κίνδυνος παραγραφής
Διακινείται η ανακρίβεια ότι τάχα δεν υπάρχει εκτελεστικός του άρθρου 86 του Συντάγματος νόμος περί ευθύνης υπουργών κι ότι έτσι υπάρχει κίνδυνος παραγραφής.
Σημειώνεται ότι ήμασταν οι πρώτοι που τον Μάρτιο του 2024 είχαμε επισημάνει το ζήτημα αυτό, όταν κανείς άλλος δεν το είχε εντοπίσει.
Αφενός, εκτελεστικός νόμος υπάρχει και είναι ο Ν. 3126/2003. Αφετέρου, το ζήτημα είναι ότι δεν τροποποιήθηκε αναλόγως ώστε να εναρμονιστεί με την συνταγματική αναθεώρηση του 2019. Το θέμα είναι σύνθετο και το αναλύουμε στο άρθρο μας Τέμπη: Συγκάλυψη, Παραπληροφόρηση, Ευθύνη υπουργών, Βουλευτική ασυλία και Παραγραφή. Η εκτίμησή μας είναι ότι δεν τίθεται ζήτημα παραγραφής διότι:
(α) Το Σύνταγμα υπερισχύει του κοινού νόμου
(β) Η βούληση του συντακτικού νομοθέτη ήταν η απόλυτη κατάργηση της σύντομης αποσβεστικής προθεσμίας ("παραγραφή") κι όχι η μεταφορά της στον κοινό νόμο. Πολλώ δε μάλλον η καθιέρωση ευχέρειας στον κοινό νομοθέτη να θεσπίσει τέτοια αποσβεστική προθεσμία.
(γ) Δεν τίθεται ζήτημα αναδρομικής εφαρμογής ευμενέστερης ποινικής διάταξης διότι το άρθρο 86 του Συντάγματος δεν είναι διάταξη ουσιαστικού ποινικού δικαίου.
(δ) Η επίμαχη διάταξη του Ν. 3126/2003 έχει αυτοδικαίως και σιωπηρώς καταργηθεί με την δημοσίευση του ψηφίσματος με το οποίο τέθηκαν σε ισχύ οι αναθεωρημένες διατάξεις του Συντάγματος τον Νοέμβριο του 2019.
17. Αν διερεύνηση ευθυνών μελών της κυβέρνησης είναι καταδικασμένη τη δεδομένη στιγμή, τι επιλογές έχουν συγγενείς και κοινωνία?
Είναι δεδομένο ότι στην παρούσα φάση, η διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών μελών της κυβέρνησης μπορεί να γίνει μόνο υπό τις προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 86 του Συντάγματος, δηλαδή από την Βουλή. Χωρίς συνταγματική αναθεώρηση αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Η αναθεώρηση είναι χρονοβόρα, παίρνει 2 κοινοβουλευτικές περιόδους για να ολοκληρωθεί και προϋποθέτει ότι θα την κάνουν πολιτικοί σχηματισμοί που είναι ταγμένοι στην αναζήτηση της αλήθειας. Κάτι τέτοιο φαίνεται απίθανο. Συνεπώς, το νομικό πλαίσιο δεν πρόκειται να αλλάξει άμεσα.
Ακόμα όμως κι αν γίνουν εκλογές, πάλι δεν φαίνεται να αλλάζει κάτι λόγω του κατακερματισμού της αντιπολίτευσης, η οποία δεν συμφωνεί ούτε στα στοιχειώδη πχ κυβέρνηση ειδικού σκοπού για διερεύνηση ποινικών ευθυνών (το είχε κάνει η ΝΔ με τον Συνασπισμό και το ΚΚΕ το 1989 για να ασκήσουν δίωξη στον Ανδρέα Παπανδρέου).
Η μόνη δύναμη που μπορεί να συγκροτήσει πλειοψηφικό ρεύμα στην κοινωνία, στην παρούσα φάση, είναι οι συγγενείς των θυμάτων.
Διαβάστε το άρθρο μας Τέμπη: Μόνη ελπίδα οι συγγενείς και η κοινωνία
18. Δεν μπορούν οι συγγενείς να απευθυνθούν απευθείας σε ευρωπαϊκά δικαστήρια για να βρουν το δίκιο τους?
Η σύντομη απάντηση είναι ΟΧΙ
Οι συγγενείς των θυμάτων επιδιώκουν την ποινική καταδίκη των εμπλεκομένων ιδιωτών αλλά και των εμπλεκομένων πολιτικών προσώπων.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) δεν έχει καμία σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ελέγχει τα συμβαλλόμενα κράτη για παραβάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Επιλαμβάνεται όταν έχουν εξαντληθεί τα εγχώρια ένδικα βοηθήματα και μέσα. Αλλά ακόμα και όταν επιλαμβάνεται δεν έχει ποινική δικαιοδοσία επί των συμβαλλομένων κρατών, δηλαδή δεν μπορεί να εκδικάσει μία υπόθεση ούτε να καταδικάσει τα εμπλεκόμενα πρόσωπα.
Με λίγα λόγια, εάν δεν εξαντλήσουν πρώτα όλα τα εγχώρια μέσα, οι συγγενείς δεν μπορούν να απευθυνθούν στο ΕΔΔΑ. Αλλά ακόμα κι αν απευθυνθούν δεν θα επιτύχουν την ποινική καταδίκη των εμπλεκομένων προσώπων, ούτε των πολιτικών.
Εάν για παράδειγμα οι συγγενείς των θυμάτων θεωρούν ότι κάποιο πρώην ή νυν μέλος της κυβέρνησης έχει ποινικές ευθύνες για τα Τέμπη, το ΕΔΔΑ δεν μπορεί να το δικάσει και να το καταδικάσει σε ποινές φυλάκισης ή κάθειρξης. Δηλαδή, ποινική δικαιοδοσία στην Ελλάδα, ασκούν αποκλειστικά τα ελληνικά ποινικά δικαστήρια. Το ΕΔΔΑ ελέγχει κράτη κι όχι πρόσωπα. Σημειωτέον ότι η όποια χρηματική κύρωση επιβάλλεται από το ΕΔΔΑ, επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό κι όχι τον λειτουργό που προκάλεσε την καταδίκη.
Σε ό,τι αφορά στον Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, είναι ανεξάρτητο όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρμόδιο για την καταπολέμηση των εγκλημάτων κατά του προϋπολογισμού της Ένωσης. Ωστόσο ούτε αυτή έχει ποινική δικαιοδοσία στην Ελλάδα. Τα ελληνικά ποινικά δικαστήρια παραμένουν αρμόδια. Εάν μάλιστα κάποιο εμπλεκόμενο πρόσωπο έχει την ιδιότητα του μέλους της κυβέρνησης (πρώην ή νυν) εφαρμόζεται κανονικά για αυτόν η διαδικασία του άρθρου 86 του Συντάγματος.
Είναι ο τρόπος με τον οποίο "ενταφιάστηκαν" οι ευθύνες για την σύμβαση 717. Το ΠΑΣΟΚ στις 13 Νοεμβρίου 2023 και ο ΣΥΡΙΖΑ στις 15 Νοεμβρίου 2023 κατέθεσαν προτάσεις για την σύσταση προανακριτικής επιτροπής κατά το άρθρο 86 του Συντάγματος κατά Σπίρτζη, Καραμανλή, Χατζηδάκη και Χρυσοχοΐδη. Οι προτάσεις αυτές, βασισμένες στις δικογραφίες της Ευρωπαίας Εισαγγελέως, συζητήθηκαν στην Ολομέλεια της Βουλής στις 24 Νοεμβρίου 2023 οπότε και καταψηφίστηκαν. Με τον τρόπο αυτό, αρχειοθετήθηκαν αυτές οι υποθέσεις και παρήχθη περιορισμένο οιονεί δεδικασμένο δηλαδή, ακόμα κι αν αλλάξει η κυβέρνηση μετά από εκλογές, δεν μπορεί να γίνει νέα πρόταση για σύσταση προανακριτικής επιτροπής. Τέλος!
19. Δεν είχε συσταθεί ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ (update 23.02.2025)
Μία ημέρα μετά το έγκλημα των Τεμπών, την Τετάρτη 1η Μαρτίου 2023, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε την σύγκρότηση "ανεξάρτητης και υπερκομματικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων" ("επιτροπή Γεραπετρίτη") λέγοντας:
[..] ζήτησα να προχωρήσει γρήγορα στη σύσταση ανεξάρτητης και υπερκομματικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, που θα εξετάσει πλήρως τα αίτια του δυστυχήματος. Αλλά θα εξετάσει και τις διαχρονικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των σιδηροδρομικών έργων.
Γιατί χρειάστηκε η σύσταση μιας ad hoc επιτροπής? Μόλις ένα μήνα πριν το έγκλημα των Τεμπών, Ιανουάριο του 2023, με τον Ν. 5014/2023 είχε συσταθεί ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Γιατί λοιπόν δεν ανέλαβε αμέσως μία έρευνα στο πεδίο ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ και χρειάστηκε η συγκρότηση μιας ad hoc επιτροπής η οποία μάλιστα δεν πήγε καν να ερευνήσει στο πεδίο του συμβάντος?
Ο Γεραπετρίτης, ο οποίος δήθεν ανέλαβε Υπουργός Μεταφορών, σε συνέτευξη τύπου που έδωσε την Τετάρτη 8 Μαρτίου 2023 ισχυρίστηκε ότι (32':45"):
"Τέλος, θα δρομολογηθεί και η σύσταση του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών & Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων. Θυμίζω ότι στο τέλος του Ιανουαρίου του 2023 ψηφίστηκε ένα ολόκληρο νομοθετικό πλαίσιο για τα ζητήματα αυτά. Θα ενεργοποιηθεί στο αμέσως επόμενο διάστημα
Ισχυρίστηκε δηλαδή ότι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ δεν έχει συσταθεί. Βέβαια, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Ο οργανισμός είχε ήδη νομίμως συσταθεί με το άρθρο 3 παρ. 1 του Ν. 5014/2023 σύμφωνα με το οποίο:
Συστήνεται αυτοτελής δημόσια υπηρεσία διερεύνησης ατυχημάτων και ασφάλειας μεταφορών, εποπτευόμενη από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, με την επωνυμία «Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών», εφεξής καλούμενος «Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ.», ο οποίος είναι αρμόδιος για τη διερεύνηση των αεροπορικών ατυχημάτων πολιτικής αεροπορίας και των σιδηροδρομικών ατυχημάτων και την επίτευξη και διατήρηση της ασφάλειας στις μεταφορές.
Τί ακριβώς θα δρομολογούσε ο Γεραπετρίτης, αφού ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ είχε ήδη συσταθεί? Δεν απαιτούνταν άλλη συστατική πράξη ούτε και προβλέπονταν η έκδοση τέτοιας στον Ν. 5014/2023.
Ανακριβής ήταν και ο ισχυρισμός ότι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ δεν είχε διοίκηση. Πράγματι δεν είχε διοριστεί νέα διοίκηση. Όμως, κατά το άρθρο 50 παρ. 3 του Ν. 5014/2023, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ είχε μεταβατική διοίκηση την διοίκηση της Επιτροπής Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων η οποία δεν ήταν επιτροπή φάντασμα αλλά επιτροπή η οποία λειτουργούσε κανονικά.
Γιατί λοιπόν η μεταβατική διοίκηση δεν παρενέβη για το έγκλημα των Τεμπών? Η σημαντικότερη υπηρεσία την οποία θα μπορούσε να προσφέρει ήταν να διασφαλίσει ότι θα μείνει ανέπαφο το πεδίο του εγκλήματος. Η επιτροπή διερεύνησης αεροπορικών ατυχημάτων η οποία ήταν η μεταβατική διοίκηση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, είχε την εμπειρία να κρίνει ότι έπρεπε να μην γίνει το μπάζωμα και ξεμπάζωμα του πεδίου.
Η πρόωρη ανακοίνωση από τον Πρωθυπουργό ότι θα συγκροτηθει ad hoc επιτροπή (επιτροπή Γεραπετρίτη) ουσιαστικά ανέκοψε την όποια πρωτοβουλία μπορούσε να πάρει η μεταβατική διοίκηση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Με την ανακοίνωση της επιτροπής Γεραπετρίτη την επομένη του εγκλήματος, ο Πρωθυπουργός έθεσε εκτός τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ και εξασφάλισε την απουσία του από το πεδίο. Δηλαδή, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός κανόνισε τις αρμοδιότητες. Κατέστησε αναρμόδιο τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ και αρμόδια την επιτροπή Γεραπετρίτη .
Το πιθανότερο είναι ότι η άμεση παρουσία του ΕΟΔΑΣΑΑΜ στο πεδίο θα απέτρεπε το μπάζωμα και το ξεμπάζωμα. Η επιτροπή Γεραπετρίτη δεν πήγε καν στο πεδίο και έκανε την έρευνα από το γραφείο. Μια αρκετά βολική σύμπτωση που εξυπηρέτησε την αλλοίωση του πεδίου του εγκλήματος.
Η πράξη συγκρότησης της επιτροπής Γεραπετρίτη δημοσιεύτηκε τα ξημερώματα της Δευτέρας 7 Μαρτίου 2023. Την πράξη αυτή ομως δεν την υπέγραψε ο Γεραπετρίτης, διότι δεν ήταν Υπουργός Μεταφορών αλλά ο μετακλητός Γενικός Γραμματέας του Υπ. Μεταφορών Ιωάννης Ξιφαράς.
Μάλιστα, δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Ξιφαράς υπέγραφε απόφαση συγκρότησης ad hoc επιτροπής. Στο παρελθόν είχε συστήσει τριμελή Επιτροπή για τη διερεύνηση συνθηκών επέλευσης του δυστυχήματος που έλαβε χώρα την 16.11.2021 στο δίκτυο της ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε. και την υποβολή σχετικού πορίσματος στον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών. Πρόκειται για το δυστύχημα στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο που είχε κοστίσει την ζωή σε έναν εργάτη.
Διαβάστε περισσότερα για το θέμα στο άρθρο μας από τον Μάρτιο του 2023 Τέμπη: Σκιώδης Υπουργός & Σκιώδης Επιτροπή.
20. Ο Γεραπετρίτης ως Υπουργός Μεταφορών (update 23.02.2025)
Μία ημέρα μετά το έγκλημα των Τεμπών, την Τετάρτη 1η Μαρτίου 2023, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι "Μεταβατικός Υπουργός", μέχρι τις εθνικές εκλογές, ορίζεται ο Υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης.
Η σύντομη απάντηση είναι ότι ο Γεραπετρίτης ουδέποτε διορίστηκε Υπουργός Μεταφορών.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα (Σ37 παρ. 1) για τον διορισμό και την παύση υπουργού απαιτείται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος το οποίο προκαλεί ο Πρωθυπουργός. Συνταγματικά προβλεπόμενος ρόλος που να λέγεται "μεταβατικός Υπουργός" ή κάτι αντίστοιχο πολύ απλά δεν υπάρχει. Όλοι οι Υπουργοί είναι "κανονικοί" και με πλήρεις αρμοδιότητες. Τα επίθετα "μεταβατικός" κλπ είναι έννοιες εκτός του Συντάγματος που τις έχει εφεύρει το πολιτικό σύστημα.
Την Πέμπτη 2 Μαρτίου 2023, με Προεδρικό Διάταγμα παραιτήθηκε Κ. Αχ. Καραμανλής (ΦΕΚ Α 46/02.03.2023). Με μια λεπτομέρεια όμως: ΔΕΝ δημοσιεύτηκε Προεδρικό Διάταγμα διορισμού του Γεραπετρίτη ως (έστω "μεταβατικού") Υπουργού Μεταφορών. Δεν νοείται και δεν είναι νόμιμη η ανάληψη καθηκόντων Υπουργού χωρίς Προεδρικό Διάταγμα διορισμού του. Δεν νοείται, νομικά, ο διορισμός υπουργού με προφορική εντολή Πρωθυπουργού. Ούτε καν επί Βασιλευόμενης Δημοκρατίας δεν νοούνταν κάτι τέτοιο. Με απλά λόγια, ο Γεραπετρίτης ΔΕΝ ανέλαβε Υπ. Μεταφορών. Ούτε καν μεταβατικός. Ήταν ένας σκιώδης Υπουργός Μεταφορών.
Διαβάστε περισσότερα για το θέμα στο άρθρο μας από τον Μάρτιο του 2023 Τέμπη: Σκιώδης Υπουργός & Σκιώδης Επιτροπή.
21. Η αργοπορημένη διαβίβαση της μήνυσης της Ευδοκίας στην Βουλή και η Εγκύκλιος 4/2003 του Εισ. του Αρείου Πάγου (update 23.02.2025)
Την Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2025, ο αντιπρόεδρος της Βουλής Βασίλειος Βιλιάρδος ανακοίνωσε ότι (πρακτικά σελ. 336) ο Υπουργός Δικαιοσύνης, διαβίβασε στη Βουλή, σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος και το Ν. 3126/2003 την 18.02.2025 ποινική δικογραφία που αφορά στους
1) Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη
2) πρώην Υπ. Μεταφορών Κωνσταντίνο Καραμανλή
3) πρώην Υπ. Μεταφορών Χρήστο Σπίρτζη
4) πρώην Υπ. Μεταφορών Μιχαήλ Χρυσοχοΐδη
5) πρώην Υφυπ. αρμόδιο για θέματα Μεταφορών του Υπ. Μεταφορών Μιχαήλ Παπαδόπουλο
6) πρώην Υφυπ. αρμόδιο για θέματα Υποδομών του Υπ. Μεταφορών Γεώργιο Καραγιάννη
7) πρώην Υφυ. Μεταφορών Νικόλαο Μαυραγάνη
8) πρώην Υπ. Επικρατείας και εκτελούντα χρέη Υπ. Μεταφορών Γεώργιο Γεραπετρίτη.
Η επιζήσασα πολυτραυματίας του εγκλήματος των Τεμπών Ευδοκία Τσαγκλή επιβεβαίωσε με ανάρτησή της, την Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2025, στο twitter, επιβεβαίωσε ότι η δικογραφία αυτή αφορούσε σε μήνυση την οποία είχε καταθέσει πριν από ενάμιση χρόνο:
Δικιά μου είναι η μήνυση, με ημερομηνία 30/08/2023. Είναι η πρώτη μήνυση που περιλαμβάνει το μπάζωμα και έχουν στηρίξει συνυπογράφοντας μέσω GOV χιλιάδες άνθρωποι γιατί από την αρχή πίστεψαν ορθές θέσεις, που τελικά επιβεβαιώνονται. (την έχω 2 χρόνια στα links μου, 2 λεπτά θα σας πάρει)
Γιατί χρειάστηκε να περάσει 1,5 έτος για να διαβιβαστεί η δικογραφία στη Βουλή ενώ το άρθρο 86 παρ. 2 του Συντάγματος επιβάλλει την "αμελλητί" διαβίβαση?
Παραδόξως, η δημοκρατική αντιπολίτευση δεν το ανέδειξε το θέμα. Ούτε η Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία είχε ανεβάσει την ένταση για τις "δικογραφίες στα συρτάρια" του Προέδρου της Βουλής.
Το ανεδειξε μόνο το Κίνημα Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη, ο οποίος έκανε την Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2025, στο twitter, την εξής ανάρτηση:
Χθες ήρθε στη Βουλή μία ακόμη δικογραφία για τα Τέμπη. Οι βουλευτές του Κινήματος Δημοκρατίας επισκόπησαν σήμερα τη δικογραφία και διαπίστωσαν πως πρόκειται για τη μήνυση της Ευδοκίας Τσαγκλή για κακουργηματικές πράξεις εναντίον όλων όσοι εμπλέκονται στο έγκλημα των Τεμπών. (Μητσοτάκης, Καραμανλής, Γεραπετρίτης, Σπίρτζης κ.α). Πότε υπέβαλε τη μήνυση η @evdokeah; Στις 30/8/2023. Γιατί κλειδώθηκε η μήνυση στα συρτάρια της Δικαιοσύνης; Γιατί δεν διαβιβάστηκε αμελλητί στη Βουλή, όπως ορίζει το άρθρο 86 του Συντάγματος; Ποιος αποφάσισε να αντιγράψει τις πρακτικές του Κώστα Τασούλα; Θα το διερευνήσει η κα. Αδειλίνη;
Στο ίδιο κλίμα και η Βουλευτής του Κινήματος Δημοκρατίας Θεοδώρα Τζάκρη έκανε την Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2025, στο twitter, την εξής ανάρτηση:
Από τον Αύγουστο του 2023 έχει υποβληθεί απο έχουσα έννομο συμφέρον πολίτη μήνυση κατά των Κυριάκου Μητσοτάκη, Κωνσταντίνου Καραμανλή του Αχιλλέως Χρήστου Σπίρτζη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, Μιχαήλ Παπαδόπουλου, Γεωργίου Καραγιάννη, Γεωργίου Μαυραγάνη, Γεωργίου Γεραπετρίτη κλπ, για σωρεία εγκλημάτων, η οποία μαζί με την σχετική δικογραφία με βάση το Σύνταγμα θα έπρεπε να έχει προωθηθεί στην Βουλή αμελλητί απο τις δικαστικές αρχές της Λάρισας. Η μήνυση όμως και η σχετική δικογραφία έφτασε στην Βουλή μόλις χθες. Δηλαδή 1,5 χρόνο μετά. Η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, η κ. Αδειλίνη, η οποία παραπονείται ότι η δικαιοσύνη λοιδωρείται άδικα οφείλει να διερευνήσει και να μας απαντήσει αυθωρεί και παραχρήμα γιατί η μήνυση δεν διαβιβάστηκε αμελλητί στη Βουλή.
Αν και το Κίνημα Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη έχει κάνει σημαντικές παρεμβάσεις το τελευταίο διάστημα για τα Τέμπη, όπως η κατάθεση τροπολογίας για την σύντομη "παραγραφή" η οποία δεν καταργήθηκε από τον Ν. 3126/2003 μετά την συνταγματική αναθεώρηση, αντιμετωπίζει το θέμα των Τεμπών αποσπασματικά.
Μία πτυχή που επείγει να αναδειχθεί, σε ό,τι αφορά στην καθυστέρηση της αμελλητί διαβίβασης δικογραφιών, είναι η εγκύκλιος του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ΕγκΕισΑΠ 4/2003 (βλ. και ερώτημα 3).
Ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Δημήτριος Λινός, με την υπ' αρ. 4/2003 Εγκύκλιο του, υποχρέωσε τους δικαστικούς λειτουργούς να διαβιβάζουν πρώτα στον Άρειο Πάγο τις δικογραφίες αντί να τις διαβιβάζουν οι ίδιοι απευθείας στη Βουλή.
Επισημαίνεται ότι οι Εγκύκλιοι του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου δεν είναι νομοθεσία. Θα ήταν αντίθετο στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών (άρθρο 26 του Συντάγματος) να νομοθετεί ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου διότι η Βουλή είναι το όργανο το οποίο νομοθετεί και όχι η Δικαστική Εξουσία. Η Ένωση Εισαγγελέων, με ανακοίνωσή της την 8η Απριλίου 2009 είχε αμφισβητήσει την συμβατότητα της Εγκυκλίου 4/2003 του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου με το Σύνταγμα και είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κάθε εισαγγελέας (ανεξαρτήτως βαθμού) όχι απλώς έχει τη νομική δυνατότητα, αλλά την υποχρέωση να διαβιβάσει ο ίδιος αμελλητί στη Βουλή κάθε στοιχείο που σχετίζεται με ενδεχόμενη ποινική ευθύνη υπουργού.
Η διαδικασία της "αμελλητί" διαβιβασης δεν φαίνεται να είναι και τόσο "αμελλητί". Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται η ροή της δικογραφίας μέχρι να περιέλθει σε γνώση των βουλευτών:
Ο νόμος ή το Σύνταγμα δεν καθορίζουν ρητά την παραπάνω διαδικασία. Την διαβίβαση στον Άρειο Πάγο την "νομοθέτησε" ο Άρειος Πάγος. Η διαβίβαση από τον Άρειο Πάγο προς το Υπ. Δικαιοσύνης δεν προβλέπεται ρητά αλλά υπονοείται στο άρθρο 153 παρ. 2 του Κανονισμού της Βουλής το οποίο ορίζει ότι:
Τα πρωτότυπα των στοιχείων παραμένουν προς φύλαξη στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στη Βουλή διαβιβάζονται, σε σφραγισμένο φάκελο, κεκυρωμένα αντίγραφα των στοιχείων αυτών, αριθμημένα κατ’ αύξοντα αριθμό και καταγεγραμμένα σε κατάσταση.
Η ανακοινωση κάθε στοιχείου στην Ολομέλεια της Βουλής προβλέπεται επίσης στο άρθρο 153 παρ. 2 του Κανονισμού της Βουλής (βλ. ερώτημα 14).
22. Η "αιτιώδης συνάφεια" της σύμβασης 717 και του εγκλήματος των Τεμπών (update 24.02.2025)
Ένα δημοφιλές κυβερνητικό επιχείρημα είναι ότι δεν υπήρχε αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της μη ολοκλήρωσης της σύμβασης 717 και του αποτελέσματος της σύγκρουσης των 2 τρένων και του θανάτου των επιβατών.
Ο αντικειμενικός αιτιώδης σύνδεσμος (ή αιτιώδης συνάφεια) ασχολείται με το εάν η συμπεριφορά του δράστη προκάλεσε αιτιωδώς το αποτέλεσμα. Δηλαδή, εάν το συγκεκριμένο αποτέλεσμα είχε ως αιτία του την συμπεριφορά του δράστη ώστε κατ' επέκταση να υπέχει ποινική ευθύνη.
Η συμπεριφορά του δράστη μπορεί να είναι είτε πράξη (έκανε κάτι) είτε παράλειψη (δεν έκανε κάτι που ήταν επιβεβλημένο να κάνει).
Ο αιτιώδης σύνδεσμος εντοπίζεται διά της αφαιρέσεως. Για παράδειγμα, εάν ο Α πυροβόλησε κατά του Β και αυτός πέθανε, για να εντοπίσουμε εάν υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος πρέπει να σκεφτούμε ως εξής: "Αν αφαιρέσουμε τον πυροβολισμό, αφαιρείται και το αποτέλεσμα?". Εάν η απάντηση είναι θετική τότε υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος. Δεν είναι πάντοτε τόσο ευχερές και απλό ζήτημα.
Στο έγκλημα των Τεμπών, υπάρχουν υπόνοιες για πρώην ή νυν μέλη της κυβέρνησης, ότι τέλεσαν εγκλήματα δια παραλείψεως δηλαδή ότι προκάλεσαν το αποτέλεσμα όχι με κάποια πράξη τους αλλά με την απραξία τους διότι δεν έπραξαν ό,τι ήταν επιβεβλημένο να κάνουν ώστε να ολοκληρωθεί η σύμβαση 717. Ταυτόχρονα, είχαν ιδιαίτερη νομική υποχρέωση κατά το άρθρο 15 του ποινικού κώδικα να πράξουν προς αποτροπή του αποτελέσματος.
Ο αντικειμενικός αιτιώδης σύνδεσμος (αιτιώδης συνάφεια) στα εγκλήματα παραλείψεως εμφανίζεται με την μορφή της υποθετικής αιτιότητας. Σύμφωνα με αυτήν, για να εντοπίσουμε εάν υπάρχει αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της παράλειψης και του εγκληματικού αποτελέσματος θα πρέπει να κάνουμε τον εξής συλλογισμό: "Με πιθανότητα που προσεγγίζει την βεβαιότητα, εάν ο δράστης είχε ενεργήσει, το αποτέλεσμα θα είχε αποτραπεί?".
Επομένως, ήδη το ποινικό δίκαιο ορίζει ότι όταν πρόκειται για έγκλημα παράλειψης γίνεται πιθανολόγηση η οποία προσεγγίζει μεν την βεβαιότητα αλλά δεν ταυτίζεται με αυτήν.
Επομένως, για την ύπαρξη ευθυνών πρώην ή νυν μελών της Κυβέρνησης, απαιτείται και αρκεί η πιθανολόγηση ότι εάν είχαν πράξει ό,τι ήταν επιβεβλημένο να πράξουν για την ολοκλήρωση της σύμβασης θα υπήρχε υψηλή πιθανότητα που προσεγγίζει την βεβαιότητα να είχαν αποτραπεί η σύγκρουση των δύο τρένων και ο θάνατος των επιβατών.
Επομένως, στον ισχυρισμό των στελεχών της Κυβέρνησης ότι τάχα ακόμα κι αν είχε ολοκληρωθεί η σύμβαση 717 δεν είναι βέβαιο ότι θα είχαν αποτραπεί η σύγκρουση και ο θάνατος, η απάντηση είναι ότι εκ του νόμου δεν απαιτείται βεβαιότητα αλλά πιθανότητα που προσεγγίζει την βεβαιότητα. Όσοι πιθανολογούν, ορθά πράττουν. Και το δικαστήριο έτσι θα κάνει.
23. "Αθωώνετε τον σταθμαρχη αν μιλάτε για ευθύνες της κυβέρνησης" (update 24.02.2025)
Ακόμα ένας δημοφιλής κυβερνητικός ισχυρισμός είναι ότι όποιος κάνει λόγο για τυχόν ποινικές ευθύνες μελών της κυβέρνησης, ταυτόχρονα είναι σαν να αθωώνει τον σταθμάρχη και να ισχυρίζεται ότι δεν είχε ευθύνη.
Πρόκειται για ένα παραπλανητικό σόφισμα. Αυτό που επιχειρούν να κάνουν είναι να πουν ότι η ποινική ευθύνη του σταθμάρχη αυτομάτως αποκλείει την περίπτωση να ευθύνονται κι άλλα πρόσωπα.
Σε οποιοδήποτε έγκλημα, η ύπαρξη μίας αιτίας που προκάλεσε το αποτέλεσμα, δεν αποκλείει την ύπαρξη κι άλλων αιτίων. Στο ποινικό δίκαιο δεν αποκλείεται να υπάρχουν περισσότερα πρόσωπα που έχουν ποινική ευθύνη για ένα έγκλημα. Με απλά λόγια, το εάν ο σταθμάρχης έχει ποινική ευθύνη δεν σημαίνει ότι αποκλείεται να έχουν ποινική ευθύνη και άλλα πρόσωπα.
Είναι αξιοπερίεργο πάντως ότι τα στελέχη της αντιπολίτευσης στις δημόσιες εμφανίσεις τους δεν αντικρούουν επαρκώς το κυβερνητικό σόφισμα.
24. Να καταργηθεί ο νόμος περί ευθύνης υπουργών (update 02.03.2025)
Η ποινική ευθύνη υπουργών ρυθμίζεται από το άρθρο 86 του Συντάγματος και τον εκτελεστικό νόμο Ν. 3126/2003 ("νόμος περί ευθύνης υπουργών").
Το Σύνταγμα, κι όχι ο "νόμος περί ευθύνης υπουργών" είναι εκείνο το οποίο εξαιρεί τα μέλη της Κυβέρνησης από την τακτική δικαιοσύνη και ορίζει ότι η Βουλή (η Κυβέρνηση στην ουσία) ασκεί δικαστικές αρμοδιότητες. Το Σύνταγμα, κι όχι ο νόμος, είναι εκείνο που απαγορεύει στην δικαιοσύνη να ερευνά ποινικές ευθύνες υπουργών. Το Σύνταγμα, κι όχι ο νόμος, είναι που δίνει την δυνατότητα στην εκάστοτε κυβέρνηση να "μπαζώνει" τις ποινικές ευθύνες των υπουργών της. Με απλά λόγια, το ανεύθυνο των υπουργών το θέτει το ίδιο το Σύνταγμα κι όχι ο εκτελεστικός νόμος. Ο εκτελεστικός νόμος απλώς εξειδικεύει τις λεπτομέρειες της συνταγματικής διατάξεως.
Συνεπώς, επειδή το Σύνταγμα, κι όχι ο νόμος, καθορίζει τα παραπάνω, δεν μπορεί να αλλάξει το ανεύθυνο των υπουργών χωρίς συνταγματική αναθεώρηση.
Επομένως, δεν τίθεται ζήτημα κατάργησης του νόμου περί ευθύνης υπουργών διότι το ζήτημα ξεκινάει από το Σύνταγμα κι όχι από τον νόμο. Δεν θα αλλάξει τίποτα εάν καταργηθεί (που δεν γίνεται αυτό) ο νόμος περί ευθύνης υπουργών διότι ο ανώτερος νόμος που υπάρχει στην Ελλάδα, το Σύνταγμα, θεσπίζει το ανεύθυνο των υπουργών.
Επομένως, εκτελεστικός νόμος υπάρχει. Δεν χρειάζεται να "ψηφίσει η Βουλή εκτελεστικό νόμο" όπως ακούγεται τις τελευταίες ημέρες με αφορμή την κατάργηση της σύντομης αποσβεστικής προθεσμίας ("παραγραφή") από το Σύνταγμα που έγινε το 2019. Ενδεχομένως να χρειαστεί μια τροποποίηση του νόμου όχι όμως και ψήφιση νέου νόμου διότι ήδη υπάρχει (βλ ερώτημα Νο 16).
Ακόμα όμως κι αν υποτεθεί ότι υπάρχει η πολιτική βούληση να υπάγονται οι υπουργοί στην δικαιοσύνη όπως οι υπόλοιποι "κοινοί θνητοί", αυτό δεν αλλάζει άμεσα. Η συνταγματική αναθεώρηση είναι μια χρονοβόρα διαδικασία η οποία περιλαμβάνει 2 βουλευτικές περιόδους. Μεσολαβούν εκλογές. Αυτό όμως είναι το λιγότερο. Εάν ανοίξει η Συνταγματική αναθεώρηση, αυτή θα γίνει από την παρούσα κυβέρνηση, η οποία θα τροποποιήσει το Σύνταγμα όπως την βολεύει και σίγουρα εις βάρος της κοινωνίας. Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να ανοίξει ζήτημα συνταγματικής αναθεώρησης από την παρούσα κυβέρνηση.
Διαβάστε περισσότερα για το θέμα στο άρθρο μας Η απροετοίμαστη αντιπολίτευση στην συνταγματική αναθεώρηση που έρχεται
Ακολουθήστε μας στο BlueSky, στο mastodon, στο twitter και στο Facebook
