25 May 2023

Εκλογές 2023: Όταν ο ήλιος της Βεργίνας δεν ήταν εθνικό σύμβολο

 


Την Πέμπτη 27 Απριλίου 2023, τα μέσα μετέδωσαν την είδηση (pdf) ότι το κόμμα του Πρόδρομου Εμφιετζόγλου «Πατριωτική Ένωση», στο οποίο συμμετείχε και ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος, αποκλείστηκε από τον Άρειο Πάγο. Σύμφωνα με την είδηση, ο Άρειος Πάγος προέβη στον αποκλεισμό διότι το κόμμα έκανε χρήση του ήλιου της Βεργίνας ο οποίος συνιστά "εθνικό σύμβολο" και τούτο απαγορεύεται κατά το άρθρο 37 παρ. 6 του ΠΔ 26/2012. 

Μπορείτε να βρείτε την απόφαση του Αρείου Πάγου στο άρθρο μας Απαγόρευση Κασιδιάρη: Δημοσιεύτηκε η απόφαση του Αρείου Πάγου - 13 συνδυασμοί εκτός


Το άρθρο αυτό ορίζει: 

37 Όνομα και έμβλημα των κομμάτων

1. Κάθε πολιτικό κόμμα γνωστοποιεί το αργότερο τρεις (3) ημέρες μετά την κατά το άρθρο 31 παράγραφος 4 έναρξη της προεκλογικής περιόδου με γραπτή δήλωσή του, η οποία επιδίδεται προς τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, το όνομα και το έμβλημα του κόμματος για όλη την Επικράτεια. Δικαίωμα να χρησιμοποιεί στο εξής αποκλειστικά το όνομα και το έμβλημα που δηλώνονται έχει το πολιτικό κόμμα που τα δήλωσε.

2. Το αργότερο τρεις (3) ημέρες μετά την κατά το άρθρο 31 παράγραφος 4 έναρξη της προεκλογικής περιόδου, τα κόμματα που θέλουν να απαρτίζουν συνασπισμό περισσοτέρων συνεργαζόμενων κομμάτων, γνωστοποιούν προς τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, με γραπτή δήλωση των αρχηγών τους ή των επιτροπών που τα διευθύνουν, την προσωνυμία και το έμβλημα του συνασπισμού τους για όλη την Επικράτεια.

3. Ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ανακοινώνει άμεσα τις δηλώσεις, που του επιδόθηκαν, στο Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο οφείλει να γνωστοποιεί στις εφορευτικές επιτροπές το όνομα και το έμβλημα που ορίστηκαν για κάθε κόμμα ή συνασπισμό συνεργαζομένων κομμάτων. Το Υπουργείο Εσωτερικών αμελλητί ενημερώνει την ιστοσελίδα του σχετικά με τα κόμματα ή συνδυασμούς συνεργαζόμενων κομμάτων ή συνδυασμούς ανεξάρτητων υποψηφίων ή μεμονωμένους υποψήφιους που δήλωσαν συμμετοχή.

4. Δήλωση ονόματος και εμβλήματος εντός της ανωτέρω προθεσμίας, σύμφωνα με τις νόμιμες διατάξεις έχουν δικαίωμα να επιδώσουν και οι συνδυασμοί ανεξάρτητων υποψηφίων, που την υπογράφουν όλα τα μέλη του συνδυασμού, καθώς και οι μεμονωμένοι υποψήφιοι την οποία υπογράφει καθένας από αυτούς.

5. Μαζί με τις ανωτέρω δηλώσεις υποβάλλονται για την παροχή πρόσβασης στην εφαρμογή δήλωσης υποψηφιοτήτων του άρθρου 33 και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου του κόμματος ή του συνασπισμού κομμάτων ή του συνασπισμού ανεξαρτήτων υποψηφίων, εφόσον υπάρχει, καθώς και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου του υπεύθυνου για την κατάρτιση συνδυασμών.

6. Απαγορεύεται η χρήση ως ονόματος και εμβλήματος ή σήματος κόμματος ή συνδυασμού συνεργαζόμενων κομμάτων ή συνδυασμού ανεξάρτητων υποψηφίων ή μεμονωμένων υποψηφίων:

α) Συμβόλου θρησκευτικής λατρείας, της σημαίας της πατρίδας ή άλλου παρόμοιου συμβόλου ή σημείου ιδιαίτερης ευλάβειας,

β) του στέμματος,

γ) συμβόλων ή εμβλημάτων του δικτατορικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967 ή φωτογραφιών προσώπων που έχουν καταδικαστεί για τη συμμετοχή τους σε αυτό.

Την Τρίτη 2 Μαΐου 2023 δημοσιεύτηκε η υπ' αριθμόν 8/2023 Απόφαση της "Ολομέλειας" του Α1 Πολιτικού Τμήματος του Αρείου Πάγου"  με την οποία γίνεται η ανακήρυξη των συνδυασμών οι οποίοι θα συμμετάσχουν στις εθνικές εκλογές της 21ης Μαΐου 2023. Σύμφωνα με αυτήν, το σκεπτικό για τον αποκλεισμό του κόμματος του Εμφιετζόγλου έχει ως εξής:

"2. Του συνδυασμού του κόμματος ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ-ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΕΜΦΙΕΤΖΟΓΛΟΥ, καθόσον, με την 1/2023 απόφαση του Α1 Τμήματος του Αρείου Πάγου, συγκροτηθέντος από όλα τα μέλη του, κρίθηκε ότι δεν είναι δικαιούχος των δηλωθέντων ονόματος και εμβλήματος και, συνεπώς, ελλείπει η απαιτούμενη, κατ’ άρθρο 37 του π.δ. 26/2012, προϋπόθεση συμμετοχής του κόμματος τούτου στις Εθνικές εκλογές της 20ης-5-2023 (εκτός της Ελληνικής επικράτειας) και της 21ης-5-2023 (εντός της Ελληνικής επικράτειας) ενώ, η δήλωση του Πρόδρομου Εμφιετζόγου, η οποία υποβλήθηκε με το από 28-4- 2023 έγγραφό του στη Γραμματεία του Αρείου Πάγου, περί αλλαγής του ονόματος και εμβλήματος του ως άνω κόμματος τυγχάνει απαράδεκτη, καθόσον αφενός μεν δεν επιδόθηκε στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, αφετέρου δε υποβλήθηκε εκπρόθεσμα, ήτοι μετά την πάροδο της κατ’ άρθρο 37 παρ. 1 του π.δ. 26/2012 προθεσμίας, η οποία έληξε τα μεσάνυχτα της 26ης-4-2023 (άρθρο 128 του ίδιου προεδρικού διατάγματος). Σε κάθε περίπτωση, το εν λόγω κόμμα δεν υπέβαλε την κατά τις διατάξεις του άρθρου 34 παρ. 1-6 του π.δ. 26/2012 δήλωση στην ηλεκτρονική πύλη του άρθρου 33 του ίδιου προεδρικούδιατάγματος, εντός της οριζόμενης στην παράγραφο 1 του άρθρου 34 τούτου προθεσμίας."

Στο πολύ άμεσο παρελθόν και συγκεκριμένα το 2015, το Α1 Τμήμα του Αρείου Πάγου δεν είχε αποκλείσει πολιτικό κόμμα το οποίο χρησιμοποιούσε το άστρο της Βεργίνας. Ειδικότερα, με την απόφαση 4/2015 του Α1 ́ Πολιτικού Τμήματος του Αρείου Πάγου, στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, πήρε μέρος και το κόμμα "ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗ ∆ΕΞΙΑ, ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΟ ΠΑΣΟΚ, ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗ ΝΕΑ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΚΟΜΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΧΑΡΙΖΩ ΟΙΚΟΠΕ∆Α ΧΑΡΙΖΩ ΧΡΕΗ ΣΩΖΩ ΖΩΕΣ, ΠΑΝΑΓΡΟΤΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΕΛΛΑ∆ΟΣ ΠΑ.Ε.Κ.Ε.". 

Σύμφωνα με την από 15.01.2015 εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών, το κόμμα αυτό είχε στο έμβλημά του το άστρο της Βεργίνας και δεν θεωρήθηκε τότε ότι συνιστά εθνικό σύμβολο ώστε να παραβιάζει την εκλογική νομοθεσία και να αποκλειστεί. Φυσικά, δεν ήταν το 2015 η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο κόμμα συμμετείχε σε εθνικές εκλογές με αυτό το έμβλημα. Είχε συμμετάσχει και στο παρελθόν σε προηγούμενες εκλογές. 

Αναζητήσαμε αποφάσεις δικαστηρίων (νομολογία) για να δούμε εάν το άστρο της Βεργίνας έχει απασχολήσει στο παρελθόν την ελληνική δικαιοσύνη. Εντοπίσαμε την απόφαση 2337/2002 του τριμελούς Διοικητικού Εφετείου Αθηνών. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, 

"σύμφωνα με τις προπαρατεθείσες διατάξεις αποκλείονται από του τα αποτελέσουν σήματα, μεταξύ άλλων τα σύμβολα και εμβλήματα κ.λ.π. του Ελληνικού Κράτους, τέτοιο δε έμβλημα αποτελεί ο δεκαεξάκτινος ήλιος της Βεργίνας ο οποίος, έχει πλέον καθιερωθεί στη συνείδηση του Ελληνικού λαού ως σύμβολο της αρχαίας πολιτιστικής του κληρονομίας, το σύμβολο δε αυτό,πρέπει να διαφυλάσσεται από κάθε είδους παρεμβάσεις, αλλοιώσεις κ.λ.π., το δικαστήριο κρίνει το ένδικο σήμα ως απαράδεκτο για κατάθεση"

Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η ως άνω απόφαση αφορά την νομοθεσία περί σημάτων (Ν. 2239/1994, Α.Ν. 1998/1939) και δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο εάν αυτή η νομοθεσία εφαρμόζεται αναλόγως και για τα πολιτικά κόμματα. Η νομοθεσία περί σημάτων προβλέπει:

άρθρο 3 Ν. 2239/1994 - Λόγοι απαραδέκτου

2. Δεν καταχωρούνται επίσης ως σήματα:

α) η σημαία, τα εμβλήματα, τα σύμβολα, οι θυρεοί, τα σημεία και τα επισήματα του ελληνικού κράτους και των λοιπών κρατών, που αναφέρονταιστο άρθρο 6 τρις της Συμβάσεως των Παρισίων για την προστασία της Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ν. 213/1975) και με τις προϋποθέσεις τουάρθρου αυτού, καθώς και τα σημεία μεγάλης συμβολικής σημασίας και ιδίως θρησκευτικά σύμβολα, παραστάσεις και λέξεις,

β) τα σημεία των οποίων η κατάθεση αντίκειται στην καλή πίστη ή έγινε κακόπιστα.

3. Κατά παρέκκλιση των διατάξεων των εδαφίων β`, γ` και δ` τηςπαραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, σημείο γίνεται δεκτό για καταχώριση, εφόσον μέχρι την τελευταία συζήτηση για την παραδοχή του απέκτησεδιακριτικό χαρακτήρα λόγω της χρήσεώς του.